เทคโนโลยี นวัตกรรม สิ่งประดิษฐ์ วิศวกรรม เกษตรศาสตร์ >>

ข้อมูลการเกษตร

ปศุสัตว์

ความรู้เกี่ยวกับอาหารสัตว์สำหรับเกษตรกร

การทำฟางปรุงแต่ง

เนื่องจากฟางข้าวมีคุณค่าทางอาหารต่ำมาก คือมีโปรตีนเพียง 1.2% ซึ่งต่ำมากและย่อยยาก โค กระบือ ไม่สามารถจะเอาไปเพิ่มน้ำหนักตัว เพียงแต่กินให้อิ่มท้องเท่านั้น ถ้าหากทำฟางข้าวมีโปรตีนมากขึ้นและย่อยงายขึ้น ย่อมมีประโยชน์ต่อการเลี้ยงสัตว์เป็นอย่างมาก ดังนั้นการปรุงแต่งคุณภาพของฟางจึงเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับการนำมาเลี้ยงโค กระบือ

อุปกรณ์ในการทำ

• ฟางข้าวที่ไม่ขึ้นรา (จำนวน 1,500 กก.)
• ปุ๋ยยูเรีย 46% ไนโตรเจนที่ใช้กันทั่วไปสำหรับใส่พืชสวนหรือพืชไร่
• ผ้าพลาสติกใสชนิดบางที่ใช้ทำเห็ดฟาง (กว้างประมาณ 1.25 เมตร)
• น้ำ - น้ำหนักของฟาง (น้ำ 1 ปี๊บ = 20 ลิตร - 20กก.)
• บัวรดน้ำ 1 - 2 อัน
• ตาชั่งสำหรับชั่งฟางและปุ๋ยยูเรีย
• พื้นที่เรียบ ๆ เช่น พื้นหญ้า พื้นดินอัดแน่นหรือพื้นซีเมนต์

วิธีทำ

จำนวน 1,500 กก. โดยใช้ในอัตราส่วนของฟางต่อน้ำต่อปุ๋ยยูเรีย 100 : 100 : 6 โดยน้ำหนัก

1. นำผ้าพลาสติกใสมาปูพื้นซีเมนต์หรือพื้นดินขนาด 6 * 8 ตารางเมตร โดยปูให้ริมผ้าซ้อนเหลื่อม ๆ กันไปจนเต็มเนื้อที่
2. นำฟางข้าวที่มัดไว้จำนวน 30 มัด (100 กก.) วางเรียงบนผ้าพลาสติก ใช้มีดตัดตอกหรือเชือกที่มัดฟางออก เกลี่ยฟางจนเต็มผืนผ้าพลาสติกที่ปูไว้ เหลือริมผ้าไว้โดยรอบเล็กน้อย
3. ใช้น้ำจำนวน 3 ปี๊บ (60 ลิตร) รดฟางให้ทั่วใช้บัวรดน้ำ
4. ชั่งปุ๋ยยูเรีย 46% ไนโตรเจนจำนวน 6 กก. แล้วนำปุ๋ยยูเรียที่ชั่งได้มาละลายน้ำ 2 ปี๊บ (40 ลิตร) ใส่บัวรดน้ำแล้วรดฟางให้ทั่ว ปุ๋ยยูเรียเมื่อถูกน้ำจะสลายตัวเป็นแอมโมเนียซึ่งจะได้ช่วยเพิ่มโปรตีนในฟาง
5. ยกผ้าพลาสติกรอบ ๆ กองฟาง เอามัดฟางสอดเข้าใต้โดยรอบเพื่อเป็นคันกั้นน้ำที่ผสมปุ๋ยยูเรียไม่ให้ไหลออกไปจากกองฟาง
6. ปูฟางชั้นใหม่จำนวนเท่ากัน โดยเริ่มวิธีเช่นเดียวกันกับในข้อ 2 - 4 จนครบ 15 ชั้น แล้วใช้ผ้าพลาสติกใสคลุมกองฟางโดยให้ริมผ้าซ้อนเหลื่อมกันทุกผืน แล้วสอดปลายผ้าทั้งสองเข้าใต้กองฟางคลุมเช่นนี้ 2 ชั้น
7. ชั้นบนสุดคลุมด้วยมัดฟางปูทับบนผ้าพลาสติกจนทั่วกองฟางหรือจะใช้เต็นท์คลุมแทนเพื่อกันไม่ให้ถูกแสงแดดหรือจะทำในที่ร่มหรือใต้หลังคาก็ได้
8. หมักฟางทิ้งไว้ 3 สัปดาห์ จึงเริ่มตักออกมาใช้เลี้ยงสัตว์ โดยเปิดกองฟางจากด้านหน้าด้านใดด้านหนึ่ง

ฟางเมื่อตักออกมาจะมีกลิ่นแออโมเนียแรงมาก จึงควรผึ่งลมให้กลิ่นแออโมเนียระเหยให้หมดกลิ่นเสียก่อน

โคตัวหนึ่งกินฟางหมักวันละ 5 กก. และควรให้รำละเอียด 1.5 กก. รำละเอียดจำนวนนี้จะไปช่วยให้ฟางหมักที่โคกินเข้าไปมีคุณค่าทางอาหารเพิ่มขึ้น ซึ่งจะทำให้น้ำหนักโคเพิ่มขึ้นวันละ 419 กรัม แต่ถ้าโคกินเพียงฟางหมักอย่างเดียว จะเพิ่มน้ำหนักเพียง 36 กรัมเท่านั้น สิ่งที่สำคัญ คือ น้ำ จะต้องมีให้โคได้กินอยู่ตลอดเวลา การขาดน้ำจะทำให้โคกินฟางหมักได้น้อยลง

การหมักฟางในแต่ละครั้งควรประมาณให้พอเพียงกับจำนวนโคที่เลี้ยงในฟาร์ม หรือตามจำนวนโคที่ต้องการจะเลี้ยง โดยกะให้กินหมดกองภายในระยะเวลา 3 - 4 สัปดาห์ (น้ำหนักฟางประมาณ 1,500 กก.) แล้วทำติดต่อกันโดยที่ฟางกองใหม่สามารถเปิดให้กินได้เมื่อฟางกองแรกหมด

ข้อควรระวัง

• อย่าให้พลาสติกเป็นรูเพราะก๊าซแอมโมเนียจะระเหยออกไปทำให้ การปรุงแต่งฟางไม่ได้ผลดีเท่าที่ควร อาจใช้เทปใสซ่อมพลาสติกที่ขาดได้
• การคลุมกองฟางเป็นสิ่งที่จำเป็นเพื่อป้องกันไม่ให้ฟางในกองถูกแสงแดด เพราะถ้าฟางในกองถูกแสงแดดจะมีอุณหภูมิสูงขึ้น ทำให้ก๊าซแออโมเนียขยายตัวและลอยขึ้นข้างบน จะทำให้ฟางที่อยู่ข้างล้างถูกปรุงแต่งไม่สมบูรณ์ และทำให้คุณภาพไม่ดีเท่าที่ควร

» การผลิตเมล็ดพันธุ์หญ้ารูซี่
» การผลิตเมล็ดพันธุ์หญ้ากินนีสีม่วง
» การผลิตเมล็ดพันธุ์ถั่วฮามาต้า
» การผลิตเมล็ดพันธุ์ถั่วเกรแฮมสไตโล
» การผลิตเมล็ดพันธุ์ถั่วเซนโตรซีมา
» การปลูกและการจัดแปลงหญ้า
» แปลงหญ้าประเภทใดที่ควรปลูก
» ควรปลูกหญ้าพันธุ์ใด
» ควรปลูกถั่วอาหารสัตว์พันธุ์ใด
» ส่วนประกอบของแปลงหญ้าเลี้ยงสัตว์ที่ดี
» การปลูกและจัดการแปลงหญ้าเลี้ยงสัตว์
» การใช้แปลงหญ้าเลี้ยงสัตว์
» ควรปลูกหญ้ากี่ไร่ต่อสัตว์ 1 ตัว
» การปลูกหญ้าสลับกับพืชไร่
» การสำรองอาหารสัตว์สำหรับช่วงฤดูแล้ง
» การทำหญ้าหมักในถุงพลาสติก
» การทำฟางปรุงแต่ง
» วัตถุดิบที่มีในท้องถิ่นและการนำมาใช้เลี้ยงสัตว์
» วัตถุดิบอาหารที่ให้พลังงาน
» วัตถุดิบอาหารที่ให้โปรตีน
» วัตถุดิบอาหารประเภทแร่ธาตุ
» วัสดุเหลือใช้ทางการเกษตรและอุตสาหกรรม