เทคโนโลยี นวัตกรรม สิ่งประดิษฐ์ วิศวกรรม เกษตรศาสตร์ >>

ข้อมูลการเกษตร

พืชไร่

การเก็บรักษาเมล็ดถั่วเหลืองไว้ทำพันธุ์

เมล็ดพันธุ์ถั่วเหลืองเป็นเมล็ดพันธุ์พืชน้ำมันที่เก็บรักษาไว้ได้ไม่นานนัก โดยเฉพาะประเทศไทยที่มีอากาศร้อน ชื้น และอบอ้าว ก็มีส่วนทำให้ความงอกของเมล็ดลดลงอย่างรวดเร็ว หากมีการปฏิบัติต่อเมล็ดพันธุ์ที่เก็บรักษาไว้อย่างถูกวิธี ก็สามารถเก็บไว้ใช้ปลูกในไร่นาในฤดูถัดไปได้ การเก็บรักษาเมล็ดพันธุ์ถั่วเหลืองให้มีชีวิตอยู่ได้นานควรปฏิบัติเป็นขั้นตอน ดังนี้

1. การคัดพันธุ์ในไร่นา

  • ควรเก็บเฉพาะพันธุ์ที่ดีถูกต้องตามพันธุ์ เก็บจากฝักที่โตและเมล็ดสมบูรณ์เต็มที่ เมล็ดแก่จัดติดเมล็ดเต็มฝัก
  • เก็บจากฝักที่แข็งแรงสมบูรณ์ ไม่มีโรค-แมลงทำลาย และไม่มีเล็ดพืชอื่น ๆ ปะปน

2. การเก็บเกี่ยว

  • เก็บเมื่อเมล็ดแก่เต็มที่ โดยสังเกตจากสีของฝักถั่วเหลือง ซึ่งเปลี่ยนจากเขียวเป็นน้ำตาล หรือเก็บเมื่อใบหล่นจนเกือบหมด และต้องระวังไม่ให้โดนฝน เพราะเมล้ดที่โดนฝนจะตายเร็ว
  • เมื่อตัดต้นถั่วมาแล้วให้จับมัดรวมกันมัดละ 9-10 ต้น แล้ววางในแนวตั้งให้พิงกันเป็นกอง ๆ กองละประมาณ 6 มัด อย่าวางนอนกองไว้กับพื้น และไม่ควรกองสุมทับกันเป็นกองใหญ่ ๆ เพราะจะทำให้ภายในกองร้อนมาก จะทำให้เมล็ดพันธุ์อายุสั้นลง ถ้ายังไม่ทำการนวดก็ควรจะวางไว้ในลักษณะที่ตั้งไว้ดังกล่าว หรือถ้าหากมีถั่วเหลืองจำนวนน้อยอาจจะแขวนต้นถั่วไว้กับราวไม้ ลวด หรือเชือกก็จะเป็นการดี

3. การนวด

  • หลังเก็บเกี่ยวแล้ว ให้นำมาตากให้แห้งสนิทจริง ๆ ดูว่าเปลือกฝักแห้ง เมล็ดหลุดได้ง่ายแล้วนำมานวด โดยนำมากองแล้วใช้ไม้ฟาด หรือนวดโดยใช้เครื่องนวด ควรระมัดระวังให้เมล็ดได้รับความกระทบกระเทือนน้อยที่สุด เพราะเมล็ดที่บอบอช้ำจะเก็บรักษาได้ไม่นาน
  • หลังจากนวดแล้ว ต้องทำความสะอาดโดยฝัดเอาสิ่งเจือปนต่าง ๆ ออกให้หมด คัดเลือกเอาแต่เมล็ดที่สมบูรณ์ และมีขนาดสม่ำเสมอกัน
  • นำเมล็ดไปตากแดดให้แห้งสนิท ให้เหลือความชื้น 9.10%
  • บรรจุเมล็ดในถุงพลาสติก ผนึกปากถุงให้แน่นหรือบรรจุในภาชนะที่มีฝาปิดมิดชิด เก็บไว้ในที่ ๆ มีการถ่ายเทอากาศได้ดี หรือบรรจุเมล็ดไว้ในโอ่งเคลือบ โอ่งมังกร ปิดฝาให้สนิทเก็บไว้ในที่ร่มโปร่งที่มีการระบายอากาศดี และมีอากาศเย็น

4. การเก็บรักษา

  • เก็บรักษาเมล็ดพันธุ์ที่มีความงอกสูง ร้อยละ 75 ขึ้นไป โดยการเพาะทดสอบความงอกดูจากถั่วเหลือง 100 เมล็ด งอกเป็นต้นเกิน 75 ต้นขึ้นไป ถือว่าเป็นเมล็ดพันธุ์ดี เก็บรักษาไว้ทำพันธุ์ต่อไปได้
  • ต้องเก็บเมล็ดพันธุ์ให้แห้งอยู่เสมอ ก่อนนำเมล็ดพันธุ์เก็บต้องตากเมล็ดให้แห้งที่สุด ต้องหมั่นนำมาผึ่งแดดให้แห้งอยู่เสมอ
  • ต้องเก็บในที่ที่มีอากาศเย็น และถ่ายเทได้สะดวก
  • อย่าวางกระสอบที่บรรจุเมล็ดพันธุ์ไว้บนพื้นดินหรือพื้นซีเมนต์โดยตรง เพราะจะทำให้เมล็ดพันธุ์ดูดความชื้นจากพื้นดินหรือซีเมนต์ได้ในเวลาอันรวดเร็ว
  • อย่าเก็บเมล็ดพันธุ์ไว้ในที่เดียวกับปุ๋ยเคมี น้ำมันเชื้อเพลิง สารฆ่าแมลง หรือสารเคมีอื่นใด เพราะจะทำให้เมล็ดพันธุ์มีอายุสั้นลง และมีความชื้นสูง
  • อย่าเก็บเมล็ดพันธุ์ไว้ในที่ใกล้แม่น้ำ ลำคลอง หนองบึง จะทำให้เมล็ดมีความชื้นสูงตามไปด้วย
  • ป้องกันกำจัดแมลงศัตรูในยุ้งฉางโดยทำความสะอาดทั้งภายในและภายนอก ตลอดจนใช้สารเคมีคลุกเมล็ดพันธุ์ เช่น มาลา-ไธออนชนิดผง 2% ในอัตรา 50 กรัมต่อเมล็ดพันธุ์ 100 กิโลกรัมหรือรมด้วยฟอสทอกซิน ชนิดเม็ด อัตรา ฝ-1 เม็ด ต่อเมล็ดพันธุ์ 100 กิโลกรัม

» การเก็บรักษาเมล็ดพันธุ์ถั่วเหลืองไว้เป็นพันธุ์ปลูก
» สิ่งที่ต้องคำนึงถึงในการเก็บรักษาเมล็ดพันธุ์
» พันธุ์ถั่วเหลืองที่ทางราชการการแนะนำและส่งเสริม
» ช่วงเวลาที่ควรปลูก

เรียบเรียงโดย : นิวัตน์ เตชะสาน กองขยายพันธุ์พืช
จัดทำโดย : อัญชลี พัดมีเทศ กองเกษตรสัมพันธ์

แชร์ไปที่ไหนดี แชร์ให้เพื่อนสิ แชร์ให้เพื่อนได้ แชร์ให้เพื่อนเลย