กำเนิดคริสต์ศาสนา

(ใน 400 ปีแรกของคริสต์กาล สานุศิษย์ของพระเยซู ชาวยิวและชาวกรีกต่างแย่งพระเยซูไปมากัน ฝ่ายยิว (ที่นับถือพระเยซู) ว่าท่านเป็นบรมครูทางศาสนาเดิมและเป็นพระมหาไถ่แบบ “แกะรับบาป” ที่รับทุกข์แทนชาติ ฝ่ายกรีกว่าท่ายเป็นเทพบุตรหรือเทพมาเกิดแล้วตายเยี่ยงเจ้าข้าวเจ้าปีของชาวบ้านที่มีมาก่อน)

สานุศิษย์ของพระเยซู รุ่นแรกเป็นชาวยิวที่ศรัทธาในศาสนายิวทุกประการ ที่ท่องเรียนพระคัมภีร์เก่าและประพฤติตามข้อบังคับทุกข้อไม่เว้น แต่เขามีปัญหาโลกแตกคือ “ความขายหน้าของไม้กางเขน” นั่นคือการที่พระเยซูตายอย่างสุดจะทรมานและทุเรศบนไม้กางเขน น่าจะหมายถความว่า ท่านไม่ใช่พระมหาไถ่แท้จริงที่ชาวยิวรอคอย แต่เป็นเพียง “ผู้ทำนายจอมปลอม” (ว่าอย่างไทยเป็น “ผู้มีบุญ” ที่ไม่มีบุญจริง) ที่ตายอย่างสาสม

ด้วยความเคารพรักและความอาวรณ์อาลัยต่อพระอาจารย์สานุศิษย์จึงชวนกันเชื่อว่าหลังฝันพระศพแล้วสามวัน พระเยซูฟื้นคืนชีพมาเยี่ยมเยียนสานุศิษย์แล้วเสด็จขึ้นสวรรค์ และในวันกัลปาวสานท่านจะกลับมา “พิพากษาคนเป็นและคนตาย” ตามพระทำนายแต่ก่อน ท่านกลางบรรยากาศตึงเครียดทางการมืองและสังคม ชาวยิวหลายฝ่ายเชื่อว่า วันกัลปาวสานใกล้จะมาถึง ศิษย์ของพระเยซูจึงกล้าคิดว่าพระองค์มิได้ “พ่ายแพ้” บนไม้กางเขนแต่เป็น พระมหาไถ่ที่แท้จริง ที่จะเสด็จกลับมาในไม่ช้าด้วยเดชานุภาพสวรรค์เพื่อยกย่องชาวยิว ปราบปรามคนชั่ว รางวัลคนซื่อและปลดปล่อยชาติจากอำนาจโรมัน แบบ “ยุคพระศรีอาริย์”

ด้วยความเชื่อแบบนี้ สานุศิษย์มีกำลังใจพอที่ยึดถือต่อไปและเพิ่มพูนศรัทธา ชนชั้นปกครองของชาวยิวไม่ค่อยชอบความคิดรุนแรงแบบนี้ (เพราะอาจจะหมายถึงอวสานของตน) จึงเริ่มรังเกียจสานุศิษย์ของพระเยซู ขับออกจากสุเหร่า สานุศิษย์ของพระเยซูจึงเริ่มแยกตัวออกจากศาสนายิวสายกลาง

ในขณะเดียวกัน ศาสนาในโลกกรีก-โรมันกำลังเปลี่ยนแปลง แต่เดิมเทพเจ้าต่างๆ เป็นเทพท้องถิ่นที่เครารพอย่างยิ่งแต่ในยุค “โลกาภิวัตน์” ของจักรวรรดิโรมัน คนพลัดถิ่นเป็นอย่างมาก เทพเก่า เทพนิยายเก่า และพิธีกรรมเก่า (ที่แต่เดิมเป็นของท้องถิ่น) จึงถูกเขย่า ศรัทธาเสื่อม ชนชั้นปกครองยังประกอบพิธีกรรมตามโบราณราชประเพณี แต่ปัญญาชนหันหน้าหานักปราชญ์ที่สอนตามเหตุผล ในขณะที่ชาวบ้านหันหน้ากลับไปหาลัทธิลี้ลับ เช่น ของเทพเจ้า ที่ล้วนมีพิธีกรรมและเทพนิยายว่าด้วย “เทพเจ้าที่เกิดมาในโลก ถูกประหาร แล้วฟื้นคืนชีพ”คล้าย “เจ้าข้าว-เจ้าปี” ในสมัยก่อนประวัติศาสนตร์ นอกนี้แล้ว ลับทธิลี้ลับมักใช้ขนมปังและเหล้าองุ่นเป็นสัญลักษณ์แทนเนื้อและเลือดของเหยื่อเจ้าแม่ดินสมัยก่อนประวัติศาสตร์

ในขณะที่สังคมและศาสนากำลังเสื่อโทรมปั่นป่วน มีชาวกรีก-โรมันหลายคนรับเคารพศาสนายิวที่มีความงามทางศีลธรรมและระเบียบชีวิต แต่เขามีปัญหาหนักเพราะชาวยิวถือชาติ รังเกียจต่างชาติ นับว่าพระผู้เป็นเจ้าโปรดชาวยิวเท่านั้น และมีระเบียบหลายอย่างที่ต่างชาติรับไม่ค่อยได้ เช่น ต้องขริบ ห้ามกินหมู ฯลฯ

นักบุญเปาโล เป็นชาวยิวที่ไม่เคยรู้จักพระเยซูแต่กลับใจนับถือพระเยซูแล้วรับเป็นธรรมทูตแก่ต่างชาติ นักวิชาการหลายคนว่า ในการ “เปิดประตู” ให้ต่างชาติ นักบุญเปาโลเป็นคนที่แยก “ศาสนายิวสำนักพระอาจารย์เยซู” ออกจากศาสนายิวสายใหญ่ และเป็นผู้ก่อตั้ง “คริสต์ศาสนา” ที่เรารู้จักทุกวันนี้