ปรัชญา อภิปรัชญา ญาณวิทยา จิตวิทยา ตรรกศาสตร์ >>
วิธีการในปรัชญาเปรียบเทียบ
1. ศึกษาเชิงภาษาเปรียบเทียบ (Philological approach) เป็นการหาความเข้าใจปรัชญาจากการศึกษาคำศัพท์ในระบบปรัชญาที่ต่างกัน แมกซ์ มีลเลอร์, บลูมฟิลด์ ใช้วิธีการนี้
2. ศึกษาเชิงประวัติศาสตร์ (Historical approach) ศึกษาเกี่ยวข้องกันทางประวัติศาสตร์ อันจำทำให้เห็นความสัมพันธ์ระหว่างความคิดต่างระบบและเห็นการเกิดขึ้นของความคิดใหม่ ๆ ในระบบนั้น ๆ ว่ามีความเป็นมาอย่างไร
3. ศึกษาเชิงเปรียบเทียบโดยตรง (Comparative approach) เป็นการเปรียบเทียบกันระหว่างระบบความต่างวัฒนธรรม หรือระหว่างระบบความคิดในวัฒนธรรมเดียวกัน จะทำให้เห็นความเหมือนระหว่างระบบความคิดตลอดไปจนถึงสาเหตุของความเหมือนความต่างเหล่านั้น
4. ศึกษาเชิงบูรณาการ (Integrative approach) พิจารณาโลกทัศน์หรือชีวทัศน์ทุกแห่งทุกมุมเพื่อที่จะได้รู้ว่าระบบชีวิตนั้น ๆ มีปรัชญาอะไรอยู่เบื้องหลังหรือว่ามีปรัชญาอะไรเป็นรากฐาน น๊อตชร๊อป เชลตัน ใช้วธีนี้
5. ศึกษาเชิงประเมินค่าตามระบบ (Formal evaluative approach) เป็นการพิจารณาความสมเหตุสมผลของระบบ ตลอดถึงการแก้ปัญหาชีวิตและความสำเร็จในการแก้ปัญหาของปรัชญาแต่ละระบบว่ามีมากน้อยเพียงไร
6. ศึกษาเชิงปรากฏการณ์วิทยา (Phenomenological approach) เป็นการพิจารณาความสัมพันธ์ระหว่างนักคิดกับสิ่งแวดล้อมทางสังคมและวัฒนธรรม ระหว่างแนวคิดกับระบบระหว่างระบบกับลัทธิธรรมเนียม ซึ่งจะทำให้เห็นขบวนกากรของพัฒนาการของปรัชญาระบบนั้น ๆ
7. ศึกษาเชิงจิตวิทยา (Psychological approach) เป็นการพิจารณาพฤติกรรมของปัจเจกชนที่มีต่อสังคม โดยเฉพาะอย่างยิ่งมักจะเน้นในแง่ความผิดปกติของคน เช่น กรณีของนิตเช่ เป็นต้น
8. ศึกษาเชิงสังคม-มานุษยวิทยา (Socio-Anthropological approach) เป็นการพิจารณาในแง่ที่ว่า สภาพสังคมได้มีบทบาทต่อระบบความคิดของนักคิดอย่างไรบ้าง ความคิดได้เปลี่ยนแปลงคล้อยตามสังคมไปอย่างไร
ศิลปะในวิธีการศึกษา นอกจากจะใช้การเทียบเคียงหรือเปรียบเทียบแล้วก็จะต้องใช้เหตุผล วิพากษ์วิจารณ์ ตีความ เพราะปรัชญาเปรียบเทียบเป็นปรัชญา
