ปรัชญา อภิปรัชญา ญาณวิทยา จิตวิทยา ตรรกศาสตร์ >>
ปรัชญาอุปนิษัท
มีชื่อเรียกอีกชื่อว่า เวทานตะ โดยมีความหมายว่า
การนั่งใกล้อาจารย์ของผู้เป็นศิษย์
เพื่อรับคำสอนอย่างตั้งอกตั้งใจเกี่ยวกับเรื่องความจริง
หรือสัจธรรมที่จะบรรเทาความสงสัยและทำลายอวิชชาของผู้เป็นศิษย์ให้หมดไป
การกำเนิดของอุปนิษัทนี้เกิดขึ้นประมาณ 100 ปีก่อนพุทธกาลแลละสิ้นสุดลงในราว พ.ศ.
700 มีแนวความคิดแบบเอกเทวนิยมเป็นการยกย่องเทพเจ้าผู้ยิ่งใหญ่
ผู้สร้างโลกและสรรพสิ่งงเพียงองค์เดียวคือ พระพรหม
คัมภีร์อุปนิษัทกล่าวว่า ความรู้ที่แท้จริงคือความรู้ที่เกี่ยวกับอาตมัน
หรือพรหมัน เพราะทำให้บุคคลหลุดพ้นจากความทุกข์ทั้งปวงได้ โดยแบ่งระดับความรู้เป็น
2 ชนิดคือ
- ควาามรู้อย่างต่ำ (อปรวิทยา) ได้แก่ความรู้ที่ได้จาก ฤคเวท สามเวท อถรรพเวท พิธีกรรม การเรียน ฯลฯ
- ความรู้อย่างสูง (ปรวิทยา) ได้แก่ความรู้เกี่ยวกับพรหมัน อันเป็นอมตะ
การแบ่งยุคของปรัชญาอินเดีย
ปรัชญาอินเดียสายอาสติก
ปรัชญาอินเดียยุคพระเวท
ปรัชญาอุปนิษัท
ปรัชญาภควัทคีตา
ปรัชญาอินเดียยุคระบบทั้ง 6
ปรัชญานยายะ
ปรัชญาไวเศษิกะ
ปรัชญาสางขยะ
ปรัชญาโยคะ
ปรัชญามีมามสา
ปรัชญาเวทานยะ
อทไวตะ เวทานตะ
ปรัชญาวิศิษทไวตะ เวทานตะ
พระเจ้าหรือพรหมัน
โมกษะ
ปรัชญาทไวตะ เวทานตะ
ปรัชญาอินเดียสายนาสติกะ
ปรัชญาเชน
ญาณวิทยา
อภิปรัชญา
จริยศาสตร์
ปฏิจจสมุปบาท
โมกษะหรือนิพพาน
นิกายทางพุทธศาสนา