ปรัชญา อภิปรัชญา ญาณวิทยา จิตวิทยา ตรรกศาสตร์ >>

ปรัชญาอินเดีย

ญาณวิทยา

แบ่งเป็น 2 อย่างคือ

• อปโรกษะ ได้แก่ความรู้โดยตรง
• ปโรกษะ ได้แก่ความรู้โดยอ้อม

อปโรกษะ แบ่งออกเป็น 3 อย่างคือ

1. อวธิ (อวธิชญาณ) ผู้บรรลุอวธิชญาณนี้สามารถมีทิพยจักษุ คือ การได้ตาทิพย์ มองเห็นอดีต ปัจจุบัน อนาคตได้
2. มนหปรยายะ (มนหปรชญาณ) สามารถกำหนดรู้จิตของผู้อื่นได้
3. เกวละ คือ ความรู้ที่ได้รับจากอำนาจของ เกลวชญาณ เป็นความรู้สูงสุดและสมบูรณ์จนทำให้หมดกิเลสหมดไปและเข้าถึง เกวละ คือ นิรวาณ (นิพพาน)

ปโรกษะ ความรู้โดยอ้อม แบ่งเป็น 2 ชนิด คือ

1. มติ คือ ความรู้ที่ได้รับโดยผ่านประสาทสัมผัส ประสบการณ์ เหตุผลและการอนุมาน
2. ศรุติ ความรู้เกิดจากการบอกเล่าของคนอื่น ตำราต่าง ๆ การได้ยินได้ฟัง

 

การแบ่งยุคของปรัชญาอินเดีย
ปรัชญาอินเดียสายอาสติก
ปรัชญาอินเดียยุคพระเวท
ปรัชญาอุปนิษัท
ปรัชญาภควัทคีตา
ปรัชญาอินเดียยุคระบบทั้ง 6
ปรัชญานยายะ
ปรัชญาไวเศษิกะ
ปรัชญาสางขยะ
ปรัชญาโยคะ
ปรัชญามีมามสา
ปรัชญาเวทานยะ
อทไวตะ เวทานตะ
ปรัชญาวิศิษทไวตะ เวทานตะ
พระเจ้าหรือพรหมัน
โมกษะ
ปรัชญาทไวตะ เวทานตะ
ปรัชญาอินเดียสายนาสติกะ
ปรัชญาเชน
ญาณวิทยา
อภิปรัชญา
จริยศาสตร์
ปฏิจจสมุปบาท
โมกษะหรือนิพพาน
นิกายทางพุทธศาสนา