ปรัชญา อภิปรัชญา ญาณวิทยา จิตวิทยา ตรรกศาสตร์ >>

ปรัชญาอินเดียสายนาสติกะ

ปรัชญาสายนี้ตรงข้ามกับปรัชญาอินเดียสายอาสติกะมีอยู่ 3 สำนัก คือ

1. ปรัชญาจารวาก
2. ปรัชญาเชน
3. ปรัชญาพุทธ

ปรัชญาจารวาก

ปรัชญาจารวากนี้เรียกอีกชื่อว่า “ปรัชญาโลกายัติ” เพราะปฏิเสธ อดีด ปัจจุบัน และอนาคต เน้นการแสวงหาความสุขในโลกเป็นสำคัญ ไม่มีนรก ไม่มีสวรรค์ การกระทำพิธีกรรมต่าง ๆ ไม่ก่อให้เกิดผลใด ๆ ทั้งสิ้น ต่อมาสานุศิษย์ของพฤหัสบดี “จารวาก” ได้นำมาฟื้นฟูคำสอนว่า “เราควรแสวงหาความสุขตั้งแต่ยังมีชีวิตอยู่ โดยการกิน การดื่มและการแสวงหาความสุขทางกามารมณ์ให้มากที่สุด เพราะเมื่อร่างกายแตกสลาย (ตาย) ไปแล้วจะไม่มีอะไรเหลืออยู่เลย”

สรรพทรรศนะสังคหะ กล่าวตามแนวคำสอนของจารวากว่า ไม่มีสวรรค์ ไม่มีความหลุดพ้น (โมกษะ) ไมม่มีวิญญาณใด ๆ อยู่ในโลกอื่น ไม่มีการกระทำใด ๆ ก่อให้เกิดผลกรรม การบูชาไฟ การปฏิบัติตามพระเวท การร่ายมนต์ของนักบวช และการทาตัวด้วยขี้เถ้า เป็นอุบายวิธีการหาเลี้ยงชีพของคนโง่และคนไร้ยางอาย ถ้าหากสัตว์ที่ถูกฆ่าบูชาจะได้ไปเกิดในสวรรค์จริง ทำไมไม่ทำพิธีบูชายัญบิดามารดาของตนเอง เพื่อให้ท่านไปสวรรค์ ดังนั้นมนุษย์ทุกคนควรแสวงหาความสุขในขณะที่ยังมีชีวิตอยู่ จงแสวงหาความสุขจากกามารมณ์ให้มากที่สุด แม้จะต้องเป็นหนี้สินก็ตาม เพราะเมื่อร่างกายแตกสลาย กลายเป็นเถ้าถ่านแล้ว จะไม่กลับฟื้นคืนชีพมาอีกเลย

สาระสำคัญที่ควรสึกษาคือ

1. ญาณวิทยา ยอมรับว่า ความรู้ที่แท้จริงมีเพียงสิ่งเดียว คือ “ความรู้ประจักษ์ อันเกิดจากประสาทสัมผัสทั้ง 5 คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย

2. อภิปรัชญา เป็นลักษณะวัตถุนิยม และยึดถือความรู้ประจักษ์เป็นความถูกต้อง โดยยืนยันว่าวัตถุเท่านั้นเป็นสิ่งสูงสุด (สสาร) นรก สวรรค์เป็นสิ่งที่รับรู้ไม่ได้โดยสัมผัสไม่มีอยู่จริง สรรพสิ่งเกิดขึ้นมาจากธาตุทั้ง 4 คือ ดิน น้ำ ลม ไฟ และเป็นสิ่งไม่เที่ยงแท้เปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ การตายของมนุษย์และสัตว์เกิดจากการแยกตัวของธาตุทั้ง 4 เท่านั้น ปฏิเสธโลกหน้า เรื่องจิตหรืออาตมัน ว่าไม่เที่ยง ขึ้นอยู่กับร่างกาย เมื่อร่างกายแตกดับก็เพราะธาตุ 4 แยกตัวออกจากกัน วิญญาณหรือจิตก็ดับสลายไป จึงถือว่า เป็นการปฏิเสธชาติหน้าโดยตรง

3. จริยศาสตร์ เป็นแนวความคิดแบบวัตถุนิยม ยึดถือความสุขทางเนื้อหนังมังสาเป็นจุดหมายสูงสุดของชีวิต โดยตักตวงความสุขให้เต็มที่ และถือว่าจุดมุ่งหมายแห่งชีวิตมีอยู่ 4 อย่าง คือ

1. อรรถะ ทรัพย์สมบัติ
2. กามะ ความสุขจากกามารมณ
3. ธรรมะ ความสมบูรณ์ด้วยคุณธรรม
4. โมกษะ ความหลุดพ้นจากทุกข์