ศาสนา ลัทธิ ความเชื่อ นิกาย พิธีกรรม >>

การอุบัติขึ้นและลักษณะเด่นของพระพุทธศาสนา

ชวาล ศิริวัฒน์

        พระพุทธศาสนาอุบัติขึ้นด้วยมูลเหตุที่แตกต่างไปจากศาสนาอื่นๆ ที่มีในโลกส่วนมาก ด้วยเหตุที่ไม่ได้อ้างสิ่งการสร้าง การบันดาล จากพระเจ้า พระพุทธศาสนาเป็นเรื่องความพากเพียรพยายามที่ถูกทาง เป็นเรื่องคุณงามความดีที่สร้างสมอบรมมาในชาติต่างๆ จนบารมีเต็มบริบูรณ์ จนได้ตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้า

พระพุทธศาสนาเป็นเรื่องของมนุษย์ สำหรับมนุษย์ เพื่อมนุษย์โดยเฉพาะ ตำแหน่งพระพุทธเจ้าผู้เป็นศาสดาไม่ได้ผูกขาดไว้เฉพาะกับใคร สาวกองค์ไหน หากแต่เป็นพุทธบุคคลที่มีคุณสมบัติ ดังนี้

1. พระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า ได้แก่ท่านผู้ตรัสรู้โดยชอบด้วยพระองค์เอง แล้วสอนคนอื่นให้รู้ตามและประดิษฐ์พระศาสนาสืบมา
2. พระปัจเจกพุทธเจ้า ได้แก่ท่านผู้ตรัสรู้ดีโดยชอบด้วยตนเอง แต่ไม่ตั้งเป็นศาสนา
3. พระอรหันตสาวก ได้แก่ท่านที่ได้ฟังคำสั่งสอนของพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าแล้วปฏิบัติตามคำสั่งสอนจนบรรลุความเป็นพระอรหัตต์ แล้วสอนคนอื่นให้ปฏิบัติตามด้วย

ฉะนั้น การเป็นพุทธบุคคลในพระพุทธศาสนา จึงเป็นสาธารณะโดยมีคุณสมบัติดังที่กล่าวมา อีกอย่างหนึ่ง พระพุทธองค์ได้อุบัติตั้งพระพุทธศาสนาขึ้น โดยอาศัยบุคลิกภาพ อันยิ่งใหญ่ของพระองค์ พร้อมด้วยสัตถุศาสน์อันประกอบด้วยเหตุผลและหลักการใหญ่ๆ 3 อย่าง คือ

1. ทรงสั่งสอนโดยปฏิรูปเปลี่ยนแปลงหลักการเดิม เช่น หลักการเดิมถือว่า อาบน้ำในแม่น้ำคงคา ถือว่าเป็นการล้างบาป พระองค์ได้เปลี่ยนเป็นล้างบาปด้วยวิธีทำสุจริตทาง กาย วาจา ใจ
2. ทรงสั่งสอนโดยปฏิวัติลัทธิศาสนา เช่นในยุคที่พราหมณ์สอนเรื่องอาตมัน พระองค์จะสอนเรื่องอนัตตา ซึ่งเป็นเรื่องตรงกันข้ามกับคำสอนของพระเวททรงสั่งสอนโดยตั้งหลักธรรมใหม่คือหลัก อริยสัจ 4
3. การอุบัติขึ้นและพัฒนาการแห่งพระพุทธศาสนาสามารถแบ่งออกเป็น 3 ประเด็นสำคัญที่ควรศึกษาคือ สมัยก่อนพุทธกาล สมัยพุทธกาล และลักษณะเด่นของพระพุทธศาสนา

สมัยก่อนอารยันเข้าสู่อินเดีย
สมัยอารยันเข้าสู่ชมพูทวีป
สมัยพระเวท
สมัยพราหมณ์
สมัยอุปนิษัท
การอุบัติขึ้นและพัฒนาการแห่งพระพุทธศาสนา
ความสำคัญและลักษณะเด่นของพระพุทธศาสนา
ชมพูทวีปในอดีต