สุขภาพ ความงาม อาหารและยา สมุนไพร สาระน่ารู้ >>

การแพทย์แผนโบราณ

เภสัชวัตถุ

ตัวยาเรียกได้หลายชื่อ

ตัวยาที่เรียกได้ 2 ชื่อนี้ มิได้เป็นมาตรฐานเท่าใดนัก บางตำราก็เรียกไปอีกอย่างหนึ่ง ซึ่งไม่เหมือนกับตำราที่กล่าวไว้นี้ เพราะด้วยประเทศถิ่นที่อยู่นั้น เรียกกันตามที่อยู่ของตนไป เมื่อรวมความแล้วก็เป็นตัวยา อย่างเดียวกัน มีชื่อจะกล่าวดังต่อไปนี้

• ต้นทิ้งถ่อน เรียกอีกชื่อว่า พระยาฉัตรทัน

• ต้นตะโกนา เรียกอีกชื่อว่า พระยาช้างดำ

• หนาวเดือนห้า เรียกอีกชื่อว่า พระขรรค์ไชยศรี

• ร้อนเดือนห้า เรียกอีกชื่อว่า ต้นมะไฟเดือนห้า

• กระพังโหมใหญ่ เรียกอีกชื่อว่า ตูดหมู

• กระพังโหมเล็ก เรียกอีกชื่อว่า ตูดหมา

• กระพังโหมน้อย เรียกอีกชื่อว่า ขี้หมาข้างรั้ว

• ผักบุ้ง เรียกอีกชื่อว่า ผักทอดยอด

• ผักกระเฉด เรียกอีกชื่อว่า ผักรู้นอน

• ต้นชิงชี่ เรียกอีกชื่อว่า ปู่เจ้าสมิงกุย

• เถาหญ้านาง เรียกอีกชื่อว่า ปู่เจ้าเขาเขียว หรือ หญ้าภัคคีนี

• เท้ายายม่อม เรียกอีกชื่อว่า ประทุมราชา

• เจตมูลเพลิง เรียกอีกชื่อว่า ลุกใต้ดิน

• ต้นช้าพลู เรียกอีกชื่อว่า ผักอีไร

• เปรียงพระโค เรียกอีกชื่อว่า น้ำมันในไขข้อกระดูกโค

• ผักเป็ด เรียกอีกชื่อว่า กินตีนท่า หรือหากินตีนท่า

• หยากไย่ไฟ, หญ้ายองไฟ เรียกอีกชื่อว่า อยู่หลังคา (นมจาก)

• ขี้ยาฝิ่น เรียกอีกชื่อว่า ขี้คารู

• สุรา เรียกอีกชื่อว่า กูอ้ายบ้า

• น้ำครำ เรียกอีกชื่อว่า น้ำไขเสนียด

• ต้นปีบ เรียกอีกชื่อว่า ก้องกลางดง

• ต้นชะเอม เรียกอีกชื่อว่า อ้อยสามสวน

• เถามะระขี้นก เรียกอีกชื่อว่า ผักไห

• เถาโคกกระสุน เรียกอีกชื่อว่า กาบินหนี

• ก้างปลา เรียกอีกชื่อว่า ปู่เจ้าคาคลอง

• เกลือกระดังมูตร เรียกอีกชื่อว่า เกลือเยี่ยว

• เถากระไดลิง เรียกอีกชื่อว่า กระไดวอก

• กระบือเจ็ดตัว เรียกอีกชื่อว่า กระทู้เจ็ดแบก

• แก่นขนุน เรียกอีกชื่อว่า กรัก

• หญ้าพองลม เรียกอีกชื่อว่า ปู่เจ้าลอยท่า

• กำแพงเจ็ดชั้น เรียกอีกชื่อว่า ตะลุ่มนก

• กาสามปีก เรียกอีกชื่อว่า กาจับหลัก, หญ้าสองปล้อง

• กระเช้าผีมด เรียกอีกชื่อว่า หัวร้อยรู

• ต้นกำลังช้างเผือก เรียกอีกชื่อว่า พระยาข้างเผือก

• ต้นกำลังวัวเถลิง เรียกอีกชื่อว่า กำลังทรพี

• ต้นกำลังเสือโคร่ง เรียกอีกชื่อว่า กำลังพระยาเสือโคร่ง

 

• ต้นกำลังหนุมาน เรียกอีกชื่อว่า กำลังราชสีห์

• แก่นกำเกรา เรียกอีกชื่อว่า ตำเสา

• บัวบก เรียกอีกชื่อว่า ผักหนอก

• ขอบชะนางแดง เรียกอีกชื่อว่า หนอนตายอยากแดง

• ขอบชะนางขาว เรียกอีกชื่อว่า หนอนตายอยากขาว

• ดอกสลิด เรียกอีกชื่อว่า ดอกขจร

• ต้นกรรณิกา เรียกอีกชื่อว่า สุพันนิกา

• ดอกคำฝอย เรียกอีกชื่อว่า คำยอง

• ดอกคำไทย เรียกอีกชื่อว่า ดอกชาติ

• ฆ้องสามย่านตัวผู้ (นิลพัต) เรียกอีกชื่อว่า ต้นคว่ำตายหงายเป็น

• ต้นเหงือกปลาหมอ เรียกอีกชื่อว่า ต้นแก้มคอ

• ต้นฆ้องสามย่าน เรียกอีกชื่อว่า ส้มกระเช้า

• ต้นจามจุรี เรียกอีกชื่อว่า ก้ามกราม, ก้ามปู

• ต้นช้างงาเดียว เรียกอีกชื่อว่า หนามคาใบ

• ต้นตีนเป็ดเครือ เรียกอีกชื่อว่า เถาเอ็นอ่อน

• ต้นตีนเป็ดต้น เรียกอีกชื่อว่า พระยาสัตบัน

• ต้นตีนเป็นน้ำ เรียกอีกชื่อว่า พะเนียงน้ำ

• เม็ดเทียนขาว เรียกอีกชื่อว่า ยี่หร่า

• เทียนตาตั๊กแตน เรียกอีกชื่อว่า ผักชีลาว

• ต้นเทียนเยาวพาณี เรียกอีกชื่อว่า ผักชีกระเหรี่ยง

• ต้นโทงเทง เรียกอีกชื่อว่า โคมจีน, โคมญี่ปุ่น

• ต้นทองระอา เรียกอีกชื่อว่า ลิ้นงูเห่า

• ผักเสี้ยนผี เรียกอีกชื่อว่า ไปนิพพานไม่รู้กลับ

• หางไหลขาว เรียกอีกชื่อว่า โล่ติ๊น

• หางไหลแดง เรียกอีกชื่อว่า กะลำเพาะ

• สมออัพยา เรียกอีกชื่อว่า ลูกสมอไทย

• สมอร่องแร่ง คือลูกสมอชนิดหนึ่งก้านยาว ห้อยร่องแร่งอยู่

• บอระเพ็ดตัวผู้ คือ เถาชิงช้าชาลี แต่บอระเพ็ดตัวเมียคือเถาบอระเพ็ดที่มีตุ่ม

»» หลักในการพิจารณาตัวยา 5 ประการ
»» พืชวัตถุ
»» สัตว์วัตถุ
»» ธาตุวัตถุ
»» ตัวยาเรียกได้หลายชื่อ
»» ตัวยาที่มีสรรพคุณใกล้เคียงกัน
»» การเก็บยา
»» ตัวยาประจำธาตุ
»» สมุนไพรในงานสาธารณสุขมูลฐาน
»» สมุนไพรที่เป็นพืชเศรษฐกิจ
»» สีผสมอาการจากธรรมชาติ