ประวัติศาสตร์ ภูมิศาสตร์ บุคคลสำคัญ ประเทศและทวีป >>
จังหวัดชายแดนภาคใต้สมัยอยุธยา
ความสัมพันธ์ระหว่างปัตตานีกับสยามในสมัยอยุธยา ปรากฏในบันทึกของอันโตนิโอ ปิกา
เฟตตา (Autonio Pigafetta) ชาวอิตาลีซึ่งได้เดินทางรอบโลกระหว่างปี พ.ศ. 2062-2065
และได้บันทึกถึงเมืองต่าง ๆ
ที่ตั้งอยู่ตามชายฝั่งทะเลด้านตะวันออกของคาบสมุทรมลายูว่าเมือง เหล่านั้น
ตั้งแต่สิงคโปร์ขึ้นมาต่างอยู่ในการปกครองของสยาม ดังข้อความตอนหนึ่ง ดังนี้
ตามชายฝั่งทะเลตะวันออกของแหลมเป็นหมู่บ้าน และเมืองต่าง ๆ
มีชื่อบางแห่งดังนี้ สิงคโปร์ (Cinghapola) ซึ่งอยู่บนแหลมปาหัง (Pahun) กลันตัน
(Calantan) ปัตตานี (Patani) พัทลุง (Bradlon) ละคร (นครศรีธรรมราช) ชุมพร (Tumbon)
ปราณ (Pran) กุย (Cui) เพชรบุรี (Brabi)
เมืองเหล่านี้สร้างขึ้นเหมือนเมืองของเราและอยู่ภายในของขัณฑสีมาของพระเจ้ากรุงสยาม
ในช่วงเวลาดังกล่าวนั้นเมืองปัตตานีมีกษัตริย์ปกครองเช่นเดียวกับสยาม และมี
การติดต่อกับเมืองอื่น ๆ ดังที่ปรากฏในบันทึกของฟรานซีสโก เดอ ซานเด (Francisco de
Sande) เมื่อวันที่ 7 มิถุนายน พ.ศ.2119 : 16)
มะละกาอยู่บนชายฝั่งจีนเอง ซึ่ง ณ จุดนี้หันไปสู่ทิศเหนือ
ในภูมิภาคนั้นเราพบท้าวพระยา มหากษัตริย์น้อย ๆ เพิ่มอีก 2 พระองค์
พระองค์หนึ่งคือพระเจ้าแผ่นดินแห่งเซียน (Cian-iam) และอีกพระองค์หนึ่ง คือ
พระเจ้าแผ่นดินแห่งปัตตานี (Patan) และห่างจากเราประมาณ 150 ลีค คือ
พระเจ้าแผ่นดินแห่งบอร์เนียว (Borney)
ซึ่งทรงติดต่อกับกษัตริย์ทั้งสองพระองค์อย่างสม่ำเสมอ
ความสัมพันธ์ระหว่างปัตตานีกับอยุธยาดำเนินมาด้วยดี
จนกระทั่งเกิดสงครามระหว่างสยาม
กับพม่าดังที่ปรากฏในพระราชพงศาวดารกรุงสยามจากต้นฉบับของบริติสมิวเซียม กรุงลอนดอน
(2537) ตอนหนึ่งความว่าในศักราช 911 (พ.ศ. 2092) ในช่วงศึกหงสาวดี
พระยาตานีศรีสุริยด่าน ได้ยกเอาทัพเรือ ยาหยับ ของชาวเมืองปัตตานีเข้ามา 200
ลำเพื่อช่วยราชการศึก ทัพเรือของปัตตานี มาทอดสมออยู่ที่วัดกุฏบางกะจะ
ครั้นรุ่งขึ้นก็ยกเข้ามาทอดสมออยู่ที่ประตูชัย พระยาตานีเห็นได้
ทีก็กลับลำขึ้นเป็นขบถพากันยกพวกเข้ามาในพระราชวัง
พระมหาจักรพรรดิไม่ทันรู้ตัวก็เสด็จหนี
ลงเรือพระที่นั่งศรีสักหลาดไปอยู่ที่เกาะมหาพราหมณ์เหล่าเสนาบดีก็พร้อมกันยกเข้ามาในพระราชวัง
ไล่ตีชาวตานีแตกฉานลงเรือรุดหนีไป เหล่ามุขมนตรีก็ได้อัญเชิญ
พระมหาจักรพรรดิเสด็จคืนเข้าสู่พระราชวังตามเดิม
<<< ย้อนกลับ || อ่านต่อหน้า 4 >>>
