ความรู้ทั่วไป สารนิเทศ การศึกษา คอมพิวเตอร์ >>

เกร็ดความรู้ จากสารานุกรมไทย

เถรวาท

คือ ลัทธิทักษิณนิกาย หรือนิกายฝ่ายใต้ ถือตามมติที่พระเถระพุทธสาวก ได้ทำสังคายนาไว้ ปัจจุบันคือ ลัทธิพุทธสาสนาฝ่ายหินยาน ซึ่งได้ชื่อตามโวหารของลัทธิฝ่ายเหนือคือ อาจริยวาท หรือลัทธิมหายาน ในปัจจุบัน

นิกายเถรวาท เกิดขึ้นเมื่อคราวพระเถระพุทธสาวก กระทำทุติยสังคายนา เมื่อพระพุทธองค์เสด็จดับขันธปรินิพพาน ได้ประมาณ 100 ปี  เนื่องจากมีภิกษุคณะหนึ่งเรียกกันว่าพวกวัชชบุตร อยู่ที่เมืองเวสาลี ได้แก้ไขพระวินัยบัญญัติเป็นวัตถุสิบประการ มีเลิกสิกขาบทที่ห้ามมิให้ฉันอาหารนอกเพลและห้ามมิให้รับทรัพย์เงินทองเป็นต้น พระยสเถระเป็นหัวหน้าพวกที่ไม่เห็นด้วย จึงนิมนต์พระมหาเถระผู้เป็นคณาจารย์อยู่สำนักอื่น ๆ มีพระสัพพกามีและพระเรวัตเป็นต้นกับคณะสงฆ์อีกเป็นอันมากมาประชุมกันที่เมืองเวสาลี วินิจฉัยวัตถุสิบประการของพวกถิกษุวัชชีบุตร เห็นพ้องกันว่าการแก้ไขพระวินัยนั้นไม่สมควรการถือพระวินัย จึงแตกต่างกันขึ้นเป็นสองลัทธิ ลัทธิที่พระสงฆ์พวกพระยสเถระถือได้ชื่อเรียกว่า "เถรวาท" ส่วนลัวทธิที่พระสงฆ์พวกวัชชีบุตรถือนั้นได้ชื่อว่า "อาจริยวาท" เพราะถือตามลัทธิอาจารย์แก้ไข

พระสงฆ์ฝ่ายข้างพระยสเถระได้พร้อมมกันทำสังคยนาพระธรรมวินัยที่เมืองเวสาลี เรียกในวตำนานว่า"ทุติยสังคายนา" ต่อมาพระสงฆ์ก็เกิดแตกต่างกันเป็นสองนิกาย พระสงฆ์ฝ่ายเถรวาทได้ชื่อเรียกว่า "สถวีระ" พระสงฆ์ฝ่ายอาจริยวาทได้ชื่อเรียกว่า "มหาสังฆิกะ" ฝ่ายสถวีระลงมาทางใต้ ฝ่ายมหาสังฆิกาขึ้นไปทางเหนือ ฝ่ายนี้เป็นมูลแห่งฝ่ายมหายาน

>>> กลับหน้าหลัก สารานุกรมไทย >>>