วรรณกรรม สุภาษิต ข้อคิด คำคม สำนวน โวหาร งานเขียน >>
(ร่าย กาพย์ กลอน โคลง ฉันท์)
กาพย์สารวิลาสินี
กาพย์มหาวชิรปันตี
กาพย์มหาวชิรปันตี เป็นกาพย์ที่มีลักษณะเหมือนค่ายเพชรใหญ่ ในคัมภีร์กาพย์สารวิลาสินี มีบทบัญญัติว่า
ปญฺจเม นวเม ฐาเน ฐิตา ทุเว สรา สมา
เอกาทสจตุทฺทสฏฺ- ฐาเนสุ เทฺว สรา สมา
โสฬสวีสฐาเนสุ เทฺว สรา สมกา สิยุํ
ทฺวาวีสปญฺจวีสาย ฐิตา ทุเว สรา สมา
สตฺตวีเสกตึสาสุ เทฺว สรา จ สมา สิยุํ
เตตฺตึสาย ฉตึสาย ฐิตา ทุเว สรา สมา
อฏฺฐตฺตึสทฺวิตาฬีสฏฺ- ฐาเนสุ เทฺว ฐิตา สรา
ยสฺมึ ลกฺขณมิทญฺเจ มหาวชิรปนฺติ สา
แปลว่า สระ ๒ ตัว คือ ตัวที่ ๕ กับที่ ๙, ที่ ๑๑ กับที่ ๑๔, ที่ ๑๖ กับที่ ๒๐, ที่ ๒๒ กับที่ ๒๕, ที่ ๒๗ กับที่ ๓๑, ที่ ๓๓ กับที่ ๓๖, และที่ ๓๘ กับที่ ๔๒ เสมอกัน (๗ คู่) หากกาพย์ใดมีลักษณะเช่นนี้ กาพย์นั้นชื่อว่า มหาวชิรปันตี
จึงถือเอาความได้ว่า กาพย์มหาวชิรปันตี บทหนึ่งมี ๔ บาท ๆ ละ ๒ วรรค รวม ๔๔ คำ มีสัมผัสเป็นคู่ ๆ รวม ๗ คู่ เฉพาะคำสุดท้ายของบาทที่ ๔ ส่งสัมผัสไปยังคำที่พร้อมจะรับในบทที่จะแต่งต่อไป
แผนผัง กาพย์มหาวชิรปันตี
- กาพย์วิชชุมาลี
- กาพย์มหาวิชชุมาลี
- กาพย์จิตรลดา
- กาพย์มหาจิตรลดา
- กาพย์สินธุมาลี
- กาพย์มหาสินธุมาลี
- กาพย์นันททายี
- กาพย์มหานันททายี
- กาพย์วชิรปันตี
- กาพย์มหาวชิรปันตี
- กาพย์พรหมคีติ
- กาพย์มัณฑกคติ
- กาพย์ตุรังคธาวี
- กาพย์มหาตุรังคธาวี
- กาพย์กากคติ
กาพย์สารวิลาสินี
กาพย์คันถะ
กาพย์พิเศษ
โวหาร
ประเภทกวีนิพนธ์
ฉันทลักษณ์
สระ
พยัญชนะ
เครื่องประกอบอื่น
การอ่านคำประพันธ์
ร่าย
กาพย์
กลอน
โคลง
ฉันท์
