เทคโนโลยี นวัตกรรม สิ่งประดิษฐ์ วิศวกรรม เกษตรศาสตร์ >>
ระยะการเจริญเติบโตและการพัฒนาข้าวโพด
ระยะการเจริญเติบโตและการพัฒนาของข้าวโพด
เริ่มตั้งแต่ระยะเริ่มงอกถึงระยะเก็บเกี่ยว ซึ่งรวมอายุได้ประมาณ 100-120 วัน
ข้าวโพดที่เจริญเติบโตสมบูรณ์จะมีใบ 16-18 ใบ และออกไหมเมื่ออายุประมาณ 55-60 วัน
การจำแนกระยะการเจริญเติบโตมี 2 ระบบคือ
การจำแนกระยะการเจริญเติบโตของข้าวโพดตามช่วงการเจริญเติบโต
ซึ่งแบ่งออกดังนี้
1. ระยะการเจริญเติบโตทางลำต้นและใบ (vegetative stage)
เป็นระยะเริ่มตั้งแต่ที่ coleoptile โผล่พ้นดินจนถึงระยะออกดอกตัวผู้
ระยะนี้ใช้เวลาประมาณ 45-55 วัน
ซึ่งขึ้นอยู่กับพันธุกรรมของข้าวโพดและสภาพแวดล้อมโดยเฉพาะอุณหภูมิ
2. ระยะออกดอก (flowering stage) เป็นระยะตั้งแต่ดอกตัวผู้บาน
จนถึงระยะที่ไหมโผล่พ้นกาบหุ้มฝัก ตลอดจนระยะผสมเกสรใช้เวลาทั้งสิ้นประมาณ 5-15 วัน
3. ระยะการสะสมน้ำหนักเมล็ด (grain filling)
เป็นระยะที่เมล็ดมีการสะสมแป้งในเมล็ด
จนถึงระยะที่เมล็ดหยุดการพัฒนาใช้เวลาทั้งสิ้นประมาณ 35-45 วัน ระยะนี้แบ่งได้ 2
ระยะคือ
- ระยะน้ำนม (early milk และ late milk stage)
- ระยะแป้งอ่อน (dough stage)
4. ระยะการสุกแก่ทางสรีระ (physiological maturity)
เป็นระยะที่มีชั้นเนื้อเยื่อสีดำ (black layer) ปรากฏที่ส่วนโคนของเมล็ด
การสะสมน้ำหนักแห้งจะสิ้นสุดลงเป็นระยะที่ข้าวโพดมีน้ำหนักแห้งสูงสุด
5. ระยะสุกแก่เก็บเกี่ยว (harvest maturity)
เป็นระยะที่ต้นและใบของข้าวโพด รวมทั้งกาบหุ้มฝักแห้ง ฝักคลายตัวจากกาบหุ้ม
เมล็ดมีการลดความชื้นอย่างต่อเนื่องตามสภาพอุณหภูมิและความชื้นของบรรยากาศ
การจำแนกระยะการเจริญเติบโตของข้าวโพดตามแบบสากล
การจำแนกระยะการเจริญเติบโตของข้าวโพดตามการพิจารณาของส่วนต่าง ๆ
ของข้าวโพดได้แบ่งออกเป็น 2 ระยะคือ การเจริญเติบโตทางลำต้น (vegetative, V)
และระยะการเจริญเติบโตทางการเจริญพันธุ์ (reproductive, R)
ระยะการเจริญเติบโตทางลำต้นจะเริ่มจากระยะงอก (emergence, VE)
และเริ่มนับระยะ V1, V2, V3 จนถึง Vn เมื่อข้าวโพดมีใบที่กางสมบูรณ์ (ปรากฏ leaf
collar) ใบที่ 1,2,3,และ n ใบ ตามลำดับ จนถึงระยะ VT ที่ปรากฏช่อดอกตัวผู้
ส่วนระยะการเจริญพันธุ์จะเริ่มตั้งแต่ระยะ R1 (ออกไหม) R2 (กำเนิดเมล็ด) จนถึงระยะ
R7 (harvest maturity)
สภาพดินฟ้าอากาศ
เนื่องจากข้าวโพดมีความแปรปรวนทางพันธุกรรมสูงมาก
จึงพบว่าข้าวโพดสามารถปลูกได้ในส่วนต่าง ๆ ของโลก ซึ่งมีสภาพฟ้าอากาศแตกต่างกันมาก
ตั้งแต่เส้นรุ้งที่ 50 องศาเหนือ ไปจนถึง เส้นรุ้ง 50 องศาใต้
และที่ต่ำกว่าระดับน้ำทะเลไปจนถึงที่สูงจากระดับน้ำทะเลมากกว่า 1,000 เมตร
ข้าวโพดเป็นพืชวันสั้น
ปลูกในสภาพวันยาวจะใช้เวลาในการออกดอกและแก่ยาวขึ้นและมีจำนวนใบเพิ่มขึ้น
แม้ว่าข้าวโพดเป็นพืชที่มีความสามารถปรับตัวได้กว้าง
แต่จะเจริญเติบโตได้ดีในอุณหภูมิระหว่าง 24-30 องศาเซนเซียล และอุณหภูมิต่ำสุด
สำหรับการงอก 10 องศาเซนเซียล ขณะที่ต้นยังเล็กอยู่ (สูงราว 15 เซนติเมตร)
ข้าวโพดสามารถทนทานต่ออากาศหนาวเย็นได้ดี
แต่เมื่อโตขึ้นจะไม่ทนทานต่อสภาพอากาศดังกล่าว ข้าวโพดเป็นพืชที่ต้องการไนโตรเจน
ฟอสฟอรัส และโปแตสเซียมสูง ดินที่เหมาะสำหรับการปลูกข้าวโพดควรมี pH ระหว่าง 5.5-8
ระยะการเจริญเติบโตและการพัฒนา
พันธุ์ข้าวโพด
ฤดูปลูก
การเตรียมดิน
วิธีการปลูก
การปราบวัชพืช
การใส่ปุ๋ย
โรค
การเก็บเกี่ยว
