การกระจายของทวีปและแอ่งสมุทร

ลักษณะภูมิประเทศลำดับที่หนึ่ง (Firat order feature) คือ ทวีปและแอ่งสมุทร จากลูกโลก หรือแผนที่สามารถคำนวณได้ว่าเปลือกโลกส่วนที่เป็นพื้นดินมีประมาณร้อยละ 29 ส่วนที่เป็นมหาสมุทรมีประมาณร้อยละ 71 สมมุติว่ามีการระบายน้ำออกไปจากมหาสมุทรของโลก ก็พบว่าบริเวณที่ล้อมรอบทวีปอยู่นั้นเป็นเขตน้ำตื้น มีความลึกไม่เกิน 600 ฟุต (800 เมตร) พื้นที่บริเวณนี้เรียกว่า ไหล่ทวีป (Continental shelf) จากความลึกของทะเลจะเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วเป็นพันๆ ฟุต ณ ระดับนี้สมมุติว่าถึงระดับน้ำทะเลแล้ว จะมีผลทำให้พื้นที่ของทวีปเพิ่มขึ้นอีกประมาณร้อยละ 35 และแอ่งสมุทรจะมีพื้นที่ลดลงร้อยละ 65

รูปวัฏจักรธรณีวิทยาเกิดจากกระบวนการแปรสภาพเปลือกโลกโดยกระทำร่วมของวัฎจักรของน้ำ