สุขภาพ ความงาม อาหารและยา สมุนไพร สาระน่ารู้ >>
การใช้ตัวยาอันตราย
พระอาจารย์กล่าวไว้ว่า วัตถุธาตุนานาชนิดในโลกล้วนแต่เป็นยาทั้งสิ้น
คำกล่าวนี้ได้รับการยอมรับว่าเป็นจริงหากใช้วัตถุนั้นได้อย่างถูกต้องตัวยาบางอย่างที่มีฤทธิ์แรง
หากใช้เกินขนาดหรือใช้ ไม่ถูกวิธี ก็อาจทำอันตรายถึงแก่ชีวิตได้เป็นพิเศษ
ตัวยาหลายอย่างมีฤทธิ์แรง หากใช้เกินขนาดหรือใช้ไม่ถูกวิธี
ก็อาจทำอันตรายถึงแก่ชีวิตได้
ยาที่มีฤทธิ์แรง
- เมล็ดสลอด มีฤทธิ์แรงในทางถ่าย กินมากจะถ่ายมากเป็นอันตราย
อ่อนเพลียเสียน้ำในร่างกายอาจถึงตายได้ สรพคุณ ถ่ายเสมหะ
และโลหิตถ่ายน้ำเหลืองเสียและถ่ายพยาธิ
- ยางตาตุ่ม มีฤทธิ์แรงในทางถ่าย รับประทานมากถ่ายมาก
ทำให้หมดกำลังอาจถึงตายได้ สรรพคุณ ถ่ายพยาธิ ถ่ายโลหิต และเสมหะ
ถ่ายอุจจาระธาตุ
- ยางสลัดได มีฤทธิ์แรงในทางถ่าย กินมากถ่ายมากทำให้หมดกำลังอ่อนเพลีย
อาจตายได้ ประโยชน์ ถ่ายพยาธิน้ำเหลืองสีย ถ่ายอุจจาระธาตุ ถ่ายพิษตาซาง
- ลูกแสลงใจ มีฤทธิ์แรงในทางเมาเบื่อ รับประทาน ชักกระตุก ถึงตายได้
สรรพคุณ บำรุงหัวใจ บำรุงประสาท แก้พยาธิผิวหนัง แก้ลมอันกระเพื่อมในอุทร
- ยางฝิ่น มีฤทธิ์แรงในทางเมาเบื่อ ระงับประสาท รับประทานมาก
ระงับประสาท ทำให้หมดสติ อาจตายได้ สรพคุณทางยา แก้ปวดเมื่อยตามร่างกาย
แก้โรคบิด (เป็นยาเสพติด)
- กัญชา มีฤทธิ์แรงในทางเมา ทำให้ประสาทหลอน
รับประทานมากทำให้เสียจริต เป็นบ้า สรรพคุณทางยา แก้ประสาทพิการ และเจริญอาหาร
- พระขรรค์ไชยศรี (หนาวเดือนห้า)
มีฤทธิ์แรงในทางขับเหงื่อทำให้กายเย็นมากรับประทานมากอาจเป็นอันตรายถึงชีวิต
สรรพคุณทางยา แก้ไข้ ดับพิษร้อน ลดความร้อนในร่างกาย ขับเหงื่อ
- ยางรักดำ มีฤทธิ์แรงในทางเมาเบื่อ และทางถ่าย
รับประทานมากทำให้ถ่ายมากหมดกำลัง อาจถึงตายได้ สรรพคุณทางยา ถ่ายน้ำเหลืองเสีย
ถ่ายอุจจาระธาตุ ถ่ายพยาธิและถ่ายเสมหะ
- ปรอท มีฤทธิ์แรงในทางเมาเบื่อ รับประทานมาก
ทำให้เปื่อยพุพองและเบื่อเมา อาจตายได้ สรรพคุณทางยา แก้มะเร็ง คุดทะราด
โรคเรื้อน รักษาโรคผิวหนัง และรักษาน้ำเหลืองเสีย
- สารหนู มีฤทธิ์แรงในทางเมาเบื่อ รับประทานมาก ชักกระตุกทำให้ตายได้
สรรพคุณทางยา แก้มะเร็ง คุดทะราด โรคเรื้อน แก้ประดง รักษาน้ำเหลืองเสีย
ก้โรคผิวหนัง และบำรุงโลหิต
- จุนสี มีฤทธิ์แรงทางกัดทำลาย รับประทานมาก
กัดทำลายกระเพาะอาหารและลำไส้ ทำให้ฟันโยกหลุด สรรพคุณทางยา กัดหัวฝี หัวหูด
รักษาคุดทะราด รักษาฟัน
- เมล็ดสบู่แดง มีฤทธิ์แรงในทางถ่าย รับประทานมาก ท้องร่วงอย่างแรง
คลื่นไส้อาเจียน ท้องร่วงอย่างแรง กดหัวใจ กดการหายใจ ถึงตายได้ สรรพคุณทางยา
เผาให้สุกรับประทานถ่ายอุจจาระธาตุ ทำให้อาเจียน ตำพอกบาดผล แก้โรคผิวหนัง
- ยางหัวเข้าค่า มีฤทธิ์แรง รับประทานมาก ท้องร่วงอย่างแรง อ่อนเพลีย
หมดน้ำถึงตายได้ สรรพคุณทางยา ฆ่าพยาธิภายนอก แก้ฟกบวม แก้คุดทะราด
- เมล็ดลำโพง มีฤทธิ์แรงในทางเมาเบื่อ หลอนประสาท รับประทานมาก
ทำให้เสียสติตาแข็ง หายใจขัด สรรพคุณทางยา บำรุงประสาท แก้กระสับกระส่าย
นอนไม่หลับ
- ยางเทพทาโร มีฤทธิ์แรงในทางถ่าย รับประทานมากถ่ายแรง หมดน้ำ อ่อนเพลียถึงตายได้ สรรพคุณทางยา ถ่ายพยาธิ ถ่ายน้ำเหลืองเสีย
การสะตุ การประสะ การฆ่าฤทธิ์ยา
ในการที่จะนำเอาตัวยาที่มีฤทธิ์แรง มาใช้ประกอบตัวยาเพื่อให้เกิดสรรพคุณทางยานั้น
มีวิธีการทำให้ฤทธิ์ของยาอ่อนลง จนสามารถนำมาใช้ ไม่เกิดอันตรายต่อร่างกาย
ดังจะได้อธิบายต่อไปนี้
การสะตุ
การสะตุ คือ
การทำให้ตัวยามีฤทธิ์อ่อนลง หรือทำให้พิษของตัวยาน้อยลง หรือ
ทำให้ตัวยานั้นสะอาดขึ้น
- การสะตุเหล็ก เอาเหล็กมาครางด้วยตะไบ
และนำผงเหล็กที่ได้มาใส่ในฝาละมีหรือหม้อดิน บีบมะนาวลงไปให้ท่วมผงเหล็ก
เอาขึ้นตั้งไฟให้แห้ง ทำให้ได้ 7 8 ครั้งจงผงเหล็กกรอบดีจึงนำไปใช้ปรุงยาได้
- การสะตุสารส้ม เอาสารส้มมาบดให้ละเอียด นำมาใส่หม้อดิน
เอาตั้งไฟจนสารส้มละลายฟู ขาวดีแล้ว ยกลงจากไฟ จึงนำไปใช้ปรุงยาได้
- การสะตุรงทอง เอารงทองมาบดให้ระเอียด แล้วห่อด้วยใบบัวหรือใบข่า 7 ชั้น
นำไปปิ้งไฟจนสุขกรอบดี จึงนำไปใช้ปรุงยาได้
- การสตุมหาหิงคุ์
นำมหาหิงคุ์มาใส่ภาชนะไว้ใช้ใบกระเพราะแดงใส่น้ำต้มจนเดือดเทน้ำกระเพราแดงต้มลงละลายมหาหิงคุ์
แล้วนำมากรองให้สะอาด จึงนำไปใช้ปรุงยาได้
- การสะตุดินสอพอง นำดินสอพองใส่หม้อดิน
ปิดฝายกขึ้นตั้งไฟให้นานพอสมควรจนเห็นว่าดินสอพองสุขดีแล้ว จึงนำไปใช้ปรุงยาได้
- การสะตุน้ำประสานทอง เอาน้ำประสานทองใส่หม้อดิน
ตั้งไฟจนละลายฟูขาวทั่วกันดีแล้ว จึงนำไปใช้ปรุงยาได้
- การสะตุยาดำ นำเอายาดำใส่ลงในหม้อดิน เติมน้ำเล็กน้อย ยกขึ้นตั้งไฟ จนยาดำน้ำ กรอบดีแล้ว จึงนำไปใช้ปรุงยาได้
การประสะ
มีความหมาย คือ การทำให้พิษของตัวยาอ่อนลง เช่น
การประสะยางสลัดได หรือ หมายถึงในยาขนานนั้นมีตัวยาตัวหนึ่ง ขนาดเท่าตัวยาตัวอื่น
หนักรวมกัน เช่น ยาประสะไพล มีไพล จำนวนเท่าตัวยาอื่นทั้งหมดหนักรวมกัน
การประสะยางสลัดได ยางตาตุ่ม ยางหัวเข้าค่า
มีวิธีการทำเหมือนกันทั้ง 3
อย่าง คือ นำตัวยาที่จะประสะใส่ลงในถ้วย ใส่น้ำต้มเดือดๆ เทลงไปในถ้วยยานั้น
กวนให้ทั่วจนเย็น รินน้ำทิ้งไป แล้วเทน้ำเดือดลงในยา กวนให้ทั่วอีก
ทำอย่างนี้ประมาณ7 ครั้ง จนตัวยาสุกนี้แล้ว จึงนำไปใช้ปรุงยาได้
การฆ่าฤทธิ์ตัวยา
คือ การทำให้พิษของยาอ่อนลง เช่น การฆ่าสารหนู
จะทำให้สารหนูที่มีพิษมาก มีพิษอ่อนลงสามารถนำมาใช้ทำยาได้
- การฆ่าสารหนู เอาสารหนูมาบดให้ละเอียด
ใส่ฝาละมีหรือหม้อดินบีบน้ำมะนาวหรือน้ำมะกรูดใส่ไปให้ท่วมตัวยา ตั้งไฟจนแห้ง
ทำให้ได้ 7 - 8 ครั้ง จนกว่าสารหนูกรอบดีแล้ว จึงนำไปใช้ปรุงยา
- การฆ่าปรอท นำเอาทองแดง ทองเหลือง หรือเงิน ใส่ไว้ในปรอท ให้ปรอทกินจนอิ่ม
จึงจึงนำไปใช้ปรุงยาได้
- การฆ่าลูกสลอด มีหลายวิธีเช่น
วิธีที่ 1 เอาลูกสลอดห่อรวมกับข้าวเปลือก ใส่เกลือพอควร นำไปใส่หม้อดิน ใส่น้ำลงตั้งไฟ จนข้าวเปลือกบานทั่วกัน จึงเอาลูกสลอดมาล้างให้สะอาด ตากให้ให้แห้ง จึงนำไปใช้ปรุงยาได้
วิธีที่ 2 เอาลูกสลอด ต้มกับใบมะขาม 1 กำมือ ใบส้มป่อย 1 กำมือ เมื่อสุกดีแล้วจึงเอาเนื้อในลูกสลอด นำไปใช้ปรุงยาได้ - การฆ่าชะมดเช็ด โดยหั่นหัวหอม หรือผิวมะกรูด ให้เป็นฝอยละเอียด ผสมกับชะมดเช็ด .ใส่ลงไปในใบพลูหรือช้อนเงิน นำไปลนไฟเทียน จนชะมดเช็ดละลาย จนหอมดีแล้ว จึงกรองเอาน้ำชะมดเช็ด นำไปใช้ปรุงยาได้
กระสายยา
กระสายยา คือ น้ำหรือของเหลวที่ใช่สำหรับละลายยา
โดยมีวัตถุประสงค์ดังนี้
- เพื่อให้ กลืนยาง่าย ไม่ฝืดหรือติดคอ และช่วยแต่งให้มีรส สี กลิ่น น่ารับประทาน
- เพื่อช่วยให้ยามีฤทธิ์ตรงต่อโรค นำฤทธิ์ยาให้แล่นเร็ว ทันต่ออากาศของโรค
- เพื่อเพิ่มสรรพคุณของยา ให้มีฤทธิ์แรงขึ้น หรือให้มีฤทธิ์ช่วยตัวยาหลัก ในการรักษาอาการข้างเคียง
น้ำกระสายยาแก้โรคต่างๆ
- แก้อาเจียน ใช้ลูกยอหมกไฟ ต้มเอาน้ำเป็นกระสายยา หรือเอาลูกผักชีและเทียนดำ ต้มเอาเป็นกระสายยา
- แก้อาเจียนเป็นเลือด เอาว่านหอยแครง หรือเปลือกลูกมะรุม รากส้มซ่า ต้มเอาน้ำเป็นกระสายยา
- แก้ท้องเดิน เอาเปลือกต้นมะเดื่อชุมพร ต้มเอาน้ำเป็นกระสายยา
- แก้บิด เอากะทือ หรือไพล หมกไฟ ฝนกับน้ำเป็นกระสายยา
- แก้กินผิดสำแดง (อาหารเป็นพิษ) เอาเปลือกแคแดง ต้มน้ำเป็นกระสายยา หรือเอาทับทิมทั้ง 5 ต้มกับน้ำปูนใส เอาน้ำเป็นหระสายยา
- แก้หอบ เอาใบทองหลางใบมน ต้มเอาน้ำเป็นกระสายยา
- แก้สะอึก เอารากมะกล่ำเครือ ต้มเอาน้ำเป็นกระสายยา
- แก้ไข้เชื่อมมึน เอาน้ำดอกไม้ เป็นกระสายยา
- แก้ไข้มัว เอาน้ำจันทน์เทศ เป็นกระสายยา
- แก้ไข้เพ้อคลั่ง เอาใบมะนาว 108 ใบ ต้มเอาน้ำเป็นกระสายยา
- แก้ไข้ระส่ำระส่าย เอารากบัว ต้มเอาน้ำเป็นกระสายยา
- แก้สวิงสวาย เอาน้ำซาวข้าว เป็นกระสายยา
- แก้สะบัดร้อนสะบัดหนาว เอาน้ำมูตร เป็นน้ำกระสายยา
- แก้เบื่ออาหาร เอาลูกผักชีลา ต้มเอาน้ำเป็นกระสายยา
- แก้น้ำลายเหนียว เอาเทียนดำห่อผ้า ต้มเอาน้ำเป็นกระสายยา
- แก้ขัดเบา เอากาฝากมะม่วง ต้มเอาน้ำเป็นกระสายยา
- แก้นอนไม่หลับ เอารากชุมเห็ดไทย ต้มเอาน้ำเป็นกระสายยา
- แก้กินอาหารไม่รู้รส เอาโกฐหัวบัว ชะเอมเทศ ต้มเอาน้ำเป็นกระสายยา
- แก้ทรางขึ้นทรวงอก เอาผักเสี้ยนผี ต้มเอาน้ำเป็นกระสายยา
- แก้เด็กเป็นลมชัก เอาตะไคร้ ใบสะระแหน่ บดละลายน้ำดอกมะลิ เป็นกระสายยา
- แก้กระหายน้ำ เอาเมล็ดมะกอกเผาไฟ แช่น้ำเป็นกระสายยา
- แก้อกแห้งชูกำลัง เอาน้ำผึ้ง เป็นกระสายยา
- แก้อ่อนเพลียบำรุงกำลัง เอาน้ำข้าวเช็ด รังนกนางแอ่น ต้มเอาน้ำเป็นกระสายยา
- ทำให้มีกำลัง เอาน้ำนมสัตว์ เป็นกระสายยา
- ขับลมให้แล่นทั่วกาย เอาน้ำส้มสายชู เป็นกระสายยา
- ชูกำลังชื่นใจ เอาน้ำตาล ต้มเอาน้ำเป็นกระสายยา
- แก้ไข้หวัดไอ เอาลูกมะแว้ง คั้นเอาน้ำผสมเกลือ เป็นกระสายยา
- แก้เสมหะแห้ง เอาน้ำมะนาว ผสมเกลือ เป็นกระสายยา
- แก้ลมจุกเสียด เอาข่า ต้มเอาน้ำเป็นกระสายยา
- แก้ท้องขึ้น เอากะเพรา ต้มเอาน้ำเป็นกระสายยา
- กระทุ้งพิษไข้ เอารากผักชี ต้มเอาน้ำเป็นกระสายยา
- แก้ชีพจร เอารากกะเพรา ฝนกับน้ำดอกมะลิ เป็นกระสายยา ถ้าหากยาขนานใดไม่ได้แจ้งกระสายยาไว้ ให้ใช้น้ำสุกสะอาดเป็นกระสายยา
»»
วิธีปรุงยา
»»
การชั่งตัวยา
»»
การคัดเลือก, การเก็บตัวยา
»» การใช้ตัวยาอันตราย
»»
ยาสามัญประจำบ้านแผนโบราณ 28 ขนาน