ส่วนที่เป็นเนื้อหาย่อย

แสดงข้อแนะนำเกี่ยวกับการใช้ "โภติ" ศัพท์ว่า "ในกรณีที่สัมพันธ์เข้ากับบทกัตตา บทนั้นจะต้องเป็นกิริยาอาขยาต, ถ้าสัมพันธ์เข้ากับบทกิริยาจะต้องเป็นบทนาม
แสดงข้อวินิจฉัยเกี่ยวกับเรื่องของหมวดวิภัตติว่า ในคัมภีร์สันสกฤตนั้น จะต้องมีหมวดวิภัตติถึง 10 หมวด จึงจะครอบคลุมและบริบูรณ์ ส่วนในภาษาบาลี ใช้เพียงแค่ 8 หมวด ก็เป็นอันบริบูรณ์
แสดงข้อวินิจฉัยการใช้โวหารคำเรียกไวยากรณ์เกี่ยวกับคำว่า "พหูพจน์"ว่าเป็นสำนวนในสันสกฤต ส่วนในคัมภีร์ทางพระพุทธศาสนา (อรรถกถา, ฎีกา) นิยมเรียกว่า ปุถุวจนะ หรือ อเนกวจนะ เท่าที่แสดงมานี้ - คงพอสรุปได้ว่า คัมภีร์สัททนีติ ปทมาลา เป็นมหาไวยากรณ์ที่เพียบพร้อมด้วยคุณสมบัตินานัปประการ อาทิ เช่น
- เป็นแหล่งสืบค้นหาวิธีการเรียนรู้ภาษาบาลีที่ถูกต้อง และทำให้ผู้ศึกษาเกิดความเชี่ยวชาญในพระไตรปิฎก, อรรถกถา, ฎีกา และปกรณ์พิเศษอื่นๆ
- เป็นคัมภีร์ที่ช่วยกระตุ้นให้ผู้ศึกษาเกิดความกระตือรือร้นในทุกกระบวนของการเรียนรู้ภาษาบาลี
- เป็นคัมภีร์ที่แสดงให้เห็นถึงคุณค่าของการใช้ภาษาบาลี
- เป็นคัมภีร์ที่สามารถรับประกัน และสร้างความมั่นใจในการนำภาษาบาลีไปใช้แก่นักศึกษา ตลอดถึงครูอาจารย์ทุกระดับ

ดังที่ท่านอาจารย์ผู้รจนา ได้กล่าวถึงความสำคัญของคัมภีร์สัททนีติไว้ในตอนต่างๆของคัมภีร์ อาทิ เช่น

ยสฺเสสา ปคุณา สทฺท นีติเรสา สุภาวิตา สาสเน กุลปุตฺตานํ สรณํ โส ปรายณํ.
คัมภีร์สัททนีตินี้ ผู้ใดได้ศึกษาเล่าเรียน ให้คล่องแคล่วดีแล้ว ผู้นั้น จะสามารถเป็นที่พึ่งที่อาศัยแก่เหล่ากุลบุตรในพระศาสนาได้อย่างแท้จริง.
อิมํ สทฺทนีตึ สุนีตึ วิจิตฺตํ สปญฺเญหิ สมฺมา ปรีปาลนียํ
สทา สุฏฺฐุ จินฺเตติ วาเจติ โย โส นโร ญาณวิตฺถินฺนตํ ยาติ เสฏฺฐํ.

ผู้ใด หมั่นพิจารณาศึกษาและสั่งสอนคัมภีร์สัททนีติอันแสดงหลักการที่ถูกต้อง วิจิตรด้วยนัยต่างๆ อันนักปราชญร์ รักษาสืบทอดกันมาเป็น อย่างดี ผู้นั้น ย่อมมีความรู้กว้างขวางและเป็นผู้เชี่ยวชาญอย่างยิ่ง.

สุมธุรตรสทฺทนิตึ อิมํ ปฏุตรมติตํ สุสิเข วรํ.
วิทุวิมติตโมปหรึ รวึ มติกุมุทปโพธินิสาปตึ.

บัณฑิตผู้ปรารถนาความเป็นผู้เชี่ยวชาญอย่างยิ่งยวด พึงตั้งใจศึกษาคัมภีร์สัททนีตินี้ อันมีรสหวานชื่นฉ่ำใจ สามารถกำจัดความมืดกล่าวคือข้อสงสัยของเหล่านักปราชญ์ อันเปรียบเสมือนพระจันทร์ฉายแสงต้องดอกโกมุทกล่าวคือปัญญาให้เบ่งบาน.

ยสฺมา อยํ สทฺทนีติ นาม สทฺทานมตฺถานญฺจ ยุตฺตายุตฺติปกาสนตฺถํ กตารมฺภตฺตา
นานปฺปกาเรน สพฺพํ มาคธโวหารํ สงฺโขเภตฺวา กถิตาเยว โสภติ, น อิตรถา.

คัมภีร์สัททนีตินี้ งดงามด้วยลีลาการเขียนที่ครอบคลุมโวหารของภาษามคธทั้งหมด มิใช่งดงามด้วยเหตุอื่นแต่อย่างใด เพราะเป็นคัมภีร์ที่รจนาขึ้น เพื่ออธิบายถึงหลักการใช้ศัพท์และอรรถนั่นเอง