รัฐ (State)

องค์ประกอบของรัฐ

3. รัฐบาล (Government)

รัฐบาล คือ คณะบุคคลที่ใช้อำนาจอธิปไตยกำหนดนโยบายบริหารประเทศและนำนโยบายนั้นไปปฏิบัติให้บังเกิดผล ถ้าเป็นรัฐบาลประชาธิปไตยคือ รัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้งของประชาชน รัฐบาลจะปฏิบัติหน้าที่บริหารประเทศไปในทางที่จะสนองเจตนารมณ์ของสาธารณชน (Public-Will) ส่วนรัฐบาลเผด็จการซึ่งอาจจะเป็นเผด็จการคอมมิวนิสต์ เผด็จการทรราชย์ เผด็จการแบบฟาสซิสม์ แบบ นาซีสม์และรัฐบาลแบบสมบูรณาญาสิทธิราชย์รัฐบาลนี้จะบริหารประเทศไปโดยไม่คำนึงถึงความต้องการหรือเจตนารมณ์ของสาธารณชนแต่อย่างไร หรือจะคำนึงถึงก็เป็นเพียงส่วนน้อยเท่านั้น จะเห็นได้ว่า รัฐบาลคือองค์การบริหารประเทศ จึงกล่าวได้ว่า รัฐบาลเป็นสถาบันทางการเมืองที่สำคัญที่สุดของรัฐอันรวมไปถึงกระทรวง ทบวง กรม ดังนั้นรัฐทุกรัฐจะต้องมีรัฐบาลบริหารประเทศ ไม่เป็นรัฐบาลประชาธิปไตยก็เป็นรัฐบาลแบบเผด็จการ รัฐจะขาดเสียซึ่งรัฐบาลมิได้ยกเว้นแต่คราว ปฏิวัติหรือรัฐประหาร แต่คณะผู้ปฏิวัติหรือรัฐประหารนั้นก็จะทำหน้าที่เป็นรัฐบาลไปพร้อมเมื่อยึดอำนาจได้แล้ว “โดยทั่วไปแล้วในรัฐหรือประเทศหนึ่ง ๆ จะมีรัฐบาลเดียวเท่านั้น หากมีกรณีที่รัฐบาลชุดหนึ่งชุดใดเปลี่ยนไปก็มิได้หมายความว่ารัฐหรือประเทศสิ้นสุดไปด้วยแต่อย่างใด เพราะในบางครั้งมีความจำเป็นจะต้องเปลี่ยนรูปของรัฐบาล”

สรุปว่า รัฐบาล คือ คณะบุคคลที่มีอำนาจในการปกครองรัฐ ไม่ว่าอำนาจที่ได้มานั้นจะมาจากการเลือกตั้ง แต่งตั้ง สืบสายโลหิต ยึดอำนาจหรือด้วยวิธีการใด ๆ ก็ตาม หากบุคคลกลุ่มนั้นสามารถก่อให้เกิดการปกครอง สามารถบังคับใช้กฎหมายหรือกฎเกณฑ์ที่ตนตั้งขึ้นมาต่อประชากรในอาณาเขตนั้น ๆ แล้ว ถือว่าบุคคลกลุ่มนั้นมีฐานะเป็นรัฐบาล และเชื่อว่ารัฐบาลคือกลไกที่สำคัญของรัฐที่จะปฏิบัติหน้าที่หลักอยู่ 2 ประการ คือ

1. หน้าที่ในรัฐ โดยการจัดระเบียบในสังคมพิทักษ์ความเป็นอันหนึ่งอันเดียวในสังคม พัฒนาเศรษฐกิจและสังคมตลอดถึงการให้บริการและสวัสดิการแก่สังคมอันเป็นการสนองเจตนารมณ์ของประชาชนในรัฐ
2. หน้าที่ระหว่างรัฐ โดยการรักษาป้องกันการรุกรานจากรัฐอื่นและพิทักษ์รักษาผลประโยชน์แห่งรัฐ

องค์ประกอบของรัฐ
การกำเนิดรัฐ (Origin of State)
การรับรองรัฐ (Recognition)
รูปของรัฐ (Forms of The State)
รูปของรัฐบาล (Forms of Government)
หน้าที่ของรัฐ (Functions of The State)