วรรณกรรม สุภาษิต ข้อคิด คำคม สำนวน โวหาร งานเขียน >>
ไตรภูมิพระร่วง
เป็นวรรณคดีทางพุทธศาสนาที่เก่าแก่และสำคัญเล่มหนึ่งของไทย อายุกว่า 600 ปี แต่งขึ้นโดยพญาลิไทย (พระมหาธรรมราชาที่ 1) พระมหากษัตริย์องค์ที่ 4 แห่งราชวงศ์พระร่วง กรุงสุโขทัย เมื่อ พ.ศ. 1888 ทรงแต่งขึ้นเพื่อเพื่อเทศนาแก่พระมารดา และสั่งสอนประชาชน ได้ทรงแสดงข้อคิดเห็นเกี่ยวกับหลักในพระพุทธศาสนา ตลอดจนชี้ให้เห็นผลบาปและผลบุญที่คนทั้งหลายได้กระทำไว้ แสดงให่เห็นถึงพระปรีชาสามรถ และอัจฉริยะภาพของบรรพบุรุษไทยในการนิพนธ์วรรณคดีไทย และเป็นผู้มีจิตวิทยาสูง เนื่องจากการก่อตั้งอาณาจักรขึ้นใหม่ ย่อมต้องการความร่วมมือร่วมใจของประชาชนให้อยู่ในศีลธรรม รัเบียบวินัย รู้บาปบุญคุณโทษ และยึดมั่นในศาสนา เพื่อสามารถต่อสู้กับศัตรูรอบด้านที่คุกคาม อีกทั้งยังแสดงความรู้เกี่ยวกับธรรมชาติและวิทยาศาสตร์ เช่นตอนพรรณนาถึงกำเนิดมนุษย์ ทั้งๆที่ในสมัยสุโขทัย วิทยาศาสตร์ยังไม่ก้าวหน้าดังเช่นปัจจุบัน จุดมุ่งหมายในไตรภูมิพระร่วงนี้ เพื่อให้คนเกรงกลัวต่อบาป ประกอบด้วยกรรมดี โดยแบ่งออกเป็น 3 ภูมิใหญ่ คือ กามภูมิ 11 รูปภูมิ 16 อรูปภูมิ 4 รวมเป็น 31 ภูมิ เรียกว่า "ไตรภูมิ"
กามภูมิ (Sensuous Planes)
กามภูมิ คือภูมิระดับล่าง มัทั้งสิ้น 11 ภูมิ
แบ่งออกเป็น อบายภูมิหรือทุคติภูมิ 4 และ สุคติภูมิ
- อบายภูมิ คือภูมิที่ต่ำสุด มี 4 ชั้น
เป็นภูมิของความชั่วช้าต่างๆ นรกภูมิ คือภูมิชั้นที่ต่ำที่สุดในอบายภูมิ
ที่ยังมีลึกซ้อนกันลงไปอีก 8 ชั้น มหาอเวจีนรก คือนรกชั้นที่ต่ำที่สุด
ผู้ที่กระทำบาปอันเป็น อนันตริยกรรม 5 คือ ฆ่ามารดา ฆ่าบิดา ฆ่าพระอรหันต์
ทำร้ายพระพุทธเจ้าจนถึงพระโลหิตห้อขึ้นไป ทำลายหรือยุยงพระสงฆ์ให้แตกแยกกัน
จะไปเกิดในขุมนรกชั้นนี้ ถัดขึ้นมาคือ เดรัจฉานภูมิ เปรตภูมิ และ อสุรกายภูมิ
ตามลำดับ
- สุคติภูมิ คือภูมิชั้นสูงขึ้นมา
ได้แก่ภูมิของมนุษย์และภูมิของเทวดาอีก 6 ชั้น (ภูมิเทวดาทั้ง 6 รวมเรียกว่า
ฉกามาพจรภูมิ) ทั้งหมดนี้รวมอยู่ในกามภูมิ คือยังหลงมัวเมาอยู่ในกามกิเลส
นรกภูมิ (Woeful State)
สัตว์ที่มาเกิดในภูมินี้ประกอบด้วยอกุศลจิต เหตุมาจาก โลภ โกรธ
หลง ทำบาปด้วยกาย ปาก และใจ
- ทางกาย 3 คือ
ฆ่าคนฆ่าสัตว์โดยตั้งใจ ลักทรัพย์ เป็นชู้
- ทางปาก 4 คือ
พูดโกหก พูดยุแหย่ ติเตียนนินทาพูดคำหยาบ
พูดตลกอันมิควรพูด
- ทางใจ 3 คือ
ไม่ชอบว่าชอบ และชอบว่าไม่ชอบ อาฆาตพยาบาล
คิดปองร้ายเพื่อเอาทรัพย์สินของผู้อื่น ย่อมไปเกิดในนรกใหญ่ทั้ง 8
อยู่ใต้แผ่นดินลงไป ล่างสุดตือ มหาอเวจีนรก
บนสุดคือ สัญชีพนรก
นรกใหญ่ทั้ง 8 อันนี้เป็น 4 มุม มี 4 ประตู อยู่ 4 ทิศ
เป็นสี่เหลี่ยมจตุรัส ไม่มีที่ว่างเลย
เต็มไปด้วยฝูงสัตว์นรกเบียดเสียดกันอยู่มีไฟลุกชั่วกัลป์
ไฟที่ลุกเกิดจากบาปกรรมของผู้นั้นเอง นรกใหญ่แต่ละอันมีนรกบ่าว 16 อัน ด้านละ 4
นรกบ่าวยังมีนรกเล็กหรือยมโลก อยู่โดยรอบ 40 เหล่ายมบาลจะอยู่ในนรกบ่าว
ยมบาลนั้นเมื่อเป็นคนทำทั้งบาปและบุญ ตายไปเกิดในนรก 15 วัน เป็นยมบาล 15 วัน
ดังเช่นเปรตบางตน กลางวันเป็นเปรต กลางคืนเป็นเทวดา กลางคืนเป็นเทวดา
กลางวันเป็นเปรต บุญมากกว่าบาปก็ไปเสวยสุขในสวรรค์ก่อน แล้วมารับโทษในนรกภายหลัง
บาปมากกว่าก็มารับโทษก่อนแล้วไปเสวยสุขทีหลัง บุญบาปเท่ากัน ก็ไปเป็นยมบาล
ผู้ที่มีแต่บาปก็ไปเกิดในนรกใหญ่ 8 อันนี้
