วรรณกรรม สุภาษิต ข้อคิด คำคม สำนวน โวหาร งานเขียน >>
พระอภัยมณี
ตอน สุดสาครตามนางเสาวคนธ์
หน้า 3
ครั้นรุ่งขึ้นองค์เสาวคนธ์ก็ทรงพรตเป็นฤๅษี ออกนั่งที่แท่นรัตน์ชัชวาล พร้อมเสนาข้าเฝ้าเหล่าอำมาตย์แล้ว พระอัคคีก็ดำรัสตามโบราณ มอบสมบัติให้โอรสองค์วาโหมครองเมืองวาหุโลม นางธิดาอายุสิบห้าปี ให้เป็นที่อัคเรศเกศกำนัล นายด่านชานชลาเป็นอุปราช ราหูเป็นเจ้าเมืองตะวีน ตรีเมฆเป็นมหาเสนาบดี พระกาลด่านให้เป็นผู้รั้งด่านชานกรุง นอกนั้นบรรดาที่ช่วยรบให้แทนที่ตรีเมฆ ราหู เป็นผู้รั้ง บุตรชายนายด่านอายุได้สิบปี เป็นผู้รั้งเมืองด่านชานชลา แล้วพระอัคคีก็สั่งวาโหม ให้อุปถัมภ์บำรุงชาวกรุง ให้ตั้งอยู่ในยุติธรรม
ปรึกษาความตามบทในกฎหมาย
อย่ากลับกลายว่ากล่าวให้ก้าวเฉียง
ผู้ใดดีมีวิชาเอามาเลี้ยง
จึงต้องเยี่ยงอย่างกษัตริย์ขัตติยา
คิดกำจัดศัตรูโจรผู้ร้าย
ให้หญิงชายชื่นจิตทุกทิศา
มีโทษกรณ์ผ่อนผันกรุณา
ให้เย็นใจไพร่ฟ้าประชาชน
หนึ่งม้ารถคชสารทหารรบ
ให้รู้จบเจนศึกเฝ้าฝึกฝน
แม้มีผู้ยุยงอย่างหลงกล
อย่าคบคนสอพลอทรลักษณ์
ใครข้องขัดทัดทานอย่าหาญฮึก
ค่อยตรองตรึกชอบผิดคิดหน่วงหนัก
แม้มีผู้รู้มาสาพิภักดิ์
ให้ยศศักดิ์สมควรอย่าชวนชัง
แล้วบอกลาวาโหมกลับไปลงเรือเดินทางต่อไปในทะเล เพื่อโปรดสัตว์ต่อไป วาโหมได้ฟังก็อาลัยในพระอัคคี จึงทูลตนคิดว่าพระอัคคีเป็นเหมือนพระบิดา เมื่อเดินทางไปเป็นที่สบายสิ้นกังวลแล้ว ก็ขอนิมนต์กลับมายังธานี พระอัคคีรับคำแล้ว พอเวลาโพล้เพล้ก็ออกเดินทาง
พระอัคคีมิได้ลาสิกขาบท ส่วนพวกขอเฝ้าพากันสึก สุดสาครก็อดใจรออยู่จนสามเดือน ในที่สุดก็เข้าไปไต่ถามองค์เสาวคนธ์
จะบวชไปให้เป็นขรัวใช่ตัวเปล่า
เป็นเมียเขาเจ้าของยังครองหวง
เหมือนเป็นหนี้มิใช่น้อยเขาคอยทวง
จะลุล่วงไปได้หรือเขาดื้อดึง
ฯลฯ
สุดสาครเข้าเล้าโลมจนองค์เสาวคนธ์ต้องลาพรต สุดสาครถามนางว่า ที่หนีมานั้นหมายจะไม่กลับเมือง สิ้นอาลัยในชนกชนนีแล้วหรือ ตนจะได้ลานางไป นางก็ตอบว่าเป็นเพราะเคราะห์กรรมที่ทำไว้ จะกลับไปเฝ้าก็แสนอาย อยู่ไปก็แสนอายจึงขอลาก้มหน้าตาย สุดสาครก็ปลอบประโลมนางบอกว่า ตนแกล้งว่าเล่นเพื่อหยอกนาง แล้วบอกว่าเดิมทีมิได้ตรึก ให้ลึกซึ้งจะกลับไปพระบิดาพระมารดา คงยังขัดเคืองอยู่
ถ้าหากว่าฝ่าละอองสองกษัตริย์
เกิดวิบัติแปรปรวนประชวรไข้
หรือธานีมีศึกนึกจะไป
ทำชอบให้หายผิดที่ติดพัน ฯ
สุดสาครจึงให้แต่งเรือน้อยคอยเหตุไปคอยเฝ้าคอยเหตุ ถ้ามีอันตรายมาถึงเมืองก็จะไปช่วย เพื่อทดแทนความผิดที่คิดหนีมา