ปฏิจจสมุปบาท

ปฏิจจสมุปบาท หมายถึง สิ่งที่อิงอาศัยกันและกันเกิดขึ้น หรือธรรมที่อาศัยกันเกิด โดยไม่อาจแยกหรือตัดขาดจากกันได้ เป็นธรรมที่มีความสำคัญเพราะ

แสดงถึงกฏธรรมชาติที่มีการเลื่อนไหลไม่หยุดนิ่ง มีการเกิดขึ้นในเบื้องต้น มีความแปรปรวนในท่ามกลาง และมีความแตกดับในที่สุด
แสดงถึงกฏธรรมดาของทุกสิ่งไม่เที่ยง เป็นทุกข์และเป็นอนัตตา
แสดงถึงกฏแห่งสังสารวัฏ คือ วงจรแห่งความทุกข์ ที่เกิดขึ้นเพราะอาศัยกิเลส กรรม วิบาก
เป็นหลักธรรมข้อใหญ่ที่รวมเอาหลักธรรมมาไว้ได้ทั้งหมด
เป็นธรรมที่ว่าด้วยชีวิตเราเองในปัจจุบัน

ปฏิจจสมุปบาท มีความสัมพันธ์กันโดยมีองค์ประกอบ 12 ข้อ คือ อวิชชา สังขาร วิญญาณ นามรูป สฬายตนะ ผัสสะ เวทนา ตัณหา อุปาทาน ภพ ชาติ ชรา มรณะ เป็นต้น