ศาสนา ลัทธิ ความเชื่อ นิกาย พิธีกรรม >>
พุทธภาวะ สัตตภาวะ
และเมื่อทรงพบต้นเหตุดั่งนี้แล้ว
วิชชาความรู้แจ่มแจ้งตามเป็นจริงก็บังเกิดขึ้น อวิชชาคือความไม่รู้ก็ดับไปหมด
อาสวะทั้งหลายก็ดับไปหมด เพราะฉะนั้นจึงทรงพบความดับทุกข์ เมื่อทรงได้พระญาณที่ 3
นี้ จึงได้ทรงเป็นพุทโธ คือเป็นผู้ตรัสรู้แล้ว สัตตภาวะ
ภาวะเป็นสัตว์คือผู้ข้องก็สิ้นไปหมดไป ปรากฏเป็น พุทธภาวะ ความเป็นพระพุทธเจ้า
คือเป็นผู้ตรัสรู้ ผู้รู้ ผู้พ้น พระพุทธเจ้า พระพุทธะ พระผู้ตรัสรู้นั้น
กล่าวสั้นก็คือรู้พ้นไม่ใช่รู้ติดรู้ยึด รู้สิ่งใดยึดสิ่งนั้นติดสิ่งนั้น นั่นคือ
สัตตะ ผู้ข้อง แต่ว่ารู้สิ่งใดพ้นสิ่งนั้นวางสิ่งนั้นก็เป็นพุทธะ คือเป็นผู้รู้
เป็นพระพุทธะคือเป็นพระผู้ตรัสรู้
เพราะฉะนั้นทั้งหมดนี้ก็เนื่องมาจากจิตนี้เอง ทำจิตตภาวนา ฝึกจิตให้เป็นศีล
ฝึกจิตให้เป็นสมาธิ และฝึกจิตให้เป็นปัญญาขึ้นมา
เมื่อเป็นดั่งนี้ศีลก็ตั้งขึ้นที่จิต และเป็นจิต จิตก็เป็นศีล
สมาธิก็ตั้งขึ้นที่จิต เป็นจิต จิตก็เป็นสมาธิ ปัญญาก็ตั้งขึ้นที่จิต
จิตก็เป็นปัญญาเป็นศีล เป็นสมาธิ เป็นปัญญา
เพราะฉะนั้น จิตที่เป็นศีลเป็นสมาธิเป็นปัญญานี้ จึงเป็นวิมุตติจิต
จิตที่พ้นแล้ว
ทั้งหมดนี้ก็ต้องเกิดจากความที่เริ่มปฏิบัติมาโดยลำดับอันเป็นจิตตภาวนาตั้งแต่ในเบื้องต้น
สมาธิของพระพุทธเจ้า
ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ
ญาณที่เป็นอนุสสติ
จุตูปปาตญาณ
อาสวักขยญาณ
พุทธภาวะ สัตตภาวะ
