ศาสนา ลัทธิ ความเชื่อ นิกาย พิธีกรรม >>

คัมภีร์ภาษาบาลีในประเทศไทย

วรรณคดีภาษาบาลีในประเทศไทย
วรรณกรรมภาษาบาลี
หนังสือที่แต่งเป็นภาษาบาลีในประเทศไทย
วรรณกรรมภาษาถิ่น
หลักสูตรการศึกษาภาษาบาลีในปัจจุบัน

หลักสูตรการศึกษาภาษาบาลีในปัจจุบัน

การศึกษาภาษาบาลีในปัจจุบันดำเนินการโดยแม่กองบาลีสนามหลวง ซึ่งได้กำหนดหนังสือตำราเพื่อการสอบไล่บาลีสนามหลวงประจำปีดังต่อไปนี้ (สนามหลวงแผนกบาลี,เรื่องสอบบาลี,(กรุงเทพฯ: อาทรการพิมพ์,2547),หน้า 97.)

ประโยค 1- 2 และเปรียญตรีปีที่ 1-2 หมวดบาลีศึกษา
1. วิชา แปลมคธเป็นไทย โดยพยัญชนะและโดยอรรถ หลักสูตรใช้หนังสือ ธมฺมปทฏฺฐกถา ภาค 1-4
2. วิชา บาลีไวยากรณ์ หลักสูตรใช้หนังสือ บาลีไวยากรณ์ประเภทสอบถามความจำ

ประโยค ป.ธ.3
1. วิชา แปลมคธเป็นไทย โดยพยัญชนะและโดยอรรถ หลักสูตรใช้หนังสือ ธมฺมปทฏฺฐกถา ภาค 5-8
2. วิชา สัมพันธ์ไทย หลักสูตรใช้หนังสือ ธมฺมปทฏฺฐกถา ภาค 5-8
3. วิชา บาลีไวยากรณ์ หลักสูตรใช้หนังสือ บาลีไวยากรณ์ ประเภทสอบถามความจำและความเข้าใจประกอบกัน

ประโยค ป.ธ.4
1. วิชา แปลไทยเป็นมคธ หลักสูตรใช้หนังสือ ธมฺมปทฏฺฐกถา ภาค 1
2. วิชา แปลมคธเป็นไทย หลักสูตรใช้หนังสือ มงฺคลตฺถทีปนี ภาค 1

ประโยค ป.ธ.5
1. วิชา แปลไทยเป็นมคธ หลักสูตรใช้หนังสือ ธมฺมปทฏฺฐกถา ภาค 2 ถึง ภาค 4
2. วิชา แปลมคธเป็นไทย หลักสูตรใช้หนังสือ มงฺคลตฺถทีปนี ภาค 2

ประโยค ป.ธ.6
1. วิชา แปลไทยเป็นมคธหลักสูตรใช้หนังสือ ธมฺมปทฏฺฐกถา ภาค 5-8
2. วิชา แปลมคธเป็นไทย หลักสูตรใช้หนังสือ ตติย-จตุตฺถ-ปญฺจมสมนฺตปาสาทิกา
หมายเหตุ แต่ในการสอบกรรมการจะแปลประโยคที่ออกสอบเป็นความไทยโดยสันทัดหรืออาจดัดแปลงสำนวนและท้องเรื่องหรือตัดตอนที่ต่างๆ มาเรียงติดต่อกันเป็นประโยค สอบไล่ก็ได้

ประโยค ป.ธ.7
1. วิชา แปลไทยเป็นมคธ หลักสูตรใช้หนังสือ มงฺคลตฺถทีปนี ภาค 1
2. วิชา แปลมคธเป็นไทย หลักสูตรใช้หนังสือ ปฐม-ทุติยสมนฺตปาสาทิกา

ประโยค ป.ธ.8
1. วิชา แต่งฉันท์มคธ แต่งฉันท์เป็นภาษามคธ 3 ฉันท์ใน จำนวน 6 ฉันท์ คือ (1) ปัฐยาวัตร (2) อินทรวิเชียร (3) อุเปนทรวิเชียร (4) อินทรวงศ์ (5) วังสัฏฐะ (6) วสันตดิลก
หมายเหตุ ข้อความแล้วแต่กรรมการจะกำหนดให้
2. วิชา แปลไทยเป็นมคธ หลักสูตรใช้หนังสือ ปฐมสมนฺตปาสาทิกา
3. วิชา แปลมคธเป็นไทย หลักสูตรใช้หนังสือ วิสุทฺธิมคฺค

ประโยค ป.ธ.9
1. วิชา แต่งไทยเป็นมคธ แต่งมคธจากภาษาไทยล้วนข้อความแล้วแต่กรรมการจะกำหนดให้
2. วิชา แปลไทยเป็นมคธ หลักสูตรใช้หนังสือ วิสุทฺธิมคฺค
3. วิชา แปลมคธเป็นไทยหลักสูตรใช้หนังสือ อภิธมฺมตฺถวิภาวินี

การศึกษาแผนกบาลีของคณะสงฆ์ไทยในปัจจุบันมีพระภิกษุสามเณรเข้าสอบในปีพุทธศักราช 2551 ตั้งแต่ประโยค ป.ธ.1-2 ถึง ประโยค ป.ธ.9 จำนวน 31,065 รูป (กองบาลีสนามหลวง,กำหนดการสอบและสนามสอบบาลีสนามหลวง พ.ศ. 2551,(กรุงเทพ ฯสำนักงานแม่กองบาลีสนามหวง,2551),หน้า 5.)

       คัมภีร์ภาษาบาลีในประเทศไทยมีมากในอดีต ปัจจุบันค่อยสูญหายไป เพราะการจดบันทึกในอดีตใช้จารึกลงบนใบลาน เมื่อขาดการดูแลรักษาย่อมจะต้องเสื่อมสลายไปได้ง่าย พอมาถึงยุคปัจจุบันมีการปริวรรตคัมภีร์บาลีเป็นอักษรไทยและแปลเป็นภาษาไทยมากขึ้น แต่ก็ยังอยู่ในวงจำกัด การศึกษาภาษาบาลีอันเป็นภาษาที่บรรจุคำสอนของพระพุทธศาสนานั้นมีความจำเป็นต่อการสืบต่ออายุพระพุทธศาสนา เมื่อได้เห็นคัมภีร์ที่แต่งในประเทศไทยแล้ว ลองหันไปดูประเทศเพื่อนบ้านที่มีชายแดนติดกับประเทศไทย มีพระพุทธศาสนานิกายเถรวาทเหมือนกัน นั่นคือพม่าว่าในอดีตพม่ามีการแต่งคัมภีร์ภาษาบาลีมากน้อยเพียงใด