วรรณกรรม สุภาษิต ข้อคิด คำคม สำนวน โวหาร งานเขียน >>
พระอภัยมณี
ตอน พระอภัยเข้าเมืองลังกา
ฝ่ายลูกสาวเจ้าลังกาโยธาทัพ
ต่างเคลิ้มหลับลืมอารมณ์เพราะลมปี่
เมื่อปลุกตื่นฟื้นสิ้นต่างยินดี
รู้ว่าพระอภัยมณีเธอมีชัย
ฯลฯ
เมื่อทั้งหมดมาพบกันแล้ว องค์ละเวงและยุพาผกาก็เชิญทั้งหมดเข้าไปในด่านปราการใหญ่ ท้าวทศวงศ์กับองค์พระมเหสี ทรงเล่าความแต่หนหลังให้ทราบ ตั้งแต่เสียเมือง
แม่วัณฬามารับไปกับหล่อน
ค่อยวายร้อนหย่อนเย็นได้เป็นสุข
พ่อมาปราบรายที่เกลียด
จะสิ้นทุกข์สุขเกษมได้เปรมปรีดิ์
พระอภัยได้ฟังจึงทูลว่า พระองค์กับพระน้องไปเยี่ยมศพพระชนกชนนี ฝ่ายลูกหลานหาญฮึกเป็นศึกเสือ จนเสียว่านเครือเกิดฆ่าฟันกัน
การณรงค์คงจะดับให้สรรพเสร็จ
เชิญเสด็จไปบำรุงชาวกรุงศรี
ประทานโทษโปรดข้าฝ่าธุลี
อย่าราคีข้องขัดหัทยา ฯ
ท้าวทศวงศ์ได้ฟังก็กล่าวสรรเสริญและว่าเป็นเพราะกรรมที่ทำมา
แม่วัณฬามาลีหล่อนดีนัก
รู้จักรักกันเหลือเหมือนเชื้อไข
จบจังหวัดปัถพีไม่มีใคร
จะเหมือนใจแม่วัณฬาสุมาลี ฯ
พระอภัยพรายพริ้มเยื้อนยิ้มย่อง
พลางผินพักตร์ทักส่องมเหสี
เหมือนเกิดใหม่ได้มาเห็นกันเช่นนี้
เหตุเพราะมีลูกเต้าผ่าเผ่าปราณ ฯ
ทั้งสองนางต่างรับอภิวาท องค์วัณฬาทูลว่าครั้งนี้ถ้าไม่ได้พระหัสไชยคงจะไม่ได้มากราบบาทพระอภัย พระอภัยได้ฟังจึงตรัสเรียกพระหัสไชยมาหา แล้วตรัสไต่ถาม แล้วตรัสว่า
พ่อรักเจ้าเท่าบุตรสุจริต
อย่าเคืองคิดอาจขนางแหนง
รักสิ่งไรไม่ขัดจะจัดแจง
ช่วยตกแต่งอุปถัมภ์ให้จำเริญ ฯ
พระหัสไชยได้ฟังรับสั่งถาม จะทูลความในใจก็ติดเขิน ก้มหน้าอยู่นาน แล้วจึงสนองด้วยว่า
แต่โปรดให้ได้ช่องสนองถ้อย
ทูลค่อยค่อยจงโปรดโทษหม่อมฉาน
จะรองบาทมาดหมายจนวายปราณ
ขอประทานสร้อยสุวรรณจันทร์สุดา ฯ
ค พระฟังคำสำรวลด้วยควรคู่
แล้วก็รู้ว่ารักนั้นหนักหนา
จึงว่าน้องของเจ้าแต่เยาว์มา
ชอบอัชฌาก็จะมอบให้ครอบครอง
ฯลฯ
ท้าวทศวงศ์ทรงพระศรวลว่าควรคู่
รู้ขอสู่รู้รักสมศักดิ์แสง
เห็นพร้อมวงศ์พงศ์กษัตริย์ช่วยจัดแจง
คิดตกแต่งจัดงานการวิวาห์ ฯ
ฝ่ายโฉมยงองค์ละเวงวัณฬาราช
อภิวาทว่าฉันรักหล่อนหนักหนา
ขอจัดแจงแต่งตั้งไว้ลังกา
กับธิดาทั้งสองครอบครองวัง
พระอภัยไม่ขัดจึงตรัสตอบ
ที่จะมอบให้เป็นลูกจงปลูกฝัง
ช่วยตรองตรึกศึกเสือเหลือกำลัง
ฝ่ายฝรั่งเป็นเจ้าเยาวมาลย์
อ้ายวลายุดาวายุพัฒน์
กับทั้งหัสกันนั้นมันก็หลาน
รับธุระจะส่งให้นงคราญ
ช่วยว่าขานปราบปรามตามแต่ใจ ฯ
แล้วพระอภัยได้ตรัสกับนางรำภาสะหรี
ทั้งนางยุพาผกาสุลาลีว่า บรรดาลูกของนางนั้น
มันทำผิดคิดมิชอบจะมอบให้
จะเลี้ยงไว้หรือจะฆ่าให้อาสัญ
ตามแต่ใจไม่ว่าปรึกษากัน
ด้วยอุ้มท้องครองครรภ์เลี้ยงกันมา ฯ
ทั้งสามนางต่างคำนับอภิวาท
ความเจ็บแค้นแสนชาติไม่ปรารถนา
อันลูกเต้าเจ้าฝรั่งเกาะลังกา
เขาไม่ฆ่าแม่เลยไม่เคยมี
ฯลฯ
ฝ่ายพ่อครัวหัวป่าก็พวกฝรั่ง
ต่างแต่งตั้งโต๊ะเหล้าหวานคาวขนม
มาเรียบเรียงเคียงตั้งแล้วบังคม
ถวายบรมกษัตริย์ขัตติยา
ฯลฯ
กับข้าวไข่ไก่พะแนงแกงเป็ดต้ม
จอกน้ำส้มสายชูจิ้มหมูหัน
ช้อนมีดพับสำหรับทรงองค์ละคัน
เหล้าบรั่นน้ำองุ่นเฉียวฉุนดี
ฯลฯ
ฝ่ายฝรั่งทั้งสามมีความรู้เป็นผู้วิเศษถือเหมือนฤๅษี เมื่อคราวพระมังคลาจะฆ่าได้หลบหนีไปอยู่ในป่า ครั้นรู้ว่าพระอภัยตีด่านได้ ก็สงสารศิษย์กลัวจะถึงชีวิต จึงลักวลายุดาวายุพัฒน์กับหัสกันจากด่านเขาเจ้าประจัญแยกกันไป ครั้นเช้าตรู่ผู้คุมออกค้นหาไม่พบจึงนำความไปกราบทูลพระอภัย พระองค์จึงตรัสใช้ให้ทหารด่านลังกา
เกณฑ์ทัพบกหกพันกับอำมาตย์
ไปจับบาทหลวงขบถโอรสา
หัวเมืองเล็กเอกโทตรีจัตวา
ให้จับวลาวายุพัฒน์หัสกัน ฯ
ฝ่ายลูกสาวเจ้าลังกาวัณฬาฉลาด
อภิวาทเชิญเสด็จไปเขตขัณฑ์
มอบสมบัติให้พระหัสไชยนั้น
กับลูกน้อยสร้อยสุวรรณจันทรสุดา
ฯลฯ
พระอภัยจัดแจงแต่งสารการวิวาห์ให้สุดสาครไปเชิญองค์พระอนุชาเมืองการะเวก ช่วยอภิเษกสุดสาครรับสั่งแล้วจัดเรือห้าสิบลำออกเดินทางไป แล้วทั้งหมดก็ออกเดินทางไปเมืองลังกา โดยให้ทัพฝรั่งลังกานำหน้าไป กำกับทัพผลึก พระหัสไชยกำกับกองทัพหลัง
ฝ่ายองค์พระอภัยเสร็จศึกได้กลับมาอยู่ในปราสาท ไม่เห็นสองพระมเหสี
แต่สองมเหสีมิได้เห็น
หรือเคืองเข็ญเคียดขึ้งหวงหึงสา
ดูท่วงทีดีกันไม่ฉันทา
หยั่งปัญญายากยิ่งจริงจริงเจียว
กระต่ายแก่แต่ละคนล้วนกลมาก
ทั้งฝีปากเปรื่องปราดฉลาดเฉลียว
ต้องง้องอนอ่อนจิตบิดเป็นเกลียว
จะต้องเกี้ยวกันเหมือนสาวทุกคราวไป
ฯลฯ