วรรณกรรม สุภาษิต ข้อคิด คำคม สำนวน โวหาร งานเขียน >>
พระอภัยมณี
ตอน สังฆราชบาทหลวงเผาเมืองลังกา
ฝ่ายบาทหลวงรู้เรื่องการสู้รบเห็นว่า ฝ่ายตนเสียท่วงทีตนจะอยู่เมืองลังกาต่อไปก็น่าจะมีภัย จึงคิดจุดไฟเผาเมืองให้ หัสไชยพาทัพกลับมาจากการรุกไล่ กองทัพของวลายุดา วายุพัฒน์ แล้วเที่ยวบอกเล่าเหล่าฝรั่งว่าใครถือพระ ให้มาช่วยสู้รบ พวกฝรั่งตามบาทหลวงมาเป็นจำนวนมาก บาทหลวงจึงสั่งว่า
แม้เกิดไฟไหม้วังคนทั้งหลาย
จะตื่นแตกแยกย้ายพลัดพรายหนี
จับกษัตริย์หัสไชยพวกไพรี
ผลาญชีวีเสียให้ได้อย่าไว้มือ
ฯลฯ
แล้วเอาชุดจุดประทัดมัดใหญ่ เป็นลูกไฟติดต่อบินไปตกยังตึกรามบ้านช่อง พวกฝรั่งสังฆราชยังได้สาดปืนเข้าไปซ้ำ ทำให้ชาวเมืองวิ่งหนีกันแตกตื่น กระจัดพลัดพรายกันไป
ท้าวทศวงศ์ พระมเหสี องค์สุวรรณมาลี กับสองพระธิดา ต่างพากันหลบหนีไฟ ท้าวทศวงศ์นำชาววังออกมานอกประตู พบฝรั่งเข้ารุมจับก็เข้ารบ ร่วมกับองค์สุวรรณมาลี พากันฟันฝ่าออกไป
ฝ่ายพระหัสไชยเห็นไฟไหม้เวียงวัง จึงเรียกกองทัพกลับเข้าเมืองเห็นท้าวทศวงศ์ ทำการรบอยู่จึงเข้าไปช่วย
หน่อนราพาองค์พงศ์กษัตริย์
รีบรบตัดไปทางกลางสนาม
บาทหลวงเห็นเป็นเชิงละเลิงลาม
ต้อนคนตามล้อมจับเธอรับรอง ฯ
ฝ่ายวลายุดา วายุพัฒน์เห็นไฟไหม้เมืองและกองทัพพระหัสไชยหายไป จึงรวบรวมไพร่พลที่เหลือตายได้หลายพัน กลับมาเที่ยวตามหาพวกกษัตริย์หัสไชย มาพบพระสังฆราชได้ทราบเรื่องแล้ว จึงประกาศสั่ง
ฝ่ายฝรั่งสังฆราชประกาศสั่ง
ชาวเมืองทั้งปวงด้วยช่วยทหาร
แล้วแยกคนค้นหาฝ่ายอาจารย์
กำกับหลานไล่ค้นเที่ยววนเวียน ฯ
ฝ่ายพระหัสไชยเชิญสองท้าวขึ้นต่างเกวียน ออกเดินทางไปข้างป่า พบกับทัพวลายุดา วายุพัฒน์ เกิดรบกัน
พวกฝรั่งสังฆราชตายกลาดกลิ้ง
ยิ่งฆ่ายิ่งเยียดยัดสกัดกั้น
ครั้นหักออกนอกได้มันไล่ทัน
ต้องรบกับชาววังเป็นกังวล ฯ
ฝ่ายองค์ละเวงวัณฬาตามวาโหมมาถึงเมืองลังกา เห็นไฟยังไหม้อยู่ เห็นหัสไชยกำลังรบรุกกับข้าศึก พวกวาหุโลมจึงเข้าล้อมไล่ฆ่าฟันจนฝรั่ง ล้มตายย่อยยับ
ฝ่ายบาทหลวงขับเกวียนหนีเข้าไปในป่า หัสกันตามมาพบเห็นวลายุดา วายุพัฒน์ หนีพระหัสไชยมาจึงรีบขับไพร่พลเข้าหนุช่วย องค์ละเวงกับองค์สุวรรณมาลี พร้อมสองพระบุตรี ก็ร่วมกันช่วยรบ
ฝ่ายนางรำภากับนางยุพาลาลีวัน พร้อมทั้งพวกทมิฬต่างพากันฆ่าฟันพวกฝรั่งล้มตายลงหลายร้อย และแตกยับไปทั้งสามทัพ นางรำภากับสุลาลี เข้าไล่รบลูกชายของแต่ละคน จนทั้งสองต้องหนีเข้าไปในป่า
ต่างหลบเลี่ยงเพลี่ยงพลาดขยาดแม่
ไม่เหลียวแลหลบไปในไพรสัณฑ์
ต่างรวมได้ไพร่นายเหลือตายนั้น
จวนสายัณห์เย็นพยับเลิกทัพไป ฯ
นางโฉมยงองค์ละเวงวัณฬาสลด
เมืองไหม้หมดมัวหมองไม่ผ่องใส
เสียเผ่าพงศ์วงศาเสนาใน
เสียพระทัยให้สะอื้นกลืนน้ำตา
ฯลฯ
ค สุมาลีพี่นางไม่ห่างน้อง
เคืองประคองร้องไห้ฤทัยหาย
ปลอมวัณฬาว่าแม่คุณอย่าวุ่นวาย ตีตัวตายก่อนไข้ก็ไม่ควร
ฯลฯ
นางฟังปลอบนอบน้อมสู้ออมอด
เชิญท้าวทศวงศ์เหล่าพงศา
เข้าสู่วังตั้งประทับอยู่พลับพลา
เกณฑ์โยธาซ่อมแปลงกำแพงวัง ฯ
ส่วนวลายุดา วายุพัฒน์เมื่อพบกับหัสกันแล้วก็พากันรวบรวมทัพแล้วไปยังด่านเข้าเจ้าประจัญ เข้าเฝ้าพระมังคลา กราบทูล เรื่องราวการสู้รบให้ทรงทราบ