สังคมศาสตร์ รัฐศาสตร์ การเมือง เศรษฐศาสตร์ >>

กฎหมายมหาชน

โครงร่างของรัฐธรรมนูญ

คำปรารภของรัฐธรรมนูญ

1. โดยทั่วไป รัฐธรรมนูญลายลักษณ์อักษร จะประกอบด้วยส่วนสำคัญ 2 ส่วน คือ

• คำปรารภหรือคำนำของรัฐธรรมนูญ - เนื้อความของรัฐธรรมนูญ

2. คำปรารภ หมายถึง บทนำเรื่องรัฐธรรมนูญ ซึ่งอาจแสดงเหตุผลแห่งการมีรัฐธรรมนูญฉบับนั้น หรืออาจวางหลักพื้นฐานทั่วไปของรัฐธรรมนูญ หรือพรรณนาเกียรติคุณของผู้จัดทำก็ได้

3. ปัญหาที่ว่า คำปรารภจะมีผลทางกฎหมายหรือไม่ประการใดนั้น นักกฎหมายมีความเห็นเป็น 2 ฝ่าย คือ

1. ฝ่ายที่เห็นว่า คำปรารภมีความสำคัญอย่างเดียวกันหรือใกล้เคียงกับตัวบทกฎหมาย คือ นักกฎหมายของอังกฤษและประเทศในเครือจักรภพ และนักกฎหมายประเทศในค่ายคอมมิวนิสต์
2. ฝ่ายที่เห็นว่า คำปรารภมิใช่กฎหมาย เป็นคนละส่วนกับตัวบทมาตรา คือ นักกฎหมายสหรัฐอเมริกา และประเทศในภาคพื้นยุโรป

4. ประโยชน์ของคำปรารภของรัฐธรรมนูญ คือ

1. ช่วยให้รัฐธรรมนูญสละสลวยขึ้น
2. ช่วยในการตีความบทบัญญัติในรัฐธรรมนูญ
3. ช่วยให้ทราบประวัติการเมืองของประเทศนั้น
4. ช่วยให้ทราบประวัติการจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับนั้น

5. ข้อความที่ปรากฏในคำปรารภ มักมีข้อความดังต่อไปนี้

• ข้อความแสดงให้ทราบที่มาหรืออำนาจจัดให้มีรัฐธรรมนูญ
• ข้อความที่แสดงให้เห็นความจำเป็นที่ต้องมีรัฐธรรมนูญฉบับใหม่
• ข้อความที่แสดงวัตถุประสงค์ในการบัญญัติรัฐธรรมนูญ หรือปณิธานของรัฐธรรมนูญ
• ข้อความที่แสดงถึงอำนาจในการจัดทำรัฐธรรมนูญ
• ข้อความที่แสดงถึงประวัติของชาติ
• ข้อความประกาศสิทธิและเสรีภาพของราษฎร

6. สำหรับรัฐธรรมนูญของประเทศไทย ในเรื่องเกี่ยวกับคำปรารภนั้น มีข้อสังเกตดังนี้

• มีรัฐธรรมนูญเพียงฉบับเดียวเท่านั้นที่บัญญัติคำปรารภไว้สั้นๆ คือ พ.ร.บ.ธรรมนูญการปกครองแผ่น ดินสยามชั่วคราว พ.ศ.2475
• รัฐธรรมนูญฉบับชั่วคราว มักจะมีข้อความในคำปรารภสั้นกว่ารัฐธรรมนูญฉบับถาวร
• รัฐธรรมนูญของไทยถือเป็นธรรมเนียมปฏิบัติว่า มักจะมีคำปรารภยืดยาว

เนื้อความของรัฐธรรมนูญ

1. ในส่วนของเนื้อความตามบทมาตราของรัฐธรรมนูญนั้น จะว่าด้วยเรื่องต่างๆ ดังต่อไปนี้

1. กฎเกณฑ์การปกครองประเทศ (มีความสำคัญที่สุด)
2. บทบัญญัติเกี่ยวกับสิทธิเสรีภาพของประชาช
3. กฎเกณฑ์อื่นๆ ในรัฐธรรมนูญ
   
   - กฎการแก้ไขเพิ่มเติม - แนวนโยบายแห่งรัฐ
   - ความเป็นกฎหมายสูงสุด - บทเฉพาะกาล
   - หน้าที่พลเมือง

2. รัฐธรรมนูญเป็นกฎหมายสำคัญ จึงควรมีความสูงสุดเหนือกฎหมายอื่นใด ซึ่งมีผล 2 ประการ คือ

1. การเปลี่ยนแปลงแก้ไขและยกเลิก ย่อมทำได้ยากกว่ากฎหมายธรรมดา
2. สิ่งใดจะมาขัดขวางหรือขัดแย้งมิได้ ไม่ว่าสิ่งนั้นจะมีก่อนหรือมีหลังรัฐธรรมนูญก็ตาม

» กำเนิดแนวความคิดกฎหมายมหาชน

» พัฒนาการของกฎหมายมหาชนในประเทศภาคพื้นยุโรป

» พัฒนาการของกฎหมายมหาชนในประเทศคอมมอนลอว์

» พัฒนาการของกฎหมายมหาชนในประเทศไทย

» ความหมายของกฎหมายมหาชน

» ประเภทของกฎหมายมหาชน

» บ่อเกิดของกฎหมายมหาชน

» บทบาทของนักปรัชญาในการพัฒนากฎหมายมหาชน

» นักปรัชญาสมัยกรีก

» นักปรัชญาสมัยโรมัน

» นักปรัชญาสมัยฟื้นฟูศิลปวิทยา

» นักปรัชญาหลังสมัยฟื้นฟูศิลปวิทยา

» วิวัฒนาการแนวความคิดเรื่องกำเนิดของรัฐ

» องค์ประกอบของรัฐ

» ปรัชญาว่าด้วยอำนาจอธิปไตย

» ประวัติของรัฐธรรมนูญ

» อำนาจการจัดให้มีรัฐธรรมนูญ

» รัฐธรรมนูญไทย

» การแก้ไขและยกเลิกรัฐธรรมนูญ

» โครงร่างของรัฐธรรมนูญ

» รูปของรัฐและรูปแบบของประมุขของรัฐ

» วิวัฒนาการระบอบการปกครองแบบประชาธิปไตย

» ระบอบการปกครองแบบเผด็จการ

» แนวความคิดเกี่ยวกับองค์กรนิติบัญญัติในระบอบประชาธิปไตย

» ลักษณะของรัฐสภา

» การเลือกตั้ง

» พรรคการเมือง