ศาสนา ลัทธิ ความเชื่อ นิกาย พิธีกรรม >>

พุทธจริยศาสตร์กับการศึกษา

ความหมายของพุทธจริยศาสตร์
พื้นฐานจริยธรรมแบบพุทธจริยศาสตร์
จุดมุ่งหมายของพุทธจริยศาสตร์
หลักธรรมทางพุทธจริยศาสตร์กับการศึกษา
หลักจริยธรรม สำหรับปลูกฝังตัวเอง
การบูรณาการจริยธรรมแบบพุทธจริยศาสตร์กับการศึกษา
การประยุกต์วิธีการสอนแนวไตรสิกขากับการศึกษา
จริยธรรมกับหลักสูตรทางการศึกษา
หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐานกับการบูรณาการเนื้อหาจริยธรรม
บรรณานุกรม

ความหมายของพุทธจริยศาสตร์

พุทธจริยศาสตร์ หมายถึง วิชาที่ว่าด้วยจริยศาสตร์ในทางพุทธศาสนา และเมื่อวิเคราะห์สาระธรรมของพื้นฐานจริยธรรมแบบพุทธศาสตร์แล้ว ทำให้ต้องนิยาม คำว่า จริยธรรมและจริยศาสตร์ ด้วยว่าหมายถึงอะไร ซึ่งมีความสอดคล้องกันโดยตรง

จริยธรรม (Ethics) ในความหมาย มาจากคำ 2 คำ คือ

- จริย หมายถึง ความประพฤติ
- ธรรม หมายถึง ความดี หลักคำสอนทางศาสนา หลักปฏิบัติ
ดังนั้น จริย + ธรรม = จริยธรรม หมายถึง หลักความประพฤติหรือแนวทางแบบอย่างของความประพฤติ

จริยธรรมตรงกับความหมายของศัพท์ภาษาอังกฤษว่าEthics,Ethicality,Ethical rules หมายถึง ประมวลกฎหมายที่กลุ่มชนในสังคมหนึ่งๆยอมรับเป็นแนวควบคุมความประพฤติและ Ethics อีกความหมายหนึ่ง ซึ่งนักปราชญ์ได้แปลว่า จริยศาสตร์ พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2525 ให้ความหมายว่า เป็นปรัชญาสาขาหนึ่งที่ว่าด้วยความประพฤติและการครองชีวิต ว่าอะไรดี อะไรชั่ว อะไรถูก อะไรควร อะไรไม่ควร

สรุปแล้ว จริยธรรม คือ หลักการประพฤติปฏิบัติตนให้เป็นคนดีและเป็นกฎเกณฑ์ความประพฤติของมนุษย์ที่เกิดขึ้นจากธรรมชาติของมนุษย์ คือ ความเป็นผู้มีเหตุผลทำให้มนุษย์มีมโนธรรม รู้จักไตร่ตรองแยกแยะ ความดี-ความชั่ว ความถูก-ความผิด อะไรควร-ไม่ควรทำให้เกิดการควบคุมตนเองและกลุ่มหรือศีลธรรมเฉพาะกลุ่ม

ศาสตราจารย์ ดร.วิทย์ วิศทเวทย์ และเสถียรพงษ์ วรรณปก ให้ความหมาย จริยธรรม ไว้ว่า เป็นหลักคำสอนว่าด้วยความประพฤติเป็นหลักสำหรับให้บุคคลยึดถือปฏิบัติ

จากความหมายตามรูปศัพท์ ทั้ง 3 ศัพท์เบื้องต้นแล้ว ล้วนเป็นศาสตร์ทางพระพุทธศาสนาที่มุ่งเน้นให้มนุษย์ในสังคมได้ประพฤติดีปฏิบัติชอบและทำตนให้เป็นคนดีโดยยึดหลักศีลธรรมทางศาสนาเป็นกรอบในการปฏิบัติ

จริยธรรม คือ การประพฤติปฏิบัติร่วมกันของมนุษย์ในสังคมซึ่งเกี่ยวข้องกับปัจจัยต่างๆ 4 ประการ คือ

1. ธรรมชาติ
2. ตัวเราเอง
3. ผู้อื่น
4. ความสัมพันธ์ระหว่างธรรมชาติ ตัวเราเอง และผู้อื่น