การเมืองการปกครองไทย

หลักประกันของสมาชิกรัฐสภา

สมาชิกรัฐสภาไม่ว่าจะเป็นวุฒิสมาชิกหรือสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร จะต้องได้รับการคุ้มครองป้องกัน เพื่อจะได้ปฏิบัติหน้าที่ในการรักษาผลประโยชน์ของประชาชนและของประเทศชาติ โดยไม่หวั่นต่ออธรรมทั้งหลาย ถ้าหากสมาชิกรัฐสภาไม่มีสิ่งใดเป็นหลักประกันหรือการคุ้มครองแล้ว สมาชิกรัฐสภาอาจจะไม่กล้าปฏิบัติบางสิ่งบางอย่างที่เสี่ยงต่อชีวิตและทรัพย์สินของตน หรืออาจจะถูกผู้มีอิทธิพลบังคับข่มขู่ให้กระทำอย่างใดอย่างหนึ่งเพื่อผลประโยชน์ของเขา แต่ขัดกับเจตนารมณ์ของประชาชนส่วนใหญ่ ฉะนั้นในกฎหมายรัฐธรรมนูญจึงได้บัญญัติหลักประกันคุ้มครองสมาชิกรัฐสภาไว้อย่างมั่นคงถึง 6 ประการ คือ

1. ในระหว่างสมัยประชุม ห้ามมิให้จับกุมหรือคุมขัง หรือหมายเรียกตัวสมาชิกสภาหรือสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไปทำการสอบสวนในฐานะที่สมาชิกผู้นั้นเป็นผู้ต้องหาในคดีอาญา เว้นแต่ในกรณีที่ได้รับอนุญาตจากสภาที่ผู้นั้นเป็นสมาชิกหรือในกรณีที่จับในขณะกระทำความผิด

2. ในกรณีที่การจับสมาชิกวุฒิสภาหรือสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรในขณะกระทำความผิด ให้รายงานไปยังประธานแห่งสภาที่ผู้นั้นเป็นสมาชิกโดยด่วน และประธานแห่งสภาที่ผู้นั้นเป็นสมาชิกอาจสั่งให้ปล่อยผู้ถูกจับได้

3.ในกรณีที่มีการฟ้องสมาชิกวุฒิสภาหรือสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรในคดีอาญาไม่ว่าจะได้ฟ้องนอกหรือในสมัยประชุม ศาลจะพิจารณาคดีนั้นในระหว่างสมัยประชุมมิได้เว้นแต่จะได้รับอนุญาตจากสภาที่ผู้นั้นเป็นสมาชิก แต่การพิจารณาคดีต้องไม่เป็นการขัดขวางต่อการที่สมาชิกผู้นั้นจะมาเข้าประชุมสภา

4. ถ้าสมาชิกวุฒิสภาหรือสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรถูกคุมขังในระหว่างสอบสวน หรือพิจารณาอยู่ก่อนสมัยประชุม เมื่อถึงสมัยประชุมพนักงานสอบสวนหรือศาลแล้วแต่กรณีต้องสั่งปล่อยทันที ถ้าหากสภาที่ผู้นั้นเป็นสมาชิกได้ร้องขอ

5. ในที่ประชุมวุฒิสภาก็ดี ที่ประชุมสภาผู้แทนราษฎรก็ดี ที่ประชุมร่วมกันของรัฐสภาก็ดี สมาชิกผู้ใดจะกล่าวถ้อยคำใด ๆ ในทางแถลงข้อเท็จจริงหรือนำไปเป็นเหตุฟ้องร้องว่ากล่าวสมาชิกผู้นั้นในทางใดมิได้
เอกสิทธิ์นี้ย่อมคุ้มครองไปถึงผู้พิมพ์และผู้โฆษณารายงานการประชุมโดยคำสั่งของสภา และคุ้มครองไปถึงบุคคล ซึ่งประธานในที่ประชุมอนุญาตให้แถลงข้อเท็จจริง หรือแสดงความคิดเห็นในที่ประชุมด้วย

6. รัฐธรรมนูญได้กำหนดให้สมาชิกวุฒิสภาและสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรเป็นผู้แทนปวงชนชาวไทย และจะต้องปฏิบัติหน้าที่ตามความเห็นชอบโดยบริสุทธิ์ใจเพื่อประโยชน์ส่วนรวมของปวงชนชาวไทย จะต้องรักษาไว้และปฏิบัติตามซึ่งรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยทุกประการ