ความรู้ทั่วไป สารนิเทศ การศึกษา คอมพิวเตอร์ >>
กฎหมายไทย - พระราชบัญญัติ
พระราชบัญญัติ รักษาคลอง รัตนโกสินทรศก 121 (พ.ศ. 2445)
มีพระบรมราชโองการในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
ให้ประกาศให้ทราบทั่วกันว่า การเพาะปลูกก็ดี การค้าขายไปมาก็ดี ในพระราชอาณาเขตนี้
ทางน้ำลำคลองเป็นสำคัญ แลในเวลานี้คลองก็มีอยู่
แล้วเป็นอันมากแต่ชำรุดตื้นเขินไปเสียโดยมาก เหตุเพราะยังมิได้จัดการ
รักษาให้พอเพียง ทรงพระราชดำริจะบำรุงและรักษาคลองเก่าที่มีอยู่แล้ว
และที่จะขุดขึ้นใหม่ให้เรียบร้อยถาวร เพื่อให้เป็นประโยชน์และสะดวกแก่ธุระ
ของราษฎรยิ่งขึ้น จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ตราพระราชบัญญัติไว้ดังนี้
มาตรา 1 พระราชบัญญัตินี้ ให้เรียกว่า พระราชบัญญัติรักษาคลอง รัตนโกสินทรศก
121
มาตรา 2 เมื่อจะใช้พระราชบัญญัตินี้สำหรับคลองใดจะได้ประกาศ โดยพระราชกฤษฎีกา
[มาตรา 2 แก้ไขโดยพระราชบัญญัติรักษาคลอง (ฉบับที่ 2) พุทธศักราช 2483]
มาตรา 3 เมื่อได้ใช้พระราชบัญญัตินี้ในคลองใดแล้ว ให้ยกเลิก
พระราชกำหนดกฎหมายเดิมที่ขัดกับพระราชบัญญัตินี้เสีย มิให้ใช้ในคลองนั้น สืบไป
มาตรา 4 ให้เสนาบดีกระทรวงเกษตราธิการมีอำนาจที่จะตั้ง
เจ้าพนักงานสำหรับรักษาคลองตามพระราชบัญญัตินี้ได้
มาตรา 5 ถ้าเสนาบดีกระทรวงเกษตราธิการเห็นว่าคลองใด
สมควรจะมีถนนหลวงริมคลองเพื่อให้มหาชนสัญจรไปมา หรือเพื่อเป็นทาง โยงเรือได้
โดยสะดวกฝั่งละเท่าใด ให้เสนาบดีกระทรวงเกษตราธิการมี
อำนาจที่จะยกเว้นที่ริมคลองนั้นแต่ฝั่งเดียวก็ดี หรือทั้ง 2 ฝั่งก็ดี ไว้เป็น
ถนนหลวงได้ตามเห็นสมควร จะกำหนดเนื้อที่ยืนขึ้นไปเท่าใด ถ้าและที่ที่
ต้องการตามความในมาตรานี้เป็นที่มีเจ้าของถือกรรมสิทธิ์โดยชอบด้วยกฎหมาย
อยู่ก่อนแล้ว ก็ให้เสนาบดีกระทรวงเกษตราธิการมีอำนาจที่จะจัดซื้อที่นั้น
ได้อย่างซื้อที่ทำการหลวง เช่นที่ทำทางรถไฟเป็นต้น
มาตรา 6 ถ้าหากว่าสามารถจะทำได้อย่างอื่นแล้ว ห้ามมิให้ผู้หนึ่ง
ผู้ใดเอาหยากเยื่อฝุ่นฝอยหรือสิ่งโสโครกเททิ้งในคลอง และห้ามมิให้เททิ้ง
สิ่งของดังกล่าวมาแล้วลงในทางน้ำลำคู ซึ่งเลื่อนไหลมาลงคลองได้ ถ้าผู้ใด
กระทำผิดต่อมาตรานี้ ให้ปรับผู้นั้นไม่เกิน 20 บาท หรือจำคุกไม่เกินเดือนหนึ่ง
หรือทั้งปรับและจำทั้งสองสถาน
มาตรา 7 การที่จะพาสัตว์พาหนะ คือ ช้าง, ม้า, โค, กระบือ ข้ามคลองนั้น
ให้ขึ้นลงได้ที่ท่าซึ่งกำหนดไว้ให้เป็นที่สำหรับข้ามสัตว์พาหนะ
ห้ามมิให้ผู้หนึ่งผู้ใดพาสัตว์พาหนะขึ้นลงในคลองนอกจากท่าข้ามเป็นอันขาด
ถ้าผู้ใดกระทำผิดต่อมาตรานี้ผู้นั้นมีโทษ ให้ปรับผู้นั้นรายตัวสัตว์พาหนะ
เป็นเงิน ไม่เกินตัวละ 10 บาท
มาตรา 8 ถ้าผู้หนึ่งผู้ใดละเลยปล่อยให้สัตว์พาหนะมาทำแปลงใน ถนนหลวง
ให้ปรับผู้นั้น ๆ รายตัวสัตว์เป็นเงินไม่เกินตัวละ 1 บาท
มาตรา 9 ห้ามมิให้ผู้หนึ่งผู้ใดกระทำให้คลองและฝั่งคลอง หรือ
ถนนหลวงเสียไปด้วยประการใด ๆ ถ้าผู้ใดกระทำผิดต่อมาตรานี้ ให้ปรับผู้นั้น
ไม่เกิน 20 บาท หรือจำคุกไม่เกินเดือนหนึ่ง หรือทั้งปรับและจำด้วยทั้งสอง สถาน
และต้องทำสิ่งซึ่งเสียหายให้คืนดีด้วยอีกโสด 1
มาตรา 10 ถ้าคลองใดได้จัดการซ่อมแซม และรักษาให้เป็นการ
สะดวกแก่การไปมาของมหาชนแล้ว ให้เสนาบดีกระทรวงเกษตราธิการมี
อำนาจที่จะตั้งกฎข้อบังคับกำหนดพิกัดอัตรา เก็บค่ารักษาคลองนั้น ๆ จาก
เรือแพที่อาศัยในคลองนั้นได้ตามเห็นสมควร และให้มีอำนาจที่จะเลิกหรือ
จะเปลี่ยนแปลงพิกัดอัตรานั้นเมื่อใดอย่างใดได้ตามที่เห็นสมควร
มาตรา 11 ให้เสนาบดีกระทรวงเกษตราธิการมีอำนาจที่จะตั้งกฎ
ข้อบังคับในการที่จะทำสะพานข้ามคลอง หรือสะพานท่าน้ำในคลอง และกำหนด
ขนาดแพที่จะล่องในคลอง และกำหนดให้จอดเรือแพในลำคลอง เพื่ออย่าให้
กีดขวางแก่การไปมาของมหาชนได้
มาตรา 12 ให้เสนาบดีกระทรวงเกษตราธิการ มีอำนาจที่จะตั้งกฎ
ข้อบังคับสำหรับรักษาการให้เป็นไปตามพระราชบัญญัตินี้
บรรดากฎข้อบังคับเสนาบดีกระทรวงเกษตราธิการซึ่งได้รับพระราชทาน
พระบรมราชานุญาตตั้งขึ้นประกอบกับพระราชบัญญัตินี้ เมื่อได้ประกาศในหนังสือ
ราชกิจจานุเบกษาแล้ว ให้ใช้ได้เหมือนเป็นส่วนหนึ่งแห่งพระราชบัญญัตินี้
มาตรา 13 ให้เสนาบดีกระทรวงเกษตราธิการเป็นเจ้าหน้าที่รักษา
และจัดการให้เป็นไปตามพระราชบัญญัตินี้
ประกาศมา ณ วันที่ 14 ตุลาคม รัตนโกสินทร ศก 121 เป็นวันที่ 12390
ในรัชกาลปัจจุบัน
| หน้าถัดไป »
