ปรัชญา อภิปรัชญา ญาณวิทยา จิตวิทยา ตรรกศาสตร์ >>

ความแตกต่างระหว่างปรัชญาตะวันออก – ตะวันตก

ปรัชญาตะวันตก หมายถึงความรู้เรื่องหลักคือหลักเกี่ยวกับโลกและชีวิต ส่วนปรัชญาตะวันออก หมายถึงความรู้อันประเสริฐคือความรู้ที่ทำให้หลุดพ้นจากโลกียะ
ปรัชญาตะวันตก เป็นการพยายามหาทางทำลายความสงสัยส่วนปรัชญาตะวันออก เป็นความรู้หลังจากหมดความสงสัยแล้ว
ปรัชญาตะวันตก เป็นการประติดประต่อความคิดของหลาย ๆ คนเข้าด้วยกัน โดยที่แต่ละคนก็คิดกันคนละฐานส่วนปรัชญาตะวันออก อาศัยความตรัสรู้ของคนใดคนหนึ่งเป็นฐานแล้วขยายต่อออกไปตามเหตุผล หรือความสามารถทางสติปัญญาของนักคิดหรือผู้อธิบายแต่ละคน
ปรัชญาตะวันตกเริ่มจากความสงสัย ส่วนปรัชญาตะวันออก เริ่มต้นจากความหมดสงสัยหรือความรู้แจ้ง
ปรัชญาตะวันตก เป็นการพยายามแสวงหาคำตอบเพื่อแก้ความสงสัย ฐานของปรัชญาตะวันตกคือความสงสัย ส่วนปรัชญาตะวันออก เป็นการอธิบายหรือขยายความของความตรัสรู้ตามหลักเหตุผล ฐานของปรัชญาตะวันออก คือความตรัสรู้หรือความรู้อันสมบูรณ์แล้ว
ปรัชญาตะวันตก แสวงหาความรู้จากสิ่งภายนอกเพื่ออธิบายความจริงภายใน ส่วนปรัชญาตะวันออก แสวงหาความรู้จากสิ่งภายในเพื่ออธิบายความจริงภายนอก
ปรัชญาตะวันตก มุ่งศึกษาความจริงส่วนรวมเพื่อเอามาอธิบายความจริงส่วนย่อย ส่วนปรัชญาตะวันออก มุ่งแสวงหาความจริงส่วนย่อยเพื่ออธิบายความจริงส่วนรวม
ปรัชญาตะวันตก เริ่มต้นการศึกษาโดยอาศัยการสังเกตหรือประสบการณ์จากภายนอก แล้วจึงพยายามตีความตามหลักเหตุผล ส่วนปรัชญาตะวันออก เริ่มต้นการศึกษาด้วยการเพ่งพินิจภายในจนเห็นความจริง แล้วจึงอธิบายความจริงนั้นตามที่ตนเห็น
ปรัชญาตะวันตก แรงกระตุ้นที่สำคัญที่ก่อให้เกิดการคิดค้นในทางปรัชญา คือความสงสัยใครจะรู้เกี่ยวกับพฤติกรรมหรือความเป็นไปขอธรรมชาติหรือสิ่งรอบ ๆ ตัวเอง ฉะนั้นปรัชญาตะวันตกจึงมีลักษณะเป็นทฤษฎีเกี่ยวกับธรรมชาติเพื่อเข้าใจธรรมชาติ ส่วนปรัชญาตะวันออก แรงกระตุ้นสำคัญที่ก่อให้เกิดการคิดค้นทางปรัชญานั้นคือปัญหาของชีวิต หรือปัญหาของตัวเอง ฉะนั้นปรัชญาตะวันออกจึงมีลักษณะเป็นแนวทางแก้ปัญหาชีวิตหรือเป็นวิธีปฏิบัติในการดำเนินชีวิต
ปรัชญาตะวันตก นักปรัชญาเป็นเพียงนักคิด ข้อสรุปของปรัชญาตะวันตกจึงเป็นผลของการคิด ส่วนปรัชญาตะวันออก นักปรัชญาเป็นนักปฏิบัติ ข้อสรุปของปรัชญาตะวันออกจึงเป็นผลของการปฏิบัติด้วยตนเอง
ปรัชญาตะวันตก จุดหมายปลายทางของนักปรัชญา คือความรู้หรือการรู้ความจริงเกี่ยวกับโลกหรือธรรมชาติ ส่วนปรัชญาตะวันออก จุดหมายปลายทางของปรัชญาคือการเข้าถึงความจริงหรือหลุดพ้นจากสิ่งที่ไม่จริงคือโลก
คำนิยามของปรัชญาตะวันตกคือพฤติการณ์ตามหลักเหตุผลอันเกิดจากความสงสัยใคร่จะรู้ คำนิยามของปรัชญาตะวันออกคือพฤติการณ์ตามหลักเหตุผลอันมีความตรัสรู้เป็นบรรทัดฐาน