ปรัชญา อภิปรัชญา ญาณวิทยา จิตวิทยา ตรรกศาสตร์ >>

ปรัชญาวิศิษทไวตะ เวทานตะ

ผู้ก่อตั้งคือ รามานุชะ ท่านเกิดเมื่อ ค.ศ. 1017–1137 รวมอายุได้ 120 ปีท่นได้แต่งอรรถกถาพรหมสูตรขึ้นเรียกว่า “ศรีทาษยะ” รามานุชะกล่าวว่า เอกัตภาพที่ปราศจากนานัตภาพ และนานัตภาพที่ปราศจากเอกัตภาพนั้นเป็นสิ่งที่ไม่มีอยู่จริง เอกัตภาพจะต้องเป็นสิ่งที่สืบเนื่องหรือเกี่ยวโยงกับนานัตภาพเสมอ เอกภาพเป็นสิ่งที่มีขึ้นโดยวิวิธภาพ ถ้าวิวิธภาพไม่มีเอกภาพก็ไม่มีเช่นกัน

รามานุชะ คัดค้านศังกราจารย์ในเรื่อง “พรหมัน” โดยเห็นว่า พรหมันคือพระเจ้าที่มีตัวตน ซึ่งมีบรรดาชีวาตมันและสสารประกอบขึ้นเป็นร่างกายของพระองค์ และมีทัศนะว่าอาตมันหรือชีวาตมันว่า ชีวาตมัน (ตัวตน) เป็นสิ่งที่มีตัวตนมีอยู่จริง ชีวาตมันอยู่ภายใต้การควบคุมของพระเจ้า และมีถานะเป็นเรือนกายของพระเจ้า ชีวาตมันมีสภาพเป็นปรมาณู การบรรลุโมกษะของชีวาตมัน เป็นสภาวะที่คล้ายคลึงกับพระเจ้า และรู้แจ้งสภาวะที่แท้จริงของตนเองว่า “เป็นส่วนหนึ่งของร่างกายของพระเจ้า

ทฤษฎีของรามานุชะ เป็นทฤษฎีไตรภาคีเอกานุภาพ เพราะเขาถือว่า สิ่งแท้จริงอันติมะมีอยู่ 3 อย่าง คือ สสาร ชีวาตมัน และพระเจ้าและสิ่งที่แท้จริงทั้ง 3 อย่างนี้รวมกันเข้าเป็นสิ่งเดียวกัน