เทคโนโลยี นวัตกรรม สิ่งประดิษฐ์ วิศวกรรม เกษตรศาสตร์  >>

การใช้ประโยชน์จากขยะ

โครงการพระราชดำริ

ขยะเป็นสิ่งที่น่ารังเกียจและก่อให้เกิดปัญหาสิ่งแวดล้อม ทั้งในด้านมลพิษทางน้ำ กลิ่น การแพร่กระจายของโรค การเกิดเพลิงไหม้จากการสะสมของแก๊สในขยะ ตลอดจนทำลายทัศนียภาพที่สวยงาม ปัจจุบันเมืองใหญ่ๆ โดยเฉพาะกรุงเทพมหานคร จะประสบกับปัญหาอันเนื่องมาจากขยะเป็นอย่างมาก เนื่องจากไม่สามารถกำจัดขยะได้หมดในเวลาอันรวดเร็ว จึงเกิดสะสมเพิ่มขึ้นทุกวัน ถึงแม้จะมีการเร่งรัดการเก็บและกำจัดขยะ รวมทั้งนำเทคโนโลยีใหม่ๆ มาใช้ ก็ไม่ทันกับการเพิ่มขึ้นของจำนวนประชากร การเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจและอุตสาหกรรม

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงห่วงใยในปัญหาดังกล่าวที่มีผลกระทบต่อประชาชนและสิ่งแวดล้อม จึงได้พระราชทานแนวทางการศึกษาการกำจัดขยะแบบครบวงจรตามพระราชดำริ ด้วยการแบ่งพื้นที่ฝังกลบขยะออกเป็น 2 ส่วน

ส่วนแรก ให้ใช้แก๊สจากขยะให้หมดก่อน จากนั้นนำขยะไปร่อนแยกส่วนประกอบ แล้วนำไปเผาเป็นเชื้อเพลิง เถ้าถ่านที่เกิดขึ้นนำไปผสมกับวัสดุที่เหมาะสมอัดเป็นแท่ง สามารถนำไปใช้ประโยชน์ในการก่อสร้าง ต่อไปได้ เมื่อพื้นทีสวนแรกว่างลงก็สามารถนำขยะมาฝังกลบใหม่ได้

ส่วนที่สอง ขณะที่ดำเนินการร่อนแยกขยะในพื้นที่ส่วนแรก ก็ใช้ประโยชน์จากแก๊สควบคู่กันไปก่อนเมื่อแก๊สหมดแล้ว จึงดำเนินการลักษณะเดียวกันกับที่ได้ดำเนินการในพื้นที่ส่วนแรก ซึ่งถ้ากระทำได้อย่างต่อเนื่องโดยจัดเวลาให้เหมาะสมก็จะทำให้มีพื้นที่ฝั่งกลบขยะหมุนเวียนตลอดไป

นอกจากนี้แล้ว พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ได้พระราชทานเงินจากมูลนิธิชัยพัฒนา จัดตั้งเป็นกองทุนบำบัดและใช้ประโยชน์จากขยะ เพื่อดำเนินการโครงการผลิตกระแสไฟฟ้าจากแก็สหลุมขนาด 650 กิโลวัตต์ ศึกษาวิธีการคัดแยกและนำขยะไปเผา ตลอดจนนำความร้อนที่ได้มาใช้ประโยชน์ รวมทั้งการศึกษาวิธีการนำเถ้าขยะไปผสมกับวัสดุที่เหมาะสมบางชนิด เพื่อใช้ประโยชน์ในงานก่อสร้าง ขณะนี้มีหลายหน่วยงานได้ร่วมกันศึกษา ค้นคว้า และจัดวางโครงการเพื่อใช้ประโยชน์จากขยะตามแนวพระราชดำริ ซึ่งจะเป็นประโยชน์แก่ประเทศชาติและประชาชนเป็นอย่างยิ่ง

ตัวอย่างโครงการที่เห็นผลชัดเจน ได้แก่ โครงการศึกษาวิจัยและพัฒนาสิ่งแวดล้อมแหลมผักเบี้ย อันเนื่องมาจากพระราชดำริ ตำบลแหลมผักเบี้ย จังหวัดเพชรบุรี เริ่มต้นด้วยการสร้างท่อระบายเพื่อรวบรวมน้ำเสียในเขตเทศบาล ณ จุดนี้ทำหน้าที่เป็นบ่อดักขยะ ถุงพลาสติก เศษพืช และตะกอนแขวนลอยออก เพื่อลดความสกปรก จากนั้นน้ำเสียจะไหลเข้าท่อระบายตามระบบน้ำล้นไปสู่บ่อบำบัดหลัก ได้แก่ บ่อตกตะกอน บ่อบำบัด 3 จุด และบ่อปรับคุณภาพน้ำ ก่อนปล่อยลงสู่ป่าชายเลนต่อไป นอกจากนี้ยังมีระบบบ่อบำบัดรอง ซึ่งเป็นระบบบึงชีวะภาพ คือปล่อยน้ำเสียให้ไหลผ่านบ่อดินตื้นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า จำนวน 4 บ่อ โดยภายในบึงจะปลูกพืชที่มีรากประเภทกก และอ้อ ซึ่งพืชน้ำเหล่านี้จะช่วยดูดซับสารพิษให้น้อยลงก่อนที่น้ำจะล้นออกจากบึงเป็นน้ำดีที่ไม่ก่อมลพิษต่อสิ่งแวดล้อม

โครงการศึกษาวิจัยและพัฒนาสิ่งแวดล้อมแหลมผักเบี้ย
โครงการศึกษาวิจัยและพัฒนาสิ่งแวดล้อมแหลมผักเบี้ยอันเนื่องมาจากพระราชดำริ เป็นโครงการหนึ่งที่เกิดขึ้นจากพระมหากรุณาธิคุณของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ที่ทรงมีต่อพสกนิกรชาวไทย ในการแก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อมที่สำคัญของประเทศ ในด้านการแก้ปัญหามลพิษทางน้ำ และการกำจัดขยะในเขตชุมชนเมือง โดยวิธีการแบบประหยัด ธรรมชาติพึ่งพาธรรมชาติ ประสิทธิภาพสูง และสามารถนำมาใช้ประโยชน์ได้

การวิจัยการทำปุ๋ยหมักจากขยะและการใช้ประโยชน์
เทคโนโลยีการกำจัดขยะตามแนวพระราชดำริ
ลักษณะการหมักปุ๋ยจากขยะในกล่องและบ่อคอนกรีตโดยการฝังกลบประยุกต์
การแยกและเตรียมขยะมูลฝอย
หลักในการหมักปุ๋ยจากขยะในกล่องหรือบ่อคอนกรีตแบบฝังกลบประยุกต์
วิธีการหมักปุ๋ยจากขยะชุมชนแบบฝังกลบประยุกต์
ข้อควรปฏิบัติในการดำเนินการหมัก
วิธีการหมักปุ๋ยจากขยะครัวเรือนและชุมชนขนาดเล็กแบบฝังกลบประยุกต์
ปัญหาอากาศเป็นพิษ