ศาสนา ลัทธิ ความเชื่อ นิกาย พิธีกรรม >>
พระพุทธศาสนาในสมัยกรุงธนบุรี(พ.ศ.23102325)
ในรัชสมัยของ สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช (พระเจ้ากรุงธนบุรี) พระนามเดิมว่า
พระยาวชิรปราการ ขึ้นครองราชย์ได้ประมาณ 15 ปี (พ. ศ. 23102325)
ซึ่งพระองค์ท่านเคยบวชเป็นพระในพระพุทธศาสนามาก่อน
มีความรอบรู้แตกฉานในพระพุทธศาสนา ประพฤติปฏิบัติเคร่งครัดในด้านศาสนธรรม
เนื่องจากบ้านเมืองได้ตกอยู่ภายใต้การยึดครองของพม่าข้าศึกอยู่ระยะหนึ่ง
เมื่อพระองค์กู้ชาติขึ้นมาได้แล้วก็เกิดมีก๊กต่าง ๆ เกิดขึ้น 4 ก๊ก คือ
1. ก๊กสมเด็จเจ้าพระฝาง ตั้งขึ้นที่ สวางคบุรี(อุตตรดิตถ์)
2. ก๊กพิมาย
3. ก๊กนครศรีธรรมราช
4. และก๊กของพระเจ้าตากสินเอง
ทรงเริ่มทำงานที่เกี่ยวกับการฟื้นฟูพระพุทธศาสนาหลายประการ เช่น
- จัดสังฆมณฑลให้เรียบร้อย ประชุมพระสงฆ์ที่วัดบางหว้าใหญ่(วัดระฆัง)
และแต่งตั้งสังฆราช ในสมัยของพระองค์มีสังฆราชปกครองสังฆมณฑลถึง 3
พระองค์ตามลำดับดังนี้ (1) สมเด็จพระสังฆราช (ดี วัดประดู่) (2)
สมเด็จพระสังฆราช (ศรี วัดพนัญเชิง) (3) สมเด็จพระสังฆราช (ชื่น)
- ทรงบูรณะพระอารามต่าง ๆ ประมาณ 200 หลัง เช่น อุโบสถ , วิหาร , เสนาสนะ
- ทรงสนับสนุนการเรียนพระไตรปิฎก จัดตั้งฝ่ายสังฆการี ธรรมการ
หรือแผนกทำบัญชีพระสงฆ์ ได้พระราชทานไตรจีวร 1
ไตรแก่พระภิกษุผู้ศึกษาพระไตรปิฎกพร้อมทั้งถวายปัจจัยรูปละ 1 บาท
และให้ช่างศิลป์จัดการเขียนจิตกรรมสมุดภาพไตรภูมิพระร่วง
- ทรงบำรุงพระพุทธศาสนาที่นครศรีธรรมราช โดยการถวายปัจจัยแก่วัดต่าง ๆ
ถวายปัจจัยแก่พระภิกษุ-สามเณรรูปละ 1 บาท และถวายข้าวสารรูปละ 1 ถุง
พร้อมทั้งถวายผ้าไตรแก่พระภิกษุสามเณรที่ขาดแคลน
หลังจากนั้นได้พระราชทานปัจจัยผู้ยากจนที่มาถือศีลในวันอุโบสถคนละ 1 สลึง
- ทรงได้ให้นักปราชญ์ราชบัณฑิตก็มี เช่น พระเทพกวี
เป็นต้นรวมพระไตรปิฎกให้สมบูรณ์มากขึ้น
เพราะในขณะนั้นพระไตรปิฎกถูกพม่าเผาเสียจึงขาดหายไปบางคัมภีร์
และได้นำหนังสือวิสุทธิมรรคจากนครศรีธรรมราชมาที่กรุงธนบุรี
- ทรงชำระพระอลัชชี เกิดจากการที่พระเข้าไปร่วมในกองทัพในก๊กเจ้าพระฝาง
ซึ่งในทางหลักของพระวินัยแล้ว
พระร่วมกันไปฆ่าคนหรือไปลักทรัพย์เขาเป็นเจตนาร่วมกัน
แม้จะไปทำเพียงรูปสองรูปก็ชื่อว่าเป็นปาราชิกไปทั้งหมด ดังนั้น
พระองค์จึงทรงเกิดความรังเกียจ
สงสัยเนื่องจากไม่รู้ว่าใครเป็นใครอาศัยความเชื่อมั่นศรัทธาในคุณานุภาพแห่งพระรัตนตรัย
และบรรดาสิ่งศักดิ์ทั้งหลายก็ได้เอาพระมาพิสูจน์ทดสอบด้านการดำน้ำเรียกว่า 3
กลั้นใจ ผู้ใดชนะแก่นาฬิกาก็ให้เป็นพระอยู่ต่อไป
รูปใดที่ดำอยู่ไม่นานก็ให้สึกออกไป
และให้จัดการอุปสมบทพระสงฆ์ทางเมืองเหนือเป็นอันมาก
ซึ่งพิธีชำระพระอลัชชีนี้พระองค์เริ่มจัดขึ้นในวันอังคารขึ้น 6 ค่ำ เดือน 11
ปีขาล ประมาณ พ. ศ. 2313 โปรดให้ พระโพธิวงศาจารย์ ไปอยู่ประจำที่พิษณุโลก
พระพิมลธรรม ไปอยู่ที่เมืองขวาง พระธรรมเจดีย์ อยู่ที่ทุ่งยั้ง
พระธรรมอุดม อยู่ที่เมืองพิชัย พระเทพกวี อยู่ที่เมืองสวรรคโลก
พระพรหมมุนี ไปอยู่ที่ สุโขทัย เพื่อชำระสะสางพระศาสนา
- การปกครองคณะสงฆ์ในสมัยนี้มีอยู่ 2 ฝ่าย คือ
(1) ฝ่ายคามวาสี
(2) ฝ่ายอรัญวาสี
และฝ่ายคามวาสีก็แบ่งไปอีกเป็น 2 ฝ่าย คือ คามวาสีฝ่ายขวา และ คามวาสีฝ่ายซ้าย และพระองค์ได้พระราชนิพนธ์หนังสือเรื่องหนึ่ง มีชื่อว่า ลักษณะบุญ เป็นหนังสืออธิบายเกี่ยวกับการปฏิบัติธรรมชั้นสูง (วิปัสสนา)
พระองค์เมื่อเสด็จไปที่นครศรีธรรมราช ได้ไปทำพระไตรปิฎก และอาราธนาพระอาจารย์ศรีมา ซึ่งต่อมาก็ได้รับการสถาปนาเป็นสมเด็จพระสังฆราช คัมภีร์พระพุทธศาสนาส่วนใดที่ยังบกพร่องก็สืบเสาะหามาชำระคัดลอกเก็บรักษาไว้ ทั้งไปเอามาจากนครศรีธรรมราชบ้าง กัมพูชาบ้าง ในตอนปลายรัชสมัยของพระองค์ ก็ได้สนพระทัยในการปฏิบัติสมถกรรมฐานและวิปัสสนากรรมฐานเป็นพิเศษ
ยุคฟูนัน (พนม) (ศตวรรษที่ 67)
ยุคทวาราวดี (ศตวรรษที่ 1116)
กษัตริย์เทียบเท่าพระโพธิสัตว์
ยุคศรีวิชัย (ศตวรรษที่ 1218)
ยุคลพบุรี (ศตวรรษที่ 1518)
พระพุทธศาสนายุคสุโขทัย(ศตวรรษที่ 18)
พระพุทธศาสนาสมัยพ่อขุนรามคำแหง
การปกครองคณะสงฆ์สมัยสุโขทัย
พระพุทธศาสนาในรัชสมัยของพระมหาธรรมราชาลิไท
พระพุทธศาสนาในสมัยล้านนา(ลานนา)
พระพุทธศาสนาในสมัยพระเจ้าเม็งราย(ศตวรรษที่ 17 เป็นต้นมา)
พระเจ้ากือนาธรรมิกราช (ตื้อนา)
พระพุทธศาสนาสมัยกรุงศรีอยุธยา
พระพุทธศาสนาสมัยพระบรมไตรโลกนาถ
พระพุทธศาสนาสมัยพระเจ้าทรงธรรม (พ.ศ. 2163 เป็นต้นมา)
พระพุทธศาสนาสมัยพระนารายณ์มหาราช(พ.ศ.2199เป็นต้นมา)
แผนการยึดเมืองไทยของฝรั่งเศส
พระพุทธศาสนาสมัยสมเด็จพระบรมโกษฐ์(พ.ศ. 2275เป็นต้นมา
สรุปพระพุทธศาสนาในสมัยกรุงศรีอยุธยา
พระพุทธศาสนาในสมัยกรุงธนบุรี(พ.ศ.23102325)
พระพุทธศาสนาสมัยกรุงรัตนโกสินทร์(พ.ศ.2325 ถึงปัจจุบัน)
พระพุทธศาสนาสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช
พระพุทธศาสนาในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย
พระพุทธศาสนาในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว
พระพุทธศาสนาในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
พระพุทธศาสนาในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
พระพุทธศาสนาในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
พระพุทธศาสนาในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว
พระพุทธศาสนาในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอนันทมหิดล
พระพุทธศาสนาในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุยลเดช
นาคหลวง
ภาวะแห่งความแย้งขัดระหว่างพระพุทธศาสนากับศาสนาอื่น
เกี่ยวกับนิกายแห่งศาสนาและลัทธิอื่น
นิกายหรือลัทธิใหม่ที่เกิดมีขึ้นในประเทศไทย
การเข้ามาสู่ประเทศไทยของพระพุทธศาสนา
ยุคที่ 1 ลัทธิหินยานอย่างเถรวาท
ยุคที่ 2 ลัทธิมหายาน
ยุคที่ 3 ลัทธิหินยานอย่างพุกาม
ยุคที่ 4 ลัทธิลังกาวงศ์
บรรณานุกรม