ประวัติศาสตร์ ภูมิศาสตร์ บุคคลสำคัญ ประเทศและทวีป >>
พระราชพงศาวดารเหนือ
พระราชพงศาวดารฉบับหลวงประเสริฐ
ศิลาจารึก
พงศาวดารเขมร
พงศาวดารมอญพม่า
พงศาวดารล้านช้าง
พระราชพงศาวดารฉบับหลวงประเสริฐ
พระราชพงศาวดารกรุงเก่า
หน้า 4 >>>
- จ.ศ.877 (พ.ศ.2058) วันอังคาร ขึ้นสิบห้าค่ำ เดือนสิบเอ็ด สมเด็จพระรามาธิบดีเสด็จไปเมืองนครลำภาง ได้เมือง
- จ.ศ.880 (พ.ศ.2061) สมเด็จพระรามาธิบดีสร้างพระศรีสรรเพชญ์ เสวยราชสมบัติแรกตำราพิชัยสงคราม แรกทำสารบาญชี พระราชสัมฤทธิ์ทุกเมือง
- จ.ศ.886 (พ.ศ.2067) ในเดือนเจ็ดนั้นคนทอดบาตรสนเทห์ ครั้งนั้นให้ฆ่าขุนนางเสียมาก
- จ.ศ.887 (พ.ศ.2068) น้ำน้อย ข้าวเสียสิ้นทั้งปวง แผ่นดินไหวทุกเมือง เกิดอุบาทว์เป็นหลายประการ รุ่งปี จ.ศ.888 (พ.ศ.2069) ข้างแพงเป็นสามทะนานต่อเฟื้อง เบี้ยแปดร้อย เกียนหนึ่งเป็นเงินชั่ง หกตำลึง ครั้งนั้นประดิษฐานสมเด็จหน่อพุทธางกูรเจ้าในที่อุปราช ให้เสด็จไปครองเมืองพิศณุโลก
- จ.ศ.891 (พ.ศ.2072)..... มเด็จพระรามาธิบดีเจ้านฤพาน สมเด็จพระอาทิตย์เจ้าเสวยราชสมบัติพระนครศรีอยุธยา ทรงพระนามสมเด็จบรมราชาธิราชาหน่อพุทธางกูร ได้เสวยราชสมบัติ
- จ.ศ.895 (พ.ศ.2076) สมเด็จพระบรมราชาหน่อพุทธางกูรเจ้านฤพาน สมเด็จพระราชกุมารได้เสวยราชสมบัติ
- จ.ศ.896 (พ.ศ.2077) พระราชกุมารท่านนั้นเป็นเหตุ จึงได้ราชสมบัติแก่พระไชยราชาธิราชเจ้า
- จ.ศ.900 (พ.ศ.2081) แรกให้พูนดิน ณ วัดชีเชียงในเดือนหกนั้น แรกสถาปนาพระพุทธเจ้า แลพระเจดีย์เถิงเดือนสิบเอ็ดเสด็จไปเชียงไกรเชียงกราน..... อนึ่งเมื่อเสด็จมาแต่เมืองกำแพงเพชรนั้นว่า พระญานารายณ์คิดเป็นขบถ ให้กุมเอาพระญานารายณ์นั้นฆ่าเสียในเมืองกำแพงเพชร
- จ.ศ.907 (พ.ศ.2088) วันพุธขึ้นสี่ค่ำ เดือนเจ็ด สมเด็จพระไชยราชาธิราชเจ้าเสด็จไปเชียงใหม่ ให้พญาพิศณุโลกเป็นทัพหน้า ตั้งทัพไชยตำบลบางบาน ณ วันเสาร์ ขึ้นสิบสี่ค่ำ เดือนเจ็ด จึงยกทัพหลวงไปกำแพงเพชร เถิงเมื่อวันอังคาร แรมเก้าค่ำ เดือนเจ็ด ตั้งทัพไชย ณ เมืองกำแพงเพชร ณ วันอาทิตย์ แรมสิบสี่ค่ำ เดือนเจ็ด ยกทัพไปตั้งเชียงทอง แล้วยกไปตั้ง ณ เมืองเชียงใหม่ เถิงวันอาทิตย์ขึ้นสี่ค่ำ เดือนเก้า ทัพหลวงเสด็จคืน จากเชียงใหม่ เถิงวันพฤหัสบดี ขึ้นสิบห้าค่ำ เดือนเก้า ทัพหลวงเถิงเมืองกำแพงเพชร แล้วจึงเสด็จมายังพระนครศรีอยุธยา ฝ่ายพระนครศรีอยุธยา ในวันพุธ ขึ้นสิบสี่ค่ำ เดือนสาม เกิดเพลิงไหม้อยู่สามวัน จึงดับได้ มีบาญเรือนเพลิงไหม้นั้น 10050 เรือน ณ วันอาทิตย์ ขึ้นเจ็ดค่ำ เดือนยี่ สมเด็จพระไชยราชา ฯ เสด็จไปถึงเมืองเชียงใหม่ ให้พญาพิศณุโลกเป็นทัพหน้า ยกทัพหลวงเสด็จไปเมืองกำแพงเพชร แล้วยกไปเชียงใหม่ ได้เมืองลำพูนไชย เถิงวันจันทร์ แรมสิบห้าค่ำ เดือนสี่ยกทัพหลวงจากเมืองเชียงใหม่ มายังพระนครศรีอยุธยา
- จ.ศ.908 (พ.ศ.2089) เดือนหก สมเด็จพระไชยราชานฤพาน สมเด็จพระเจ้ายอดฟ้า เสวยราชสมบัติพระนครศรีอยุธยาในปีนั้นแผ่นดินไหว
- จ.ศ.910 (พ.ศ.2091) เถิงวันอาทิตย์ ขึ้นห้าค่ำ เดือนแปด สมเด็จพระเจ้ายอดฟ้าเป็นเหตุ จึงขุนชินราชได้ราชสมบัติสี่สิบสองวัน ขุนชินราชและแม่ญั่วศรีสุดาจันทร์เป็นเหตุ จึงเชิญสมเด็จพระเธียรราชาธิราชเสวยราชสมบัติ ทรงพระนามสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ์ เสวยราชสมบัติได้เจ็ดเดือน พระยาหงษาปังเสวกี ยกพลมายังพระนครศรีอยุธยาในเดือนสี่ เมื่อสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ์เจ้าเสด็จออกไปรบศึกหงษานั้น สมเด็จพระอรรคมเหษี แลสมเด็จพระเจ้าลูกเธอพระราชบุตรี เสด็จทรงช้างออกไปโดยเสด็จด้วย และเมื่อได้รบศึกหงษานั้น ทัพหน้าแตกมาปะทัพหลวงเป็นโกลาหลใหญ่ แลสมเด็จพระอรรคมเหษี และสมเด็จพระอรรคมเหษี แลสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ พระราชบุตรีนั้นได้รบด้วยข้าเศิก ถึงสิ้นพระชนม์บนคอช้างนั้น เสียสมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราชเจ้า แลสมเด็จพระเจ้าลูกเธอพระราเมศวรไปแก่พญาหงษา แลจึงเอาพญาปราบ แลช้างต้นพญานุภาพ ตามไปส่งให้พระยาหงษาเถิงเมืองกำแพงเพชร แลพระยาหงษาจึงส่งพระมหาธรรมราชา ฯ สมเด็จพระราเมศวรเจ้า มายังพระนครศรีอยุธยา
- จ.ศ.911 (พ.ศ2092) ......แรกให้ก่อกำแพงพระนครศรีอยุธยา
- จ.ศ.912 (พ.ศ.2093) เดือนแปดขึ้นสองค่ำ ทำการพระราชพิธีปฐมกรรม สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ์เจ้า ตำบลท่าแดง พระกรรมวาจาเป็นพฤฒิบาศ พระพิเชฏฐ์เป็นอัษฎาจารย์ พระอินโทร เป็นกรรมการ
- จ.ศ.914 (พ.ศ.2095) ให้แปลงเรือแซเป็นเรือไชยแลหัวสัตว์
