เทคโนโลยี นวัตกรรม สิ่งประดิษฐ์ วิศวกรรม เกษตรศาสตร์ >>
การพัฒนาไหมในไทย
เรียบเรียงโดย สมหญิง ชูประยูร ,ศิริพร บุญชู ,ดร.สฤษดิพร ชูประยูร
ผ้าไหม
ถือเป็นเส้นใยธรรมชาติที่มีความสำคัญอันดับสามรองจากฝ้าย และขนสัตว์
อย่างไรก็ตามเส้นไหมมีลักษณะพิเศษกว่าเส้นใยอื่น
ตรงที่มีความเงางามเฉพาะตัวด้วยสาเหตุดังกล่าว
จึงทำให้ผ้าไหมเป็นสินค้าที่ได้รับความนิยมทั่วโลกโดยเฉพาะผ้าไหมไทย
ซึ่งมีเอกลักษณ์พิเศษเฉพาะตัวในด้านความสวยงามจึงทำให้ไหมไทยเป็นที่รู้จัก
และแพร่หลายมาเป็นเวลาช้านาน ทั้งในด้านความสวยงามและคุณภาพ
เนื่องจากประเทศไทยมีการปลูกหม่อนเลี้ยงไหมเป็นอาชีพซึ่งมีมาช้านาน
ซึ่งยังขาดหลักฐานยืนยันแน่นอน ว่าการปลูกหม่อนเลี้ยงไหม
เข้าสู่ประเทศไทยในสมัยใดแต่เชื่อกันว่าทำกันมาเป็นเวลานานแล้ว
ในกลุ่มคนบางกลุ่มเท่านั้น
ซึ่งปริมาณเส้นไหมที่ผลิตได้มีปริมาณน้อยไม่เพียงพอที่จะดำเนินในรูปอุตสาหกรรม
จนในสมัยรัชกาลที่ 5 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์พระองค์จึงทรงดำริให้มีการส่งเสริม
และปรับปรุงการปลูกหม่อนเลี้ยงไหมในประเทศไทย โดยปี พ.ศ. 2404
จัดตั้งสถานีทดลองและทำสวนหม่อนภายใต้การดูแลของ แผนกช่างสาวไหม
กระทรวงเกษตรธิการขึ้น ที่ตำบลศาลาแดง
โดยจ้างผู้เชี่ยวชาญชาวญี่ปุ่นเข้ามาเป็นที่ปรึกษาด้านวิชาการ และทำการศึกษาวิจัย
และสอนเกี่ยวกับการปลูกหม่อนเลี้ยงไหม การสาวไหม และการทอผ้าไหม
โดยขยายการจัดตั้งโรงเรียนด้านการปลูกหม่อนเลี้ยงไหมไปหลายจังหวัดในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
ทำให้การปลูกหม่อนเลี้ยงไหมเจริญรุ่งเรืองมาก จนกระทั่งปี พ.ศ. 2455
ได้มีการยกเลิกการอุดหนุนการดำเนินงานด้านหม่อนไหมทุกแห่ง
โดยไม่ทราบสาเหตุยังผลให้การปลูกหม่อนเลี้ยงไหม ของประเทศไทยหยุดชะงักซบเซาลง
แต่ราษฎรก็คงดำเนินการเลี้ยงไหมต่อไป ต่อมาในปี พ.ศ. 2475
รัฐบาลได้ดำเนินการฟื้นฟูการปลูกหม่อนเลี้ยงไหมอีกครั้ง โดยจัดตั้งโรงงานสาวไหมขึ้น
แต่ต้องประสบกับปัญหาเกี่ยวกับรังไหมที่จะใช้ในการสาว
เพราะเกษตรกรยังขาดความรู้ทางวิชาการ และการปฏิบัติในการเลี้ยงไหมพันธุ์ต่างประเทศ
จนในปี พ.ศ. 2484 กรมเกษตรและการประมง
ได้ฟื้นฟูงานส่งเสริมการเลี้ยงไหมขึ้นอีกครั้ง
ซึ่งต่อมาได้มีการปรับปรุงเปลี่ยนแปลงหน่วยงานรับผิดชอบ จนกระทั่งในปี พ.ศ. 2511
กรมส่งเสริมการเกษตรได้แยกตัวมาจากกรมกสิกรรม
และจัดตั้งเป็นหน่วยงานที่มีอำนาจหน้าที่เกี่ยวกับการอำนวยการบริการ
และเผยแพร่วิชาการความรู้เกี่ยวกับการเกษตรแผนใหม่ที่เหมาะสมแก่เกษตรกร
และได้รับหน้าที่ดำเนินการเกี่ยวกับการส่งเสริมการปลูกหม่อนเลี้ยงไหมแก่
เกษตรกรสืบต่อมาจนปัจจุบัน
»
สถานการณ์การผลิต
»
การตลาด
»
บทบาทของกรมส่งเสริมการเกษตร
»
ผ้าไหม