วรรณกรรม สุภาษิต ข้อคิด คำคม สำนวน โวหาร งานเขียน >>
(ร่าย กาพย์ กลอน โคลง ฉันท์)
กาพย์สารวิลาสินี
กาพย์กากคติ
กาพย์กากคติ เป็นกาพย์ที่มีลักษณะเหมือนกาบิน (กาเหิน) ในคัมภีร์กาพย์สารวิลาสินี มีบทบัญญัติว่า
จตุตฺเถ อฏฺฐเม ฐาเน โหนฺติ ทุเว สรา สมา
ทฺวาทสเม วีสติยา จตุวีสติยา ตโย
โสฬสอฏฺฐารเสสุ ฐิตา ทุเว สรา สมา,
อฏฺฐวีสติยา ฐาเน จตฺตาฬีสาย ฐานเก
อฏฺฐตาฬีส ทฺวิปญฺญาส จตฺตาโร จ สรา สมา
ทฺวตฺตึสาย ฉตฺตึสาย ฐิตา ทุเว สรา สมา
จตุตาฬีสฉตฺตาฬีสฏฺ- ฐาเนสุ เทฺว สรา สมา
ยสฺมึ ลกฺขณมิทญฺเจ กากคตีติ วุจฺจติ
แปลว่า สระ ๒ ตัว คือ ตัวที่ ๔ กับที่ ๘, สระ ๓ ตัว คือ ตัวที่ ๑๒ กับ ๒๐ กับ ๒๔, สระ ๒ ตัว คือ ตัวที่ ๑๖ กับที่ ๑๘, สระ ๔ ตัว คือ ตัวที่ ๒๘ กับที่ ๔๐, ที่ ๔๘ กับที่ ๕๒, สระ ๒ ตัว คือ ตัวที่ ๓๒ กับที่ ๓๖, ที่ ๔๔ กับที่ ๔๖ เสมอกัน หากในกาพย์ใดมีลักษณะเช่นนี้ กาพย์นั้นชื่อว่า กากคติ
จึงถือเอาความได้ว่า กาพย์มหาตุรังคธาวี บทหนึ่งมี ๔ บาท รวม ๕๖ คำ มีสัมผัสดังกล่าวแล้ว เฉพาะคำสุดท้ายของบาทที่ ๔ ส่งสัมผัสไปยังคำที่พร้อมจะรับในบทที่จะแต่งต่อไป
แผนผัง กาพย์กากคติ
- กาพย์วิชชุมาลี
- กาพย์มหาวิชชุมาลี
- กาพย์จิตรลดา
- กาพย์มหาจิตรลดา
- กาพย์สินธุมาลี
- กาพย์มหาสินธุมาลี
- กาพย์นันททายี
- กาพย์มหานันททายี
- กาพย์วชิรปันตี
- กาพย์มหาวชิรปันตี
- กาพย์พรหมคีติ
- กาพย์มัณฑกคติ
- กาพย์ตุรังคธาวี
- กาพย์มหาตุรังคธาวี
- กาพย์กากคติ
กาพย์สารวิลาสินี
กาพย์คันถะ
กาพย์พิเศษ
โวหาร
ประเภทกวีนิพนธ์
ฉันทลักษณ์
สระ
พยัญชนะ
เครื่องประกอบอื่น
การอ่านคำประพันธ์
ร่าย
กาพย์
กลอน
โคลง
ฉันท์
