ศาสนา ลัทธิ ความเชื่อ นิกาย พิธีกรรม >>
สมถะวิปัสสนา
วิกุพพนา
วิกุพพนา คือ การทำเมตตาจิตได้ต่าง ๆ และย่อมสำเร็จแก่พระโยคาวจรผู้มีจิตตั้งมั่นเป็นอัปปนาสมาธิ หรือองค์ฌาน ด้วยอำนาจแห่งฌาน มีปฐมฌานเป็นต้น มิใช่จะสำเร็จแก่ผู้ที่ได้เพียงอุปจารสมาธิเท่านั้น
อาราธนาพิจารณาดู ๔ ทิศใหญ่
ข้าฯขออาราธนาเพื่อ ขอพิจารณาดู ๔ ทิศใหญ่ คือ ทิศบูรพา ทิศประจิม ทิศอุดร ทิศทักษิณ ให้อาราธนาตามแบบ เมื่อเห็นครบทั้ง ๔ ทิศแล้ว ให้ออกไปดูทุกทิศ แล้วกลับมาที่เดิม
อาราธนาดู ๘ ทิศ
ข้าฯขออาราธนาเพื่อ ขอพิจารณาดู ๘ ทิศใหญ่ คือ ทิศบูรพา ทิศประจิม ทิศอุดร ทิศทักษิณ ทิศอาคเนย์ ทิศพายับ ทิศอิสาน ทิศหรดี ให้อาราธนาตามแบบ เมื่อเห็นครบทั้ง ๘ทิศแล้ว ให้ออกไปดูให้ครบทั้ง ๘ทิศ แล้วกลับมาที่เดิม
อาราธนาดู ๑๐ ทิศ
ข้าฯขออาราธนาเพื่อ ขอพิจารณาดู ๑๐ ทิศ คือ ทิศบูรพา ทิศประจิม ทิศอุดร ทิศทักษิณ ทิศอาคเนย์ ทิศพายับ ทิศอิสาน ทิศหรดี ทิศเบื้องล่าง ทิศเบื้องบน ให้อาราธนาตามแบบ เมื่อเห็นครบทั้ง ๑๐ ทิศแล้ว ให้ออกไปดูทั้ง ๑๐ ทิศ แล้วกลับมาที่เดิม
เวียนทิศเป็นทักษิณาวัตร ๕ รอบ
การเวียนทิศให้เริ่มเวียน ตั้งแต่ทิศบูรพา อาคเนย์ ทักษิณ หรดี ประจิม พายับ อุดร อิสาน
เวียนรอบแรกให้ภาวนาว่า สัพเพ สัตตา สุขี อเวรา โหนตุ
เวียนรอบที่สองให้ภาวนาว่า สัพเพ สัตตา อเวรา โหนตุ
เวียนรอบที่สามให้ภาวนาว่า สัพเพ สัตตา อัพยาปัชฌา โหนตุ
เวียนรอบที่สี่ให้ภาวนาว่า สัพเพ สัตตา อนีฆา โหนตุ
เวียนรอบที่ห้าให้ภาวนาว่า สัพเพ สัตตา สุขี อัตตานัง ปริหรันตุ
เมื่อเวียนรอบที่ห้าสุดท้ายแล้ว ให้พิจารณาขึ้นไปข้างบนให้เห็นสว่างขาวโล่งตลอดขึ้นไป แล้วแลลงมาเบื้องล่าง ให้เห็นสัตว์นรกอยู่ แล้วเอาจิต หักโซ่ตรวน พาสัตว์นรกขึ้นมาให้หมด