สังคมศาสตร์ รัฐศาสตร์ การเมือง เศรษฐศาสตร์ >>
การดำเนินสงคราม
ในการปฏิบัติตามสัญญาร่วมยุทธกับญี่ปุ่นตามที่กล่าวมาแล้วนั้น จอมพล ป. พิบูลสงคราม และนายทหารชั้นผู้ใหญ่หลายคน มีความเห็นพ้องต้องกันว่าญี่ปุ่นไม่สามารถจะชนะสงครามต่อฝ่ายสัมพันธมิตร อันมีสหรัฐฯ อังกฤษ จีน และเนเธอร์แลนด์ ซึ่งขณะนั้นได้ตั้งวงล้อมญี่ปุ่นไว้อย่างหนาแน่น ดังนั้น จอมพล ป. พิบูลสงคราม จึงมีแนวความคิดทางยุทธศาตร์ที่จะสงวนกำลังกองทัพไทยไว้ ไม่ให้ญี่ปุ่นปลดอาวุธและเข้ายึดครองประเทศไทยไว้ได้ เมื่อญี่ปุ่นเพลี่ยงพล้ำแล้วค่อยใช้กำลังที่สงวนไว้นี้ทำการขับไล่ กองทัพญี่ปุ่นออกไปจากดินแดนไทย
จากแนวความคิดดังกล่าวจึงได้แยกกำลังกองทัพบก ให้อยู่ห่างออกไปจากเส้นทางเดินทัพของญี่ปุ่น โดยการโยกย้ายกำลังทางบกส่วนใหญ่ ไปไว้ทางพื้นที่ด้านเหนือของประเทศ เพื่อมิให้กองทัพญี่ปุ่นจู่โจมเข้าปลดอาวุธ เช่นเดียวกับกำลังทหารของอินโดจีนฝรั่งเศส
เมื่อกองทัพญี่ปุ่นขอร้องให้รัฐบาลไทย ส่งทหารไปร่วมรบกับทหารญี่ปุ่นในประเทศพม่า โดยแบ่งมอบพื้นที่รับผิดชอบให้ฝ่ายไทย ส่งกำลังเข้ายึดพื้นที่รัฐฉานของพม่า เพื่อป้องกันปีกขวาของกองทัพญี่ปุ่นที่มุ่งเข้าสู่พม่า จอมพล ป. พิบูลสงคราม ได้ยินยอมตามข้อเสนอของญี่ปุ่น เพราะเป็นการสอดคล้องกับแนวความคิดของไทยที่จะนำกำลังทหารส่วนใหญ่ไปปฏิบัติการ ทางภาคภาคเหนือของประเทศ และยังทำให้สามารถติดต่อกับฝ่ายสัมพันธมิตรผ่านทางประเทศจีน ดังนั้น กองบัญชาการทหารสูงสุด จึงได้จัดตั้งกองทัพพายัพขึ้น เมื่อวันที่ 21 ธันวาคม 2484 และมอบภารกิจให้เข้าไปปฏิบัติการในดินแดนสหรัฐไทยเดิมซึ่งตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือของไทย
การเตรียมการของไทย
การดำเนินการเจรจาทางการทูต
การปฎิบัติของสหรัฐและอังกฤษ
การเตรียมการต่อสู้ภายในประเทศ
การดำเนินการของรัฐบาลไทย เมื่อญี่ปุ่นขอเดินทัพผ่านไทย
สถานการณ์ทางทหารและการเมือง
จอมพล ป.พิบูลสงคราม นายกรัฐมนตรีสั่งการ
ข้อตกลงระหว่างผู้แทนฝ่ายไทยและญี่ปุ่น
เหตุการณ์ขั้นต่อมา และข้อเรียกร้องของญี่ปุ่น
การร่วมวงศ์ไพบูลย์กับญี่ปุ่น
การประกาศสงคราม
การประกาศสงครามต่อบริเตนใหญ่ และสหรัฐอเมริกา
การดำเนินการของฝ่ายสัมพันธมิตร
การดำเนินสงคราม
การปฏิบัติการของกองทัพพายัพ
การจัดตั้งกองทัพพายัพ
การปกครองสหรัฐไทยเดิม
การปฏิบัติการทางอากาศ
การดำเนินการของฝ่ายไทยก่อนสงครามยุติ
ไทยประกาศสันติภาพ
ท่าทีของสัมพันธมิตรต่อไทยหลังสงครามยุติ
สภาวการณ์หลังสงคราม
การทำความตกลงสมบูรณ์แบบ
จดหมายเหตุ