ความรู้ทั่วไป สารนิเทศ การศึกษา คอมพิวเตอร์ >>

เกร็ดความรู้ จากสารานุกรมไทย

สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอเจ้าฟ้า กรมพระยานริศรานุวัตติวงศ์

เป็นพระราชโอรสองค์ที่ 62 ในรัชกาลที่สี่ ประสูติเมื่อปี พ.ศ. 2406 ภายหลังลาผนวชสามเณรในปี พ.ศ.2419 แล้วได้เข้ารับราชการเป็น "คะเด็ดมหาดเล็ก" หรือนักเรียนนายร้อยในกรมทหารมหาดเล็ก สำเร็จการศึกษาออกรับราชการเป็นนายทหาร เมื่อปี พ.ศ.2421 ต่อมาทรงเป็นเสนาบดีสี่กระทรวง ทรงเป็นนักการทหาร นักการโยธาและก่อสร้าง ผู้นำและวางรากฐานกิจการรถไฟของชาติ นักการคลัง และผู้นำทางวัฒนธรรมและระเบียบประเพณี อภิรัฐมนตรี ที่ปรึกษาสูงสุด อดีตผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ รัฐบุรุษผู้ทรงพระปรีชาสามารถยอดเยี่ยม นักวิชาการหลายด้านทั้งอักษรศาสตร์ ประวัติศาสตร์ โบราณคดี ยอดศิลปิน ปรมาจารย์และจอมปราชญ์แห่งศิลปะหลายสาขา

พระองค์ทรงดำรงตำแหน่งอธิบดีกรมโยธาธิการเป็นพระองค์แรก เมื่อปี พ.ศ. 2432 ต่อมาในปี พ.ศ.2435 ทรงเลื่อนขึ้นเป็นเสนาบดีกระทรวงโยธาธิการ ทรงริเริ่มสร้างทางรถไฟสายกรุงเทพ ฯ - นครราชสีมา พระองค์ได้เป็นเสนาบดีกระทรวงพระคลังมหาสมบัติ (พ.ศ.2435 - 2437) เสนาบดีกระทรวงกลาโหม (พ.ศ.2437 - 2439)  แล้วย้ายไปเป็นผู้บัญชาการกรมยุทธนาธิการในปี พ.ศ.2442 ทรงกลับมาเป็นเสนาบดีกระทรวงกลาโหมอย่างเดิม แล้วทรงย้าายไปเป็นเสนาบดีกระทรวงโยธาธิการ จนถึงปี พ.ศ.2448 จึงย้ายไปเป็นเสนาบดีกระทรวงวัง (พ.ศ.2448 - 2453)

พ.ศ.2448 ได้รับโปรดเกล้า ฯ ให้สถาปนาเป็นสมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอเจ้าฟ้ากรมหลวงนริศรานุวัดติวงศ์ ต่อมาในปี พ.ศ.2456 ได้รับโปรดเกล้า ฯ ให้เลื่อนขึ้นเป็นสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอเจ้าฟ้ากรมพระศักดินา 50,000

ในรัชกาลที่เจ็ด พระองค์ได้รับโปรดเกล้า ฯ ให้เป็นอภิรัฐมนตรี และทรงดำรงตำแหน่งนี้ จนถึงเปลี่ยนแปลงการปกครองในปี พ.ศ.2475 หลังเปลี่ยนแปลงการปกครอง พระบาทสมเด็จพระปกเกล้า ฯ เสด็จไปประเทศต่าง ๆ ในยุโรป ตอนปลายปี พ.ศ.2476 ได้ทรงโปรดเกล้า ฯ ให้สมเด็จ ฯ กรมพระนริศรานุวัดติวงศ์ เป็นผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์

ในปี พ.ศ.2488 พระองค์ได้เลื่อนพระอิสริยยศเป็นสมเด็จ ฯ พรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ พระองค์สิ้นพระชนม์เมื่อปี พ.ศ.2490 พระชนมายุได้ 83 พรรษา

>>> กลับหน้าหลัก สารานุกรมไทย >>>