เทคโนโลยี นวัตกรรม สิ่งประดิษฐ์ วิศวกรรม เกษตรศาสตร์ >>
หญ้าแฝก
ฝ่ายวิชาการ สำนักงานพัฒนาที่ดินเขต 3 จังหวัดนครราชสีมา
วิธีการปลูกหญ้าแฝกเพื่อป้องกันการชะล้างพังทลายของดิน
ก่อนอื่นต้องเตรียมกล้าแฝกเสียก่อน โดยการขุดแฝกทั้งกอขึ้นมาตัดรากให้เหลือ 10 ซม. และตัดต้นให้เหลือ 20 ซม. แยกหน่อแล้วมัดรวมเช่นเดียวกับการถอนกล้าข้าว นำไปแช่น้ำให้น้ำท่วมรากประมาณ 5-7 วัน เมื่อเห็นว่ารากแตกออกมาใหม่จึงนำไปปลูก หรือ กล้าแฝกจากการขยายพันธุ์ในถุงพลาสติก และอายุประมาณ 45 วัน เริ่มปลูกตั้งแต่ต้นฝนเป็นต้นไป
1. ปลูกหญ้าแฝกขวางความลาดเทของพื้นที่
- ใช้เครื่องมือง่าย ๆ สามารถปฏิบัติเองได้ โดยใช้สายยางหาระดับแบบช่างไม้
จับระดับเป็นระยะ ๆ พร้อมหลักปักแนว ไปเรื่อย ๆ หรืออาจใช้กล้องส่องระดับก็ได้
- ใช้รถไถเดินตามหรือไถควายลาก ไถตามแนวไม้ที่ปักไว้
- ปลูกแฝกระยะ 5-10 ซม. ตลอดแนวที่ไถจะได้แนวหญ้าแฝกหนึ่งแนว จากนั้นสร้างแนวปลูกแฝกใหม่ ปฏิบัติตามขั้นตอน ที่ 1.1-1.3 ระยะห่างของแนวแฝกแต่ละแนว ห่างกันตามแนวดิ่ง 1.50 เมตร
2. ปลูกแฝกในสวนผลไม้ หรือไม้ยืนต้น
- สร้างแนววงกลมรัศมีประมาณ 2 เมตร รอบ ๆ ลำต้นไม้ผลหรือไม้ยืนต้น
พื้นดินแนวครึ่งวงกลม หงายรับความลาดเอียงของพื้นที่
- ปลูกแฝกระยะประมาณ 5-10 ซม.
- เมื่อแฝกเจริญเติบโตเต็มที่ เกี่ยวใบแฝกคลุมรอบ ๆ โคนต้น จะช่วยรักษาความชุมชื้นและเพิ่มอินทรีย วัตถุแก่ไม้ผลไม้ยืนต้น หรือใช้เป็นวัสดุทำไพหญ้ามุงหลังคาก็ได้
3. ปลูกแฝกรอบสระน้ำหรืออ่างเก็บน้ำ
- วางแนวปลูกแฝกเป็นแถวตามระดับ 3 แนวรอบสระน้ำหรืออ่างเก็บน้ำห่างกันแนวละ
20 ซม.
- แถวล่างสุดปลูกตามแนวระดับน้ำขึ้นสูงสุด
สรุปประโยชน์หญ้าแฝก
- ช่วยป้องกันการสูญเสียหน้าดินได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ตะกอนดินที่ถูกน้ำกัดเซาะและพัดพามา
โดยจะถูกกอหญ้าแฝกดักไว้เมื่อเวลาผ่านไปหลาย ๆ ปี
จะกลายเป็นขั้นบันไดดินตามธรรมชาติ
- ช่วยลดความรุนแรงและความเร็วของน้ำไหลบ่า
เมื่อน้ำไหลมปะทะแนวกอแฝกแล้วน้ำจะซึมลงสู่ดิน
น้ำบางส่วนจะไหลผ่านแนวกอแฝกอย่างช้า ๆ
- ช่วยเสริมความมั่นคงแข็งแรงตามแนวตลิ่ง ฝายกั้นน้ำ ทางระบายน้ำ คลองส่งน้ำ
ริมถนนสูง
- ใช้เป็นวัสดุคลุมดินรักษาความชุ่มชื้นและควบคุมวัชพืช
- ใบนอกจากใช้ทำตับหญ้ามุงหลังคาแล้วยังใช้ทำเครื่องประดับ เช่น กระเป๋า พัด ไม้แขวนเสือ ส่วนรากใช้ทำน้ำมันหอม สบู่ ยาสมุนไพรรักษาโรคบางชนิด เช่น รากบดละเอียดผสมน้ำแก้ไข้ แก้โรคเกี่ยวกับน้ำดี รากต้มดื่มช่วยละลายนิ่วในกระเพาะปัสสาวะ เป็นต้น
จัดทำโดย
นายสุฤชัย คล้ายเชียงราก ฝ่ายประมวลผลข้อมูล กองแผนงาน
