สังคมศาสตร์ รัฐศาสตร์ การเมือง เศรษฐศาสตร์ >>
กรณีปราสาทพระวิหาร
ข้อมูลที่ประชาชนไทยควรทราบ เกี่ยวกับกรณีปราสาทพระวิหาร และการเจรจาเขตแดนไทย -
กัมพูชา
50 ประเด็น ถาม-ตอบ กรณีปราสาทพระวิหาร
สรุปข้อมูลสถานะของคดีตีความคำพิพากษาคดีปราสาทพระวิหารปี 2505
ลำดับเหตุการณ์ที่สำคัญเกี่ยวกับปราสาทพระวิหาร
50 ประเด็น ถาม-ตอบ กรณีปราสาทพระวิหาร
กระทรวงการต่างประเทศ
หน้า 4
31. คณะบุคคลและผู้รับผิดชอบในการต่อสู้คดีที่ศาลโลกประกอบไปด้วยบุคคลใดบ้างและแบ่งความรับผิดชอบอย่างไร ?
ตอบ :
คณะรัฐมนตรีได้มีมติเมื่อวันที่ 3 พ.ค.2554 คือ
1. แต่งตั้งคณะดำเนินคดีปราสาทพระวิหารของประเทศไทย ซึ่งประกอบด้วย เอกอัครราชทูต ณ กรุงเฮก ในฐานะตัวแทนทนายของฝ่ายไทย รมว.ต่างประเทศ รมว.กลาโหม เลขาธิการคณะกรรมการกฤษฎีกา อัยการสูงสุด ผู้บัญชาการทหารบก เจ้ากรมแผนที่ทหาร อธิบดีกรมสนธิสัญญาและกฎหมาย และผู้อำนวยการกองเขตแดน
2. แต่งตั้งคณะทำงานของกระทรวงการต่างประเทศ เพื่อสนับสนุนการดำเนินคดี และ3. มอบหมายให้คณะกรรมการพิเศษเพื่อพิจารณาอนุสัญญาต่างๆ (ซึ่งเป็นคณะกรรมการที่ประกอบด้วยผู้ทรงคุณวุฒิด้านกฎหมายจากหน่วยงานภาครัฐและภาควิชาการรวม 34 คน มีรมว.ต่างประเทศเป็นประธาน) เป็นคณะกรรมการที่ปรึกษาทำหน้าที่กลั่นกรองให้ความเห็น ก่อนนำเรื่องที่เกี่ยวข้องกับการกำหนดท่าทีของฝ่ายไทย ในกระบวนการพิจารณาคำขอตีความของศาลโลกนำเสนอคณะรัฐมนตรีให้ความเห็นชอบต่อไป
ภาพบรรยากาศการพิจารณาคำขอมาตรการชั่วคราวของกัมพูชา เมื่อวันที่ 30 พฤษภาคม
2554 (ที่มา ศาลยุติธรรมระหว่างประเทศ)
32. รัฐบาลไทยได้ว่าจ้างที่ปรึกษากฎหมายต่างประเทศเป็นทนายของฝ่ายไทยกี่คนมีใครบ้างมีประวัติย่อๆอย่างไร ?
ตอบ :
3 คน ได้แก่ (1) ศาสตราจารย์เจมส์ ครอว์ฟอร์ด (2) ศาสตราจารย์โดนัลด์ เอ็ม แม็คเรย์ และ (3) ศาสตราจารย์อแลง เเปลเล่ต์ ซึ่งรัฐบาลไทยเห็นชอบให้บุคคลดังกล่าว เป็นที่ปรึกษากฎหมายระหว่างประเทศสำหรับต่อสู้คดีในศาลโลก โดยพิจารณาจากคุณสมบัติและความสามารถที่โดดเด่นเป็นหลัก รวมถึงการยอมรับในระดับสากลด้วย
ภาพคณะทนายความของไทยใน ศาลยุติธรรมระหว่างประเทศ
ศาสตราจารย์ครอว์ฟอร์ด เป็นชาวออสเตรเลีย ปัจจุบัน เป็นศาสตราจารย์ด้านกฎหมายระหว่างประเทศที่มหาวิทยาลัย เคมบริดจ์ สหราชอาณาจักร มีประสบการณ์ว่าความในเวทีระหว่างประเทศต่าง ๆ มากที่สุดคนหนึ่งของโลก ทั้งในศาลโลกศาลกฎหมายทะเลระหว่างประเทศ ศาลอาญาระหว่างประเทศและศูนย์ระหว่างประเทศเพื่อระงับข้อพิพาทด้านการลงทุน โดยเคยเป็นทนายความให้แก่รัฐบาลมาเลเซียในคดีเกาะปูเลา บาตู ปูเต๊ะห์ เมื่อปี 2551 และคดีข้อพิพาทเกี่ยวกับอธิปไตยเหนือหมู่เกาะสิปาดันและลิติกัน
ศาสตราจารย์แม็คเรย์ มีสัญชาติแคนาดา/นิวซีแลนด์ เป็นสมาชิกศาลประจำอนุญาโตตุลาการ ตั้งแต่ปี 2531 และสมาชิกคณะกรรมาธิการกฎหมายระหว่างประเทศแห่งสหประชาชาติ ตั้งแต่ปี 2549 นอกจากนี้ยังเป็นทนายความของรัฐบาลนิวซีแลนด์ด้านกฎหมายการค้าระหว่างประเทศ รวมทั้งคดีต่าง ๆ ในองค์การการค้าโลก (WTO) ตั้งแต่ปี 2541 ถึงปัจจุบัน เป็นที่ปรึกษาของรัฐบาลนิวซีแลนด์ด้านเขตทางทะเล ระหว่างปี 2543 -2548 เป็นที่ปรึกษาของแคนาดาในข้อพิพาทระหว่างแคนาดา-สหรัฐอเมริกา ในคดีเขตทางทะเลในอ่าวเมน และระหว่างแคนาดา -ฝรั่งเศส ในคดีเขตทางทะเลบริเวณหมู่เกาะแซงปีแยร์และมีเกอลง และเป็นทนายความให้สาธารณรัฐซูรินาเม ในคดีระหว่างกายอานากับซูรินาเม เมื่อปี 2549
ศาสตราจารย์เเปลเล่ต์ มีสัญชาติฝรั่งเศส ปัจจุบันเป็นศาสตราจารย์ด้านกฎหมายระหว่างประเทศที่มหาวิทยาลัยปารีสนองแตร์ ได้รับเลือกตั้งเป็นสมาชิกคณะกรรมาธิการกฎหมายระหว่างประเทศแห่งสหประชาชาติ ตั้งแต่ปี 2533 และเคยดำรงตำแหน่งประธานคณะกรรมาธิการกฎหมายระหว่างประเทศแห่งสหประชาชาติจากปี 2540 ถึง 2541 โดยมีประสบการณ์ว่าความในศาลโลกมากกว่า 35 คดี เป็นที่ปรึกษากฎหมายและทนายให้แก่ประเทศต่าง ๆ กว่า 20 ประเทศ รวมถึงอินโดนีเซีย (คดีข้อพิพาทเกี่ยวกับอธิปไตยเหนือ หมู่เกาะสิปาดัน และลิกิตัน และสิงคโปร์ (คดีข้อพิพาทเกี่ยวกับอธิปไตยเหนือเกาะเปดรา บลังกา)
33. บุคคลใดมีอำนาจและเป็นผู้แต่งตั้งบุคคลตามข้อ32 ?
ตอบ :
คณะรัฐมนตรีมีมติเมื่อวันที่ 3 พ.ค.2554 เห็นชอบให้แต่งตั้งคณะที่ปรึกษากฎหมายฯเป็นทนายฝ่ายไทย ตามที่กระทรวงการต่างประเทศเสนอ
34. การต่อสู้คดีที่ศาลโลกของคณะบุคคลตาม ข้อ32 ในสมัยนายกรัฐมนตรีอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ ได้มีการดำเนินการอะไรบ้าง ?
ตอบ :
1. ประชุมร่วมกับคณะดำเนินคดีปราสาทพระวิหารของประเทศไทยเพื่อเตรียมข้อต่อสู้ของไทย 2. ร่วมจัดทำคำให้การและทำหน้าที่เป็นทนายให้การ ต่อศาลโลกในระหว่างการนั่งพิจารณาของศาลโลก ระหว่างวันที่ 30 - 31 พ.ค.2554
35. หลังจากที่รัฐบาลปัจจุบันที่มีนางสาวยิ่งลักษณ์ ชินวัตร นายกรัฐมนตรีเข้ำมาบริหารประเทศได้เปลี่ยนแปลงคณะบุคคลต่างๆที่รับผิดชอบในการดำเนินคดีหรือไม่อย่างไร ?
ตอบ :
ไม่มีการเปลี่ยนแปลงองค์ประกอบของคณะบุคคลที่รับผิดชอบ
36. เป็นไปได้หรือไม่ที่จะขอให้กัมพูชาถอนฟ้องก่อนศาลโลกตัดสิน ?
ตอบ :
กัมพูชาเป็นฝ่ายยื่นขอตีความคำพิพากษาคดีปราสาทพระวิหารปี 2505 ซึ่งเป็นสิทธิของคู่ความตามข้อ 60 ของธรรมนูญ ศาลยุติธรรมระหว่างประเทศ และย่อมเป็นฝ่ายที่สามารถ ขอถอนคำขอให้ศาลโลกตีความดังกล่าว อย่างไรก็ดี รัฐบาลและกระทรวงการต่างประเทศได้ดำเนินการทางการเมืองและการทูตมาอย่างสม่ำเสมอ โดยคำนึงถึงความมีศักดิ์ศรีอย่างเท่าเทียมกันของทั้งไทยและกัมพูชา ทั้งนี้ สาธารณชนควรมีความเข้าใจด้วยว่า ประเด็นปราสาทพระวิหารเป็นประเด็นที่มีความอ่อนไหวทางการเมืองภายในของกัมพูชาเช่นเดียวกัน จึงคาดว่ากัมพูชาน่าจะไม่ถอนฟ้อง
37. ศาลโลกได้มีคำสั่งมาตรการคุ้มครองชั่วคราวก่อนตัดสินคดีเมื่อใดและอย่างไร ?
ตอบ :
ศาลโลกมีคำสั่งมาตรการชั่วคราว เมื่อวันที่ 18 ก.ค.2554 ดังนี้
(1) ให้ไทยและกัมพูชาถอนทหารออกจากเขตปลอดทหาร ชั่วคราวที่ศาลฯกำหนด และงดเว้นการดำเนินกิจกรรมที่ใช้อาวุธไปยังพื้นที่ดังกล่าว
(2) ไม่ให้ไทยขัดขวางการเข้าออกปราสาทพระวิหาร โดยเสรีของกัมพูชา หรือการส่งเครื่องอุปโภคบริโภคไปยังบุคลากรที่ไม่ใช่ทหารของกัมพูชาที่อยู่ในปราสาทพระวิหาร
(3) ให้อนุญาตผู้สังเกตการณ์ที่ตั้งขึ้นโดยอาเซียนเข้าไปยังเขตปลอดทหารชั่วคราว
(4) ให้งดเว้นการกระทำใด ๆ ที่ทำให้ข้อพิพาทในศาลโลกทวีความร้ายแรงหรือแก้ไขยากขึ้น
ภาพเขตปลอดทหารชั่งคราว ตามคำสั่งมาตรการชั่วคราวของศาลยุติธรรมระหว่างประเทศ
เมื่อวันที่ 18 กรกฎาคม 2554
38. ไทยและกัมพูชาต้องปฏิบัติตามคำสั่งเรื่องมาตรการชั่วคราวหรือไม่และถ้าไม่ปฏิบัติตามจะมีผลอย่างไร ?
ตอบ :
ไทยและกัมพูชาต้องปฏิบัติตามคำสั่งของศาลโลก เนื่องจากข้อ 94 ของกฎบัตรสหประชาชาติ กำหนดว่ารัฐสมาชิก สหประชาชาติต้องปฏิบัติตามคำตัดสินของศาลโลก หากไม่ปฏิบัติตาม อีกฝ่ายอาจเสนอเรื่องให้องค์กรที่เกี่ยวข้อง ของสหประชาชาติ โดยเฉพาะอย่างยิ่งคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติพิจารณาออกมาตรการเพื่อให้ปฏิบัติตาม คำสั่งมาตรการชั่วคราวของศาลโลก (ข้อ 94 วรรค 2 ของกฎบัตร สหประชาชาติ)
39. หลังจากที่รัฐบาลปัจจุบัน ที่มีนางสาวยิ่งลักษณ์ ชินวัตร นายกรัฐมนตรีเข้าบริหารประเทศคณะบุคคลต่างๆที่รับผิดชอบในการดำเนินคดีได้ดำเนินการต่อสู้คดีที่ศาลโลกในเรื่องใดบ้าง ?
ตอบ : คดีตีความ
จัดทำข้อสังเกตเป็นลายลักษณ์อักษร และคำอธิบายเพิ่มเติมเป็นลายลักษณ์อักษรของฝ่ายไทยร่วมกับผู้แทนคณะดำเนินคดีปราสาทพระวิหารของประเทศไทยและคณะเจ้าหน้าที่กระทรวงการต่างประเทศ ตามแนวทางที่ได้รับความเห็นชอบ จากคณะรัฐมนตรี (เมื่อวันที่ 8 พ.ย.2554 และวันที่ 5 มิ.ย. 2555 ตามลำดับ) และจากคณะดำเนินคดีปราสาทพระวิหารของประเทศไทย ตลอดจนคณะกรรมการพิเศษเพื่อพิจารณาอนุสัญญาต่าง ๆ และได้ยื่นเอกสารดังกล่าวทั้งสอง ต่อศาลโลกเมื่อวันที่ 21 พ.ย. 2554 และ 21 มิ.ย. 2555 ตามลำดับ
การปฏิบัติตามคำสั่งมาตรการชั่วคราว
มีการประชุมของส่วนราชการที่เกี่ยวข้องอย่างต่อเนื่องโดยคณะรัฐมนตรีได้เห็นชอบท่าทีที่เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติ ตามคำสั่งมาตรการชั่วคราวเมื่อวันที่ 18 ต.ค.2554 และ นายกรัฐมนตรีได้มอบหมายให้ รมว.กลาโหม นำท่าทีซึ่งคณะรัฐมนตรีได้อนุมัติแล้ว หารือกับฝ่ายกัมพูชาระหว่างการประชุมคณะกรรมการชายแดนทั่วไปไทย- กัมพูชา (GBC)
เมื่อวันที่ 21 ธ.ค.2554 ไทยและกัมพูชาได้ตกลงกัน ระหว่างการประชุมจีบีซีที่กรุงพนมเปญว่า จะจัดตั้งคณะทำงาน ร่วมขึ้นมาเพื่อเป็นกลไกในการพิจารณา การปฏิบัติตามคำสั่งมาตรการชั่วคราวของศาลโลกร่วมกัน อย่างเท่าเทียม โปร่งใส และตรวจสอบได้
ระหว่างวันที่3-4 เม.ย.2555 มีการประชุมคณะทำงานร่วม ครั้งที่ 1 ที่กรุงเทพมหานคร สรุปสาระสำคัญได้ว่า ไทยและกัมพูชาจะใช้กลไกประสานงานต่าง ๆ เพื่อเสริมสร้างบรรยากาศที่เป็นมิตรกระชับความสัมพันธ์ และป้องกันไม่ให้เกิดความขัดแย้ง พร้อมทั้งให้เก็บกู้ทุ่นระเบิดในพื้นที่ที่มีความจำเป็น โดยเฉพาะเขตปลอดทหารชั่วคราว และตกลงกันที่จะหารือเกี่ยวกับการปฏิบัติตามคำสั่งมาตรการชั่วคราวในประเด็นอื่น ๆ ในการประชุม คณะทำงานร่วมครั้งต่อไป
ระหว่างวันที่ 26 -28 มิ.ย.2555 มีการประชุม คณะทำงานร่วม ครั้งที่ 2 ที่กรุงพนมเปญ สรุปสาระสำคัญได้ว่า ทั้งสองฝ่ายตกลงให้ศูนย์ปฏิบัติการทุ่นระเบิดแห่งชาติไทย และกัมพูชา (TMAC และ CMAC) ประชุมในสัปดาห์ที่สาม ของเดือนก.ค. 2555 ที่กรุงเทพมหานคร เพื่อหารือเกี่ยวกับแผนการเก็บกู้ทุ่นระเบิดร่วมในเขตปลอดทหารชั่วคราว เพื่อความปลอดภัยของคณะผู้สังเกตการณ์ร่วมและอำนวยความสะดวกให้กับกระบวนการปรับกำลังทหาร และเห็นว่าควรดำเนินการปรับกำลังทหารออกจากเขตปลอดทหารชั่วคราวภายใน 30 วัน หลังจากเสร็จสิ้นการเก็บกู้ทุ่นระเบิดร่วมในบริเวณ ที่จำเป็น โดยให้คณะผู้สังเกตการณ์เข้าสังเกตการณ์การปรับกำลัง
เมื่อวันที่ 18 ก.ค.2555 ไทยและกัมพูชาได้เริ่ม ปรับกำลังทหารบางส่วนของแต่ละฝ่ายในเขตปลอดทหารชั่วคราว โดยให้เจ้าหน้าที่ตำรวจเข้าปฏิบัติหน้าที่แทน
ภาพการประชุมคณะกรรมการร่วมไทย-กัมพูชา ครั้งที่ 1 ที่กรุงเทพมหานคร
ภาพการปรับกำลังทหารบางส่วนของฝ่ายไทยและกัมพูชา เมื่อวันที่ 18 กรกฎาคม 2555
(ที่มา สำนักข่าวเอเอฟพี)
ระหว่างวันที่17 - 19 ธ.ค. 2555 มีการประชุมคณะทำงานร่วม ครั้งที่ 3 ที่กรุงเทพมหานคร สรุปสาระสำคัญได้ว่า ไทยและกัมพูชา ตกลงที่จะให้เจ้าหน้าที่ทั้งสองฝ่ายไปร่วมกันกำหนดตำแหน่ง จุด A ,B, C และ D ของเขตปลอดทหารชั่วคราวในภูมิประเทศ พร้อมทั้งให้ศูนย์ปฏิบัติการทุ่นระเบิดแห่งชาติของทั้งสองประเทศร่วมกันเตรียมแผนการเก็บกู้ทุ่นระเบิดร่วม ในพื้นที่ที่จำเป็นของเขตปลอดทหารชั่วคราว ภายในเดือนก.พ.2556 และจะเริ่มการเก็บกู้ทุ่นระเบิดร่วมในไตรมาสแรกของปี 2556
ภาพการประชุมคณะทำงานร่วม ไทย-กัมพูชา ครั้งที่ 3 ที่กรุงเทพมหานคร
40. ขั้นตอนและกรอบเวลาในการต่อสู้คดีที่ศาลโลกในอนาคตพอสังเขปมีอะไรบ้าง ?
ตอบ :
ศาลโลกกำหนดให้มีการนั่งพิจารณาคำอธิบายชี้แจง ทางวาจาเพิ่มเติมที่กรุงเฮก ประเทศเนเธอร์แลนด์ ระหว่างวันที่ 15 - 19 เม.ย. 2556
