ประวัติศาสตร์  ภูมิศาสตร์ บุคคลสำคัญ ประเทศและทวีป >>

ธรณีภาค

แผ่นธรณีภาคและการเคลื่อนที่

          แผ่นดินไหว ภูเขาไฟระเบิด เป็นภัยพิบัติทางธรณีที่นอกจากจะนำความเสียหายมาสู่ผู้คนแล้ว ยังทำให้โลกในส่วนที่เป็นแผ่นดิน มหาสมุทร และบรรยากาศที่ห่อหุ้มโลกมีการเปลี่ยนแปลง มนุษย์จึงได้พยายามหาสาเหตุ ศึกษาค้นคว้า จนเกิดเป็นทฤษฎีต่างๆ ที่สำคัญและยอมรับกันคือ ทฤษฎีการแปรสัณฐานแผ่นธรณีภาค (plate tectonic) ดร.อัลเฟรด เวเกเนอร์ ได้ตั้งสมมุติฐานว่าผืนแผ่นดินทั้งหมดบนโลก แต่เดิมเป็นแผ่นดินผืนเดียวกัน เรียกว่า พันเจีย (pangaea) ดังภาพ

เมื่อ 200 ล้านปี พันเจียเริ่มแยกออกเป็น 2 ทวีปใหญ่ คือ ลอเรนเซีย Laurensia(ทางเหนือ) และกอนด์วานา Gondwana(ทางใต้) ดังภาพ ข โดยทวีปทางตอนใต้จะแตกและเคลื่อนแยกจากกันเป็นอินเดีย อเมริกาใต้ และอัฟริกา ในขณะที่ออสเตรเลียยังเป็นส่วนหนึ่งของกอนด์วานาอยู่ ต่อมามหาสมุทรแอตแลนติคแยกตัวกว้างขึ้น ทำให้อัฟริกาเคลื่อนที่ห่างออกไปจากอเมริกาใต้ แต่ออสเตรเลียยังคงเชื่อมอยู่กับแอนตาร์กติกา และอเมริกาเหนือกับยุโรปก็ยังคงต่อเนื่องกัน ดังภาพ

ต่อมามหาสมุทรแอตแลนติกขยายกว้างขึ้นอีก อเมริกาเหนือและยุโรปจึงแยกจากกัน อเมริกาเหนือโค้งเว้าเข้าเชื่อมกับอเมริกาใต้ ออสเตรเลียก็แยกออกจากแอนตาร์ติกา และอินเดียได้เคลื่อนไปชนกับเอเชีย จนเกิดเป็นภูเขาหิมาลัย ซึ่งทำให้เกิดแผ่นดินและมหาสมุทรดังปัจจุบัน

ภาพข้างล่างนี้แสดงการแยกตัวออกมาของแต่ละทวีป

รอยต่อของแผ่นธรณีภาค
รอยแยกแผ่นธรณีภาค และอายุหินบนเทือกเขามมหาสมุทร
ลักษณะการเคลื่อนของแผ่นธรณีภาค
การค้นพบซากดึกดำบรรพ์