Baanjomyut.com ☰
ค้นหาข้อมูลจากบ้านจอมยุทธ คลิก!
ประวัติศาสตร์ ภูมิศาสตร์ บุคคลสำคัญ ประเทศและทวีป>>
สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช
14
ทรงเสด็จสวรรคต
ตั้งแต่เสร็จศึกสงครามอะแซหวุ่นกี้ตีเมืองพิษณุโลกแล้ว สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีทรงพอพระทัยเสด็จไปฝึกพระกรรมฐานที่วัดบางยี่เรือใต้เป็นนิตย์ กอปรกับพระองค์ทรงพระประชวรอยู่เดิม เพราะในรัชสมัยของพระองค์ต้องกระทำสงครามตลอดสิบกว่าปี และประเทศไทยในขณะนั้นต้องประสบกับปัญหาเศรษฐกิจอย่างรุนแรง ประชากรอดอยาก อาหารราคาแพงมาก เกิดโรคระบาด เป็นต้น พระองค์ทรงวางพระทัยในการบริหารประเทศ ข้าราชบริวารบางคนก็สมพลอเห็นแก่ประโยชน์ส่วนตัว ในที่สุดก็เกิดความวุ่นวายในกรุงธนบุรี ภายหลังสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีจึงเสด็จสวรรคต ณ ป้อมวิชัยประสิทธิ์ เมื่อวันที่ 6 เมษายน พ.ศ.2325 มีพระชนมายุได้ 48 พรรษา อยู่ในราชสมบัติ 15 ปี แล้วอัญเชิญพระบรมศพไปไว้ ณ วัดบางยี่เรือใต้
ต่อมาพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกและกรมพระราชวังบวรสุรสีหนาท ทรงพระกรุณาโปรดให้เรียก กรมขุนอินทรพิทักษ์และพระยาพิชัยดาบหักมาถามว่า จะอยู่ทำราชการต่อไปหรือไม่ กรมขุนอินทรพิทักษ์และพระยาพิชัยดาบหักให้อาลัยในพระคุณสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ทูลตอบว่า ขอตายตามเสด็จสมเด็จพระเจ้าตาก ส่วนพระยาพิชัยดาบหักขอฝากบุตรชายให้ทำราชการสนองพระเดชพระคุณสืบไป อัฐิพระยาพิชัยดาบหักได้บรรจุไว้ ณ วัดบางยี่เรือเหนือ (วัดราชคฤห์ หรือวัดมอญ) ในสมัยรัชกาลที่ 6 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ผู้ที่สืบสกุลของพระยาพิชัยดาบหักได้รับพระราชทานนามสกุลว่า วิชัยขัทคะ นามนี้ถ้าแปลให้เข้าใจคือ ดาบวิเศษของพระยาพิชัยดาบหักนั่นเอง
ครั้น พ.ศ. 2327 ปีมะโรง พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกและกรมพระราชวังบวรสุรสิงหนาท ทรงโปรดให้อัญเชิญพระบรมศพสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชขึ้นตั้งไว้ ณ พระเมรุวัดบางยี่เรือใต้ โปรดให้มีการมหรสพและพระราชทานพระสงฆ์บังสุกุล พระราชทานเพลิง บรรดาเจ้าจอมข้างในพระราชวังหลวงและวังหน้า ซึ่งเป็นข้าราชการครั้งแผ่นดินสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช พร้อมทั้งข้าราชการและประชาชนทั้งหลาย ต่างคิดถึงพระคุณพากันเศร้าโศกเสียใจเป็นอันมาก ต่อมาได้นำพระบรมอัฐิมาบรรจุไว้ในพระเจดีย์หน้าพระอุโบสถเดิม วัดบางยี่เรือใต้ (วัดอินทารามวรวิหาร)
ลำดับเหตุการณ์สำคัญในสมัยกรุงธนบุรี
(พ.ศ. 2310 - 2325)
พ.ศ. 2310 สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีกู้ชาติสำเร็จ
สร้างราชธานีใหม่ ตั้งกรุงธนบุรีเป็นเมืองหลวง
รบพม่าที่บางกุ้ง เมืองสมุทรสงคราม
พ.ศ. 2311 เริ่มปราบชุมนุมเจ้าพระยาพิษณุโลก แต่ไม่สำเร็จ
สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีปราบดาภิเษก
พ.ศ. 2312 ปราบชุมนุมเจ้านครสำเร็จ
ตีเขมรครั้งแรก แต่ไม่สำเร็จ
พ.ศ. 2313 ทรงพระราชนิพนธ์รามเกียรติ์บทละคร
ปราบชุมนุมเจ้าพระฝางสำเร็จ
จัดการปกครองและการพระศาสนาในหัวเมืองเหนือครั้งใหญ่
พม่าที่ยึดครองเชียงใหม่ยกทัพมาตีเมืองสวรรคโลก
กองทัพกรุงธนบุรีขึ้นไปตีเมืองเชียงใหม่ครั้งแรก
พ.ศ. 2314 นายสวน มหาดเล็ก แต่งโคลงยอพระเกียรติ
ตีเมืองเขมรครั้งที่ 2 ได้หัวเมืองเขมรกลับมาขึ้นไทยตามเดิม
พ.ศ. 2315 พม่าตีเมืองพิชัยครั้งแรก
พ.ศ. 2316 พม่าตีเมืองพิชัยครั้งที่ 2
พ.ศ. 2317 ตีเมืองเชียงใหม่ครั้งที่ 2 ได้หัวเมืองลานนากลับมาขึ้นต่อไทยหมด
รบพม่าที่บางแก้ว ราชบุรี จับเป็นข้าศึกได้ 1,328 คน
พ.ศ. 2318 โปสุพลาและโปมะยุง่วนตีเชียงใหม่คืน แต่ไม่สำเร็จ
อะแซหวุ่นกี้ตีหัวเมืองเหนือ ศึกหนักที่สุดในสมัยกรุงธนบุรี
พ.ศ. 2319 พม่าตีเมืองเชียงใหม่ เชียงใหม่ถูกทิ้งเป็นเมืองร้าง
สร้างสมุดภาพไตรภูมิ
ตีเมืองนางรองและเมืองนครจำปาศักดิ์ได้
พ.ศ. 2321 ตีเมืองเวียงจันทน์ ได้หัวเมืองลาวทั้งหมดกลับมาขึ้นไทยอีกครั้งหนึ่ง
พ.ศ. 2322 กองทัพไทยกลับจากเวียงจันทน์ ได้พระแก้วมรกตเข้ามาด้วย
หลวงสรวิชิต (หน) แต่งอิเหนาคำฉันท์
พ.ศ. 2324 แต่งทูตไปเมืองจีน
ส่งกองทัพไปปราบจลาจลในเขมร
พ.ศ. 2325 กรุงธนบุรีเกิดจลาจล สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีถูกสำเร็จโทษ
---------------------------------------------------------------------------------
พระบรมราชานุสาวรีย์สมเด็จพระเจ้าตากสินกรุงธนบุรี
ณ
วงเวียนใหญ่ อำเภอธนบุรี กรุงเทพฯ
ประวัติการสร้าง
การริเริ่มดำเนินการมี 2 ระยะคือ ระยะแรก พ.ศ. 2477 นายทองอยู่ พุฒพัฒน์ ผู้แทนราษฎรจังหวัดธนบุรีคนแรกเป็นผู้ริเริ่ม เสนอเรื่องต่อรัฐบาล พ.ศ. 2478 รัฐบาลรับเรื่องมาดำเนินการ กำหนดสถานที่ ณ วงเวียนใหญ่ จังหวัดธนบุรี
พ.ศ. 2480 กรมศิลปากรออกแบบพระบรมราชานุสาวรีย์ 7 แบบ ตั้งแสดงในงานรัฐธรรมนูญ เพื่อขอมติมหาชน โดยผู้ใดชอบแบบก็ขอให้บริจาคทรัพย์เป็นคะแนนเสียงใส่ในตู้ซึ่งตั้งอยู่ตรงหน้าภาพนั้น การนับคะแนนเสียงนับชิ้นหนึ่งเป็นเสียงหนึ่ง โดยไม่คำนึงถึงค่าของเงิน ปรากฎว่ามติมหาชนเลือกแบบพระบรมรูปในลักษณะดังปรากฏอยู่ทุกวันนี้ ซึ่งเป็นแบบที่ได้รับคะแนนสูงสุด คือ 3,932 คะแนน
ต่อมาเกิดสงครามโลกครั้งที่ 2 การดำเนินงานจึงหยุดชะงักไประยะที่ 2 พ.ศ. 2491 นายทองอยู่ พุฒพัฒน์ และนายเพทาย โชตินุชิต สมาชิกสภาเทศบาล นครธนบุรี ฟื้นเรื่องอีกครั้ง พ.ศ. 2492 จอมพล ป.พิบูลย์สงคราม อนุมัติเงินงบประมาณ 200,000 บาท ร่วมกับเงินเรี่ยไรจากประชาชน สร้างพระบรมราชานุสาวรีย์ ขนาดเท่าครึ่งคนจริง
กรมศิลปากรดำเนินการ
ออกแบบพระบรมราชานุสาวรีย์
(พระบรมรูปและพระแท่น)ปั้นหล่อพระบรมราชานุสาวรีย์
เรียบเรียงและจัดทำแผ่นจารึก
กรมโยธาธิการตกแต่งบริเวณวงเวียนใหญ่บริษัทสหะการก่อสร้าง จำกัด สร้างแท่นฐาน
พ.ศ. 2494 ศาสตราจารย์ ศิลป์ พีระศรี ปั้นเสร็จ ราชการประกอบพิธีวางศิลาฤกษ์และเททองหล่อพระเศียรเป็นปฐมฤกษ์ เมื่อวันที่ 30 พฤศจิกายน
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช เสด็จพระราชดำเนินเปิดพระบรมราชานุสาวรีย์ เมื่อวันที่ 17 เมษายน พ.ศ. 2497
ลักษณะ
พระบรมรูปทรงม้าพระที่นั่งออกศึก ทรงเครื่องกษัตริย์นักรบ สวมพระมาลาเบี่ยง ผินพระพักตร์ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ สู่จังหวัดจันทบุรี หล่อด้วยทองสำริด ประดิษฐานบนแท่นเสาใหญ่ หล่อด้วยคอนกรีตเสริมเหล็ก ทั้งสองด้านของแท่นฐาน จารึกรูปนูน ตามความหมายในประวัติศาสตร์ด้านละ 2 กรอบรูป พระบรมราชานุสาวรีย์จากยอดที่ปลายพระแสงดาบถึงฐานสูงประมาณ 15 เมตร
หลักฐานต่าง ๆ ที่เกี่ยวกับวัดอินทารามนี้ ได้มาจากหนังสือต่าง ๆ คือ
1.
ประวัติอินทารามโดยสังเขป ของท่านเจ้าคุณพระวิเชียรมุนี พิมพ์เมื่อ พ.ศ.
2497
2.
ประวัติวัดอินทาราม ของพระใบฎีกาสด สิงหเสนี พิมพ์ครั้งที่
1 ที่โรงพิมพ์ยิ้มศรี
3.
ประวัติวัดอินทาราม ของพระใบฎีกาสด สิงหเสนี พิมพ์ครั้งที่
2 ที่โรงพิมพ์ศรีหงส์
4.
พงศาวดารภาคที่ 64 ฉบับพันจนานุมาศ
(เจิม)
5.
จากจารึกสยามภาคที่
1 ตอนจารึกสุโขทัย
6.
อนุสรณ์กระถิน ของกรมสวัสดิ์การทหารเรือ เมื่อวันที่
6 พฤศจิกายน 2502
-----------------------------------------------------------------------------
หลักฐานจากคำบอกเล่าของผู้ที่เคารพหลายท่าน
และเอกสารจากหอสมุดแห่งชาติ
และหอสมุดกรมพระยาดำรงค์ฯ
<< ย้อนกลับ
บ้านจอมยุทธ : สร้างเมื่อ สิงหาคม 2543 วิธีใช้: อ่านเพื่อประเทืองปัญญา | วัตถุประสงค์ | ติดต่อ : baanjomyut@yahoo.com