ความรู้ทั่วไป สารนิเทศ การศึกษา คอมพิวเตอร์ >>

เกร็ดความรู้ จากสารานุกรมไทย

มะริด

เป็นชื่อเมืองอยู่ทางตอนใต้ของประเทศพม่า มีอาณาเขตทิศตะวันออกจดประเทศไทยตอนใต้ โดยมีเทือกเขาตะนาวศรีเป็นพรมแดน ทิศตะวันตกจดมหาสมุทรอินเดีย ทิศเหนือจุดเมืองทะวาย

มะริด เป็นเมืองเก่าอยู่บนฝั่งทะเลอันดามันเคยเป็นดินแดนที่อยู่ในอาณาจักรสุโขทัย และอาณาจักรอยุธยา (พ.ศ.1893 - 2310) มะริดเป็นเมืองท่าของเมืองตะนาวศรี มีการค้าขายติดต่อกับต่างประเทศทางหัวเมืองตะวันตก

หลังสงครามช้างเผือกในปี พ.ศ.2106 พม่าให้ยกภาษีอากร และผลประโยชน์เมืองมะริดให้แก่พม่า ต่อมาในปี พ.ศ.2136 สมเด็จพระนเรศวร ฯ ทรงมีพระบัญชาให้ข้าราชการผู้ใหญ่ (ที่ต้องโทษขั้นอุกฤษฎ์ในระหว่างสงครามยุทธหัตถี) เป็นแม่ทัพนายกองคุมทัพไปตีเมืองทะวาย และเมืองตะนาวศรี (รวมเมืองมะริด) เป็นการแก้ตัวได้ชัยชนะ เมืองทะวาย และเมืองตะนาวศรี (รวมเมืองมะริด)  ก็กลับมาเป็นของอยุธยาอีก

ในรัชสมัยสมเด็จพระนารายณ์ ฯ (พ.ศ.2199 - 2231)  เมืองมะริดคงเป็นเมืองท่าที่รุ่งเรือง และเป็นที่ต้องการของบริษัท อินเดียตะวันออกของอังกฤษ ประกอบกันขณะนั้นบริษัทนี้มีกรณีพิพาทกับไทยเรื่องการละเมิดสิทธิผูกขาดการค้าของบริษัท บริษัทจึงส่งเรือปั่นสองลำไปยังเมืองมะริด พร้อมกับคำสั่งให้ยึดเมืองนั้น และให้จับเรือไทย และชาวอังกฤษที่รับราชการกับไทยด้วย ฝ่ายพระยาตะนาวศรีเห็นว่าเป็นการละเมิดอธิปไตยของไทยจึงทำการต่อสู้ การประกาศสงครามกับบริษัทอินเดียตะวันออกของอังกฤษ สมเด็จพระนารายณ์ ฯ ทรงถือว่า กรุงศรีอยุธยาไม่ได้ประกาศสงครามกับรัฐบาลอังกฤษ แต่ประกาศสงครามกับบริษัท ฯ เท่านั้น

ในสมัยรัตนโกสินทร์ พม่ายังคงปกครองเมืองมะริดอยู่และเมื่อพม่าทำสงครามกับอังกฤษครั้งที่หนึ่ง (พ.ศ.2367 - 2369)  และยุติลงด้วยสนธิสัญญายันดาโม ในปี พ.ศ.2369 เมืองมะริดได้เปลี่ยนไปอยู่ในการปกครองของอังกฤษ ต่อมาเมื่อพม่าได้รับเอกราช เมื่อปี พ.ศ.2491 เมืองมะริดก็กลับไปเป็นของพม่า

>>> กลับหน้าหลัก สารานุกรมไทย >>>