หนังสือเล่มที่สองของ Poetics ที่หายไป

ขณะที่เรื่องราวสำคัญของ Poetics คือละครโศกนาฏกรรม แต่ข้อคิดเห็นต่างๆ ที่โดดเด่นยังเกี่ยวพันไปถึงงานหัสนาฏกรรมด้วย และพัวพันไปถึงเรื่องของมหากาพย์อีกเล็กน้อย ดังที่กล่าวมาแล้วแต่ต้น ได้มีการพิจารณาใคร่ครวญมายาวนานเกี่ยวกับการมีอยู่ของหนังสือเล่มที่สองของ Poetics ที่หายไป ซึ่งเป็นเรื่องเกี่ยวกับทฤษฎีหัสนาฏกรรมของอริสโตเติล ในการขาดหายไปของหนังสือเล่มนั้น ถ้าหากมันมีอยู่ บรรดานักวิชาการหรือผู้คงแก่เรียนทั้งหลายก็จะได้พึ่งพาอาศัยแหล่งต้นตอทั้งสองเล่มในฐานะพื้นฐานในการสถาปนาทัศนะต่างๆ ของอริสโตเติลเกี่ยวกับธรรมชาติของหัสนาฏกรรม

หนึ่งในสิ่งเหล่านี้คือ the Tractatus Coislinianus ตำราเล่มหนึ่งซึ่งบรรจุต้นฉบับลายมือช่วงต้นคริสตศตวรรษที่ 10 ซึ่งคุณค่าและความเป็นของแท้ของมันยังไม่เป็นที่ยอมรับกันอย่างกว้างขวาง. Bywater เรียกมันว่า”ประดิษฐกรรมปลอมแปลงอันน่าเศร้า” (sorry fabrication) ชิ้นหนึ่ง และอ้างตามทัศนะของ Bernays ว่า ต้นฉบับนี้เป็นการเลียนแบบชิ้นหนึ่ง(it as a travesty - การล้อเลียน) (xxii). Janko ได้ปกป้องในคุณค่าของมัน ในฐานะแหล่งต้นตอสำคัญสำหรับทฤษฎีตลกขบขันของอริสโตเติล. ส่วนแหล่งต้นตออื่นๆ เกี่ยวกับ Poetics ในตัวของมันเอง และตำราอริสโตเตเลียนที่แท้อื่นๆ ซึ่งไม่อาจปฏิเสธ ได้ให้ข้อมูลที่เชื่อถือได้อย่างเพียงพอกับเรา และอนุญาตให้เราฟื้นฟูปะติดปะต่อเกี่ยวกับทฤษฎีหัสนาฏกรรมของอริสโตเติลขึ้นมาใหม่ส่วนใหญ่ แม้จะไม่ใช่ทั้งหมด

เราจักต้องหวนคิดถึงว่า สำหรับอริสโตเติล รูปแบบของการจำลองแบบทั้งหมด ทั้งการเลียนแบบในละครโศกนาฏกรรมและหัสนาฏกรรม ต่างก็มีเป้าหมายของมันในการปลุกกระตุ้นความพึงพอใจทางสติปัญญา ด้วยเหตุนี้ การเลียนแบบเรื่องตลกจักต้องบรรจบกับความเรียกร้องต้องการอันเข้มงวดอย่างเดียวกันกับละครโศกนาฏกรรมในเทอมของความแจ่มชัดในลักษณะเชิญชวน นั่นคือสิ่งจำเป็นที่ต้องมาก่อนสำหรับประสบการณ์เร้าใจของ”การเรียนรู้และการอนุมาน”(learning and inference) อันเป็นข้อบังคับของการเลียนแบบทั้งมวล