วิทยาศาสตร์ ดาราศาสตร์ ฟิสิกส์ เคมี ชีววิทยา >>
พืชที่ให้สารกระตุ้น
(Stimulated Plants)
คุณค่าทางอาหารและผลที่มีต่อสุขภาพ
พืชให้สารกระตุ้นที่มีความสำคัญทางเศรษฐกิจของประเทศไทย
พืชให้สารกระตุ้นที่มีความสำคัญทางเศรษฐกิจของประเทศไทย
หมาก ( areca palm ) Areca catechu L.
วงศ์ PALMAE
ถิ่นกำเนิด สันนิษฐานว่าเป็นประเทศมาเลเชีย
และเป็นพืชที่มีการปลูกกันมากในเอเชียใต้และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
การใช้ประโยชน์ ใช้เนื้อในของเมล็ด
คือเอนโดสเปิร์มของผลดิบและผลสุกมาเคี้ยวกับใบพลูที่ป้ายปูนขาวหรือปูนแดง
โดยเคี้ยวเอนโดสเปิร์มสดที่มีการฝานเป็นชิ้นบาง ๆ หรือตากแห้ง
และอาจเคี้ยวร่วมกับยาเส้น น้ำตาลอ้อย ผลกระวาน เปลือกของลำต้นสีเสียด
หรือพืชชนิดอื่น ๆ เมื่อรสชาติของสิ่งต่าง ๆ ที่เคี้ยวร่วมกันหมดไปก็จะคายกากทิ้ง
การเคี้ยวหมากหลังรับประทานอาหาร จะช่วยให้ลมหายใจหอมสดชื่น ดับกลิ่นปาก
ช่วยกระตุ้นการทำงานของต่อมน้ำลาย การสร้างน้ำย่อยในกระเพาะอาหาร
ทำให้มีการย่อยอาหารดีขึ้น และเพิ่มความอยากอาหาร ในประเทศไทย
อินเดียและมาเลเซียนิยมเคี้ยวหมากกันมานาน เมื่อเคี้ยวติดต่อกันเป็นเวลาหลายปี
ฟันจะเปลี่ยนเป็นสีดำ
ส่วนต่าง ๆ ของผลถูกนำมาใช้เป็นพืชสมุนไพรรักษาโรคต่าง ๆ
ส่วนยอดของลำต้นนำมารับประทาน เป็นอาหารจำพวกผัก
เนื้อในเมล็ดนำมาใช้ในการผลิตสีย้อมผ้า เปลือกผลนำมาใช้ทำเชื้อเพลิง
กาบใบใช้ทำภาชนะและเครื่องจักสาน หรือวัสดุห่อหุ้มสิ่งของ
ลำต้นนำมาใช้ในการก่อสร้าง ช่อดอกที่มีกลิ่นหอมถูกนำมาใช้ในงานแต่งงานและงานศพ
มีการนำต้นหมากมาปลูกเพื่อเป็นไม้ประดับ เนื่องจากมีลำต้นและทรงพุ่มที่สวยงาม
คุณค่าทางอาหาร องค์ประกอบทางเคมีของผลหมากสุกที่ยังสดอยู่หนัก 100 กรัม
ประกอบด้วย น้ำ 21-30 กรัม โปรตีน 5-8 กรัม คาร์โบไฮเดรต 35-40 กรัม ไขมัน 5-10
กรัม เส้นใย 11-15 กรัม โพลีฟีนอล 11-18 กรัม สารประกอบอัลคาลอยด์ 0.1-0.2 %
เมล็ดจำนวน 1,000 เมล็ด หนัก 10-20 กิโลกรัม
มีรายงานว่าสารอะรีโคลีน ( Arecoline )
ซึ่งเป็นสารอัลคาลอยด์ในผลหมากมีคุณสมบัติกระตุ้นการทำงานของหัวใจ แรงดันเลือด
ปริมาณของน้ำตาลกูลโคสในสมอง ช่วยให้ความจำของผู้ป่วยโรคสมองเสื่อมดีขึ้น
แต่มีรายงานว่าการเคี้ยวหมากอาจทำให้เกิดอาการฝ้าขาวที่ลิ้นและเหงือก
การเกิดเส้นใยใต้เยื่อเมือกและการเกิดมะเร็งในช่องปาก ชึ่งน่าจะมาจากสารไซไททอกซิก
( Cytotoxic ) และเทอราโทเจนิก เอ็น-ไนโตรซามีน ( Teratogenic N- nitrosamines )
การเก็บเกี่ยว
อายุของผลที่เก็บเกี่ยวใช้ประโยชน์ขึ้นกับความต้องการของตลาดหรือผู้บริโภค
ส่วนใหญ่มักนิยมเก็บเกี่ยวผลที่อายุ 6-7 เดือน แต่อาจล่าช้ากว่านี้
การขยายพันธุ์ หมากเป็นไม้ยืนต้น มีลำต้นตั้งตรงสูงชะลูด
ไม่มีการแตกกิ่งก้านสาขาออกทางด้านข้างลำต้น มียอดและใบเฉพาะส่วนปลายสุดของลำต้น
ขยายพันธุ์โดยการเพาะเมล็ด






