ขนบธรรมเนียม ประเพณี วัฒนธรรม อารยธรรม >>

สังคมและวัฒนธรรม

กระบวนการทางวัฒนธรรม

หลังจากที่ได้มีวิวัฒนาการและการเกิดวัฒนธรรมดังได้กล่าวไว้แล้วโดยชี้ให้เห็นถึงวิธีการปรับตัวของมนุษย์เข้ากับสภาพแวดล้อมทางกายภาพและวัฒนธรรมที่อยู่ข้างเคียง ย่อมต้องมีการผสมผสาน กลมกลืนทางวันธรรมระหว่างกัน ด้วยกระบวนการทางวัฒนธรรมต่อไปนี้

1) การถ่ายทอดวัฒนธรรม

วัฒนธรรม คือ ระบบสัญลักษณ์ที่มนุษย์สร้างขึ้นและมิใช่ระบบที่เกิดขึ้นโดยสัญชาตญาน ย่อมหมายความว่าวัฒนธรรมคือสิ่งที่มนุษย์จะต้องเรียนรู้โดยผ่านการถ่ายทอด การถ่ายทอดวัฒนธรรมที่เห็นได้ชัดที่สุดก็คือ การที่พ่อแม่สอนลูก ผู้ใหญ่สอนผู้น้อย ผู้มาก่อนสอนผู้มาทีหลัง เป็นต้น โดยที่ต้องยอมรับในเบื้องต้นถึงลักษณะบางอย่างของวัฒนธรรมว่าเปลี่ยนแปลงได้ตามกาลเวลา มนุษย์ที่อยู่คนละสังคมย่อมจะมีวัฒนธรรมที่ต่างกัน กล่าวคือสังคมที่ต่างกันจะมีวัฒนธรรมที่ต่างกัน

2) การรับวัฒนธรรมจากสังคมอื่น

เป็นการรับวัฒนธรรมจากสังคมข้างเคียงที่สอดคล้องกับของเดิมที่มีอยู่และไม่ขัดกับค่านิยมหลักของสังคม จนในที่สุดก็จะแยกไม่ออกว่าวัฒนธรรมส่วนใดเป็นของเดิมและวัฒนธรรมส่วนใดรับมาจากสังคมอื่น การรับเอาวัฒนธรรมของสังคมอื่นมาในระยะแรกอาจจะเรียกได้ว่าเป็นการยืมวัฒนธรรม แต่เมื่อนานๆ เข้าการยืมก็จะกลายเป็นการรับวัฒนธรรม

การยืมวัฒนธรรมและการรับวัฒนธรรมนับเป็นจุดเริ่มต้นของการเปลี่ยนแปลงทางวัฒนธรรม ซึ่งอยู่ในกระบวนการทางวัฒนธรรมที่นักวิชาการกลุ่มหนึ่งนำโดยฟรานส์ โบแอส (Franz Bosa) แห่ง มหาวิทยาโคลอมเบียเรียกว่า “การแพร่กระจายทางวัฒนธรรม” กล่าวคือ เป็นการเคลื่อนที่ของวัฒนธรรมจุดศูนย์กลางของสังคมหนึ่งและขยายวงกว้างออกไปยังชุมชนอื่นหรือสังคมอื่น

3) การผสมกลืนกลายทางวัฒนธรรม

ท้ายที่สุดจะเห็นได้ว่าการถ่ายทอดวัฒนธรรมภายในสังคมเดียวกันที่เรียกว่า การสืบทอดวัฒนธรรมในแนวตั้งจากคนรุ่นหนึ่งไปสู่คนอีกรุ่นหนึ่ง ในกระบวนการเรียนรู้ที่พ่อแม่อบรมสั่งสอนลูก (enculturation) ส่วนการถ่ายทอดวัฒนธรรมจากสังคมหนึ่งไปสู่อีกสังคมหนึ่งเป็นการที่สังคมหนึ่งยอมรับวัฒนธรรมของสังคมอื่นและเกิดการปรับวัฒนธรรมให้เข้ากัน (acculturation) โดยที่มีการละทิ้งวัฒนธรรมเดิมของตัวเองบางส่วน และทำให้เกิดการผสมกลมกลืนทางวัฒนธรรม และทำให้เอกลักษณ์เดิมเปลี่ยนไป บางครั้งใช้ความหมายของการผ่อนปรนเข้าหากัน

» ประเภทของวัฒนธรรม

» กระบวนการทางวัฒนธรรม

» วัฒนธรรมกับกลุ่มชาติพันธุ์

» ความหลากหลายทางชาติพันธุ์

» ประชากรและสังคมโลก

» สังคมโลก

» ภูมิศาสตร์วัฒนธรรมโลก

» สถานการณ์ความขัดแย้งทางสังคมและวัฒนธรรมระดับโลกในยุคโลกาภิวัตน์

» ลัทธิการครอบโลก

» พัฒนาการของความขัดแย้ง

» สถานการณ์ความขัดแย้งทางสังคมและวัฒนธรรมต่างๆที่เกิดขึ้นในโลกตามการจัดแบ่งมูลเหตุแห่งความขัดแย้ง

» ความขัดแย้งทางสังคมและวัฒนธรรม ระดับโลกในยุคโลกาภิวัตน์

» การเชื่อมต่อของอารยธรรมขงจื๊อ-อิสลาม

» พันธมิตรด้านมืด