ศาสนา ลัทธิ ความเชื่อ นิกาย พิธีกรรม >>
» ภูมิศาสตร์-ศาสตร์ที่ว่าด้วยเรื่องของทำเลและที่ตั้ง
» แนวคิดทางภูมิศาสตร์ที่เกี่ยวข้องกับทำเลและที่ตั้ง
» แนวคิดเชิงสิ่งแวดล้อมนิยมและแนวคิดเชิงกำหนดนิยม
» แนวคิดเชิงความเป็นไปได้และแนวคิดเชิงความน่าจะเป็น
» ความเชื่อมโยงของแนวคิดทางภูมิศาสตร์กับโบราณอุบายฮวงจุ้ยและชัยภูมิ
» การสร้างเมืองหลวงและเมืองรองของบรรพกษัตริย์ไทย
» นพบุรีศรีนครพิงค์เชียงใหม่ อัจฉริยภาพในการเลือกชัยภูมิ
» การวิเคราะห์ความสัมพันธ์เชื่อมโยงของโบราณอุบาย
» ความเป็นมงคลและอัปมงคลในการสร้างบ้าน
» การเปรียบเทียบแนวคิดทางภูมิศาสตร์
» บทสรุป
สร้างบ้านแปงเมือง
จากปรัชญาและความคิดดังกล่าว การเลือกทำเลที่ตั้งสำหรับการ สร้างบ้านแปงเมือง
เพื่อให้การดำเนินชีวิตเป็นไปอย่างอยู่ดีมีสุขของชาวจีน
จึงมิได้อยู่ที่ความพอใจในสถานที่ในลักษณะชอบตรงไหนก็สร้างตรงนั้น
แต่พวกเขาจะดูทำเลหรือสภาพแวดล้อมโดยรอบพื้นที่นั้นก่อนว่ามีความเหมาะสมกับการเป็นที่ตั้งของสิ่งที่จะก่อสร้างมากน้อยเพียงไร
การสร้างบ้านของขงเบ้งจากวรรณคดีเรื่องสามก๊ก และการสร้างพระราชวังฤดูร้อน
ที่ประทับของพระนางชูสีไทเฮา คือ
กรณีตัวอย่างของกระบวนคิดและภูมิปัญญาที่ชาญฉลาดของมนุษย์ในการเรียนรู้สภาพแวดล้อมทางธรรมชาติ
ตอนหนึ่งจากวรรณดีเรื่องสามก๊ก ฉบับเจ้าพระยาพระคลัง (หน)
กล่าวถึงอัจฉริยภาพของขงเบ้งว่าเป็นผู้หยั่งรู้ดินฟ้าแห่งเขาโงลังกั๋ง
โดยพิเคราะห์จากความสามารถในการเลือกทำเลและที่ตั้งของบ้านที่อยู่ในเงื้อมเขา
มีพุ่มไม้อยู่ด้านข้างและมีลำธารไหลผ่านด้านหน้าซึ่งอยู่ทางทิศใต้ ทำเล
และที่ตั้งดังกล่าวมีความกลมกลืนกับลักษณะทางกายภาพของพื้นที่
รวมตลอดจนทิศทางลมและฤดูกาล ทำให้ผู้อยู่อาศัยมีความสุขสบายและร่มเย็น
ดังบทพิเคราะห์ตอนหนึ่งของเล่าปี่ตอนพากวนอูและเตียวหุยไปตามหาขงเบ้ง
เมื่อเดินทางไปถึงประตูบ้านของขงเบ้งที่ว่า
ภูมิฐานบ้านเรือนเห็นสะอาดสะอ้านชอบมาพากล แม้เทศกาลร้อนก็มิได้ร้อน
เพราะลมพัดมาได้ เมื่อถึงฤดูฝนก็เป็นร่มปิดหยาดฝนมิได้ถูกต้องหน้า
ฤดูหนาวเล่าก็มิได้เย็นด้วยละอองน้ำค้าง สมควรเป็นที่อยู่ของผู้มีสติปัญญาจริง
(กรมศิลปากร, 2506)
พระราชวังต้องห้ามคืออีกกรณีหนึ่งของการเลือกทำเลที่ตั้งที่เป็นไปตามหลักและอุดมคติของโบราณอุบาย
ฮวงจุ้ย อย่างละเอียดลึกซึ้งทุกขั้นตอน นอกจากจะเป็นสิ่งก่อสร้างที่มีความ สวยงาม
แสดงถึงภูมิปัญญาและความสามารถของมนุษย์แล้ว
พระราชวังดังกล่าวยังมีความผสมกลมกลืนกับธรรมชาติ
เป็นที่อยู่อาศัยที่จะนำมาซึ่งความมั่นคง มีโชคลาภ และมีความเจริญรุ่งเรือง
สภาพแวดล้อมของพระราชวัง ฤดูร้อนป็นสภาพแวดล้อมแห่ง เสือขาว มังกรเขียว เต่าดำ
และหงส์แดง ตามอุดมคติของฮวงจุ้ย
สภาพแวดล้อมดังกล่าวสามารถถอดความเป็นคำอธิบายทางภูมิศาสตร์ ได้ว่า
- ทิศเหนือ คือ เต่าดำ หมายถึง ภูเขา ทำหน้าที่เป็นกำแพงธรรมชาติ ป้องกันความหนาวเย็นจากไซบีเรีย
- ทิศตะวันออก คือ มังกรเขียว หมายถึง เนินเขาที่ปกคลุมไปด้วยต้นไม้ใหญ่ (เปรียบเสมือน หยาง)
- ทิศตะวันตก คือ เสือขาว หมายถึง เนินเขาที่ปกคลุมไปด้วยต้นไม้ใหญ่ ซึ่งทำหน้าที่เป็นกำแพงธรรมชาติที่จะสร้างความอบอุ่นในฤดูหนาวและความเย็นสบายใน ฤดูร้อน (เปรียบเสมือน หยิน)
- ทิศใต้ คือ หงส์แดง หมายถึง สายน้ำ มีสภาพเป็นพื้นที่โล่ง เหมาะแก่การเพาะปลูก ทิศนี้แสดงถึงความอุดมสมบูรณ์ ความอบอุ่น และความรุ่งเรือง
การสร้างพระราชวังฤดูร้อนที่เป็นไปตามอุดมคติโบราณอุบาย ฮวงจุ้ย อย่างละเอียดลึกซึ้งดังกล่าวแล้วข้างต้น ได้กลายเป็นแบบอย่างที่ชาวจีนทั่วไปยึดถือในการก่อสร้างในเวลาต่อมา สิ่งที่น่าสังเกตในประเด็นที่เกี่ยวข้องกันนี้ คือ ชาวจีนไม่นิยมที่จะสร้างบ้านหลายชั้น เพราะยิ่งมากชั้นก็ยิ่งหนาวเย็น ผังบ้านชาวจีนจะอยู่ในบริเวณกำแพงที่เป็นสี่เหลี่ยมผืนผ้า หรือสี่เหลี่ยมจตุรัส อาคารหลัก หรืออาคารประธานจะอยู่ทางทิศเหนือ โดยหันหน้าไปทางทิศใต้ อาคารรองจะตั้งอยู่ด้านซ้าย-ขวา หักมุมตามแนวกำแพง ทางด้านทิศใต้ไม่นิยมสร้างอาคารเพราะจะขวางทิศทางลม แต่จะสร้างเป็นประตูใหญ่ เมื่อผ่านประตูใหญ่เข้าไปจะเป็นบริเวณลานโล่งตรงกลางซึ่งใช้เป็นที่พักผ่อนหย่อนใจของสมาชิกในครอบครัว (เวชสวรรค์ หล้ากาศ, 2549)