ความรู้ทั่วไป สารนิเทศ การศึกษา คอมพิวเตอร์ >>
ภิกษุณี
"พระผู้หญิงในพระพุทธศาสนา" ในสมัยพุทธกาลภิกษุณีองค์แรกคือพระมหาปชาบดีโคตมีเถรี
สมัยเมื่อพระพุทธเจ้าเสด็จประทับอยู่ที่นิโครธาราม กรุงกบิลพัสดุ์ เมื่อพระเจ้าสุทโธทนะเสด็จนิพพานแล้ว พระนางมหาปชาบดีโคตมีซึ่งเป็นพระน้า นางเข้าไปเฝ้าพระพุทธเจ้าทูลขอพระพุทธานญาตให้หญิงได้บวชในพระธรรมวินัย แต่พระพุทธเจ้าไม่ทรงอนุญาต เมื่อพระพุทธเจ้าเสด็จกลับจากกรุงกบิลพัสดุ์ไปถึงเมืองไพศาลีประทับที่กูฎาคาร ป่ามหาวัน พระนางมหาปชาบดีได้ตัดพระเมาลีของพระองค์พร้อมด้วยนางสากิยานี ทรงผ้ากาสาวพัสตร อธิษฐานเพศบรรพชิตอุทิศเฉพาะพระศาสดาไปยังเมืองไพศาลี ยืนกรรแสงอยู่ที่ซุ้มพระทวารกูฎาคาร พระอานนท์เสด็จมาพบทูลถามสาเหตุเมื่อทราบแล้วจึงไปเฝ้าพระพุทธเจ้ากราบทูลเรื่องให้ทรงทราบแล้วกราบทูลขอให้ทรงอนุญาตให้ผู้หญิงได้บวชในพระธรรมวินัย พระพุทธเจ้าก็ไม่ทรงอนุญาต พระอานนท์จึงทูลถามพระพุทธเจ้าว่า ถ้าผู้หญิงได้บวชในพระธรรมวินัยแล้วจะบรรลุมรรคผลได้หรือไม่ พระพุทธเจ้าดำรัสว่าผู้หญิงบวชก็สามารถบรรลุมรรคผลได้ พระอานนท์จึงขอให้ผู้หญิงได้บวชในพระธรรมวินัย พระพุทธเจ้าจึงตรัสว่า ถ้าพระนางมหาปชาบดีจะยอมรับเงื่อนไขครุธรรมแปดประการก็บวชได้ ครุธรรมแปดประการนั้นคือ
1. นางภิกษุณีแม้บวชแล้วได้ร้อยพรรษาต้องกราบไหว้
ลุกต้อนรับประนมมือและทำสามีจิกรรมอื่น ๆ แก่ภิกษุแม้บวชในวันนั้น
2. ภิกษุณีไม่ควรอยู่จำพรรษาในอาวาสที่ไม่มีภิกษุ
3. ภิกษุณีต้องปฏิบัติตามหลักธรรมสองประการคือ
จะต้องทำอุโบสถกรรมและเข้าไปฟังคำสอนจากภิกษุสงฆ์ทุกกึ่งเดือน
4. ภิกษุณีอยู่จำพรรษาแล้วต้องปวารณาในสงฆ์สองฝ่ายโดยสถานทั้งสามคือ โดยได้เห็น
โดยได้ยิน โดยรังเกียจ
5. ภิกษุณีต้องครุกาบัติ (อาบัติสังฆาทิเสส) แล้วต้องประพฤติปักขมานัต
(อยู่ปริวาสกรรม) จากสงฆ์ทั้งสองฝ่ายปักษ์หนึ่ง (15 วัน)
6 ภิกษุณีต้องอุปสมบทในสงฆ์สองฝ่าย เมื่อได้เป็นสิกขมานาศึกษาธรรมหกข้อ (ศีลหกข้อ)
ตั้งแต่สิกขาบทปาณาติปาตาเวรมณีถึงวิกาลโภชนา เวรมณีครบสองปีแล้ว
7. ภิกษุณีอย่าพึงด่า อย่าพึงบริภาษภิกษุด้วยอาการอย่างใดอย่างหนึ่ง
8. ตั้งแต่วันอุปสมบทเป็นต้นไป ห้ามไม่ให้ภิกษุณีว่ากล่าวภิกษุ
แต่ให้สดับรับโอวาทของภิกษุว่ากล่าว นางภิกษุณีฝ่ายเดียว
พระพุทธเจ้าทรงบัญญัติสิกขาบทตามลำดับที่ภิกษุณีประพฤติในกาลนั้น ๆ รวมเป็นสิกขาบทที่มาในพระปาติโมกข์ได้ 311 สิกขาบท คือ ปาราชิก 8 สังฆาทิเสส 17 นิสสัคคียปาจิตตีย์ 30 สุทธิกปาจิตตีย์ 166 ปาฏิเทสนียะ 8 เสขิยวัตร 75 และอธิกรณสมถะ 7
>>> กลับหน้าหลัก สารานุกรมไทย >>>
