ขนบธรรมเนียม ประเพณี วัฒนธรรม อารยธรรม >>

สังคมและวัฒนธรรม

การเชื่อมต่อของอารยธรรมขงจื๊อ-อิสลาม

        พร้อมกันนี้ฮันติงตันยังได้เสนอให้แบ่งโลกออกเป็น 3 อารยธรรมใหญ่ตามเกณฑ์ของศาสนาคือ อารยธรรมคริสต์ อารยธรรมอิสลาม และอารยธรรมขงจื๊อ และมองว่าความขัดแย้งของโลกในอนาคตก็คือ ความขัดแย้งระหว่างกลุ่มประเทศตะวันตกที่อยู่ภายใต้อารยธรรมคริสต์กับกลุ่มประเทศที่อยู่ภายใต้อารยธรรมอิสลามและอารยธรรมขงจื๊อ นั่นเอง

อีกทั้งยังเสนออีกด้วยว่าแนวโน้มของการเมืองโลกก็คือ “การเชื่อมต่อของอารยธรรมขงจื๊อ-อิสลาม จะเป็นปัจจัยที่ท้าทายต่อผลประโยชน์ ค่านิยม และอำนาจของโลกตะวันตก”

ความขัดแย้งระหว่างรัฐตะวันตกกับรัฐขงจื๊อ-อิสลามที่ว่านั้นจะเน้นอยู่ในเรื่องของอาวุธนิวเคลียร์ เคมี ชีวะขีปนาวุธและระบบส่งของอาวุธที่มีความซับซ้อนและขีดความสามารถของระบบนำวิถี การข่าว ระบบอิเล็กทรอนิกส์ การเชื่อมต่อของอารยธรรมขงจื๊อ-อิสลาม ถูกสร้างขึ้นเพื่อให้การสนับสนุนทางด้านอาวุธและเทคโนโลยีอาวุธในการต่อต้านอำนาจของโลกตะวันตก และท้ายที่สุดรูปแบบใหม่ของการแข่งขันด้านอาวุธจึงเกิดขึ้นระหว่างรัฐอิสลาม-ขงจื๊อกับรัฐตะวันตก”

หากจะสรุปรูปแบบการดำเนินนโยบายของโลกตะวันตกที่มีสหรัฐเป็นผู้นำ เช่น ในปัญหาระหว่างสหรัฐกับประเทศในตะวันออกกลางกล่าวคือ สหรัฐมีความชอบธรรมที่จะใช้วิธีการต่าง ๆ เข้าจัดการกับความขัดแย้งเหล่านั้น เพราะการกระทำเช่นนั้นย่อมหมายถึงความพยายามในการปกป้องอารยธรรมคริสต์ของโลกตะวันตก ก็เท่ากับว่ายอมรับในบทบาทของสหรัฐที่เป็นผู้นำที่เข้มแข็งว่าเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับโลกตะวันตกเพื่อให้พ้นจากการคุกคามของกลุ่มประเทศที่มีอารยธรรมแตกต่างออกไป ซึ่งก็คือ การเสนอว่าสหรัฐเป็น “อัศวินแห่งสงครามครูเสดใหม่” นั่นเอง และอานรวมถึงการให้สหรัฐมีความชอบธรรมในการโจมตีประเทศบางประเทศ เพราะประเทศดังกล่าวอาจเป็นภัยคุกคามต่อตะวันตกได้ในอนาคต เช่น ในกรณีของอิรัก เป็นต้น

 

สงครามอารยธรรมหรือสงครามศาสนาเช่นที่กล่าวมาแล้วนี้มีแนวโน้มว่าจะเป็นลักษณะสำคัญประการหนึ่งของสงครามและความขัดแย้งของโลกในศตวรรษที่ 21 เพราะแต่เดิมความแตกต่างทางด้านวัฒนธรรมภายในรัฐนั้น ถูกกดทับไว้ด้วยปัญหาความมั่นคงที่มีองค์ประกอบในเรื่องของอุดมการณ์ในแบบยุคสงครามเย็น ตลอดจนการใช้กำลังอำนาจเข้าควบคุมความแตกต่างดังกล่าวไว้ รอยแยกของความแตกต่างทางวัฒนธรรมภายในรัฐจึงถูกบดบังด้วยปัญหาของความแตกต่างทางการเมือง

ดังนั้นเมื่อพันธนาการของโลกยุคสงครามเย็นได้สิ้นสุดลง “การปะทะของอุดมการณ์” จึงถูกแทนที่ด้วย “การปะทะของอารยธรรม” กล่าวอีกนัยหนึ่งก็คือ “สงครามการเมือง” ในแบบเดิมได้ถูกแทนที่ด้วย “สงครามอารยธรรม” หรือ “สงครามศาสนา” ซึ่งก็คือปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นในโลกปัจจุบันที่สะท้อนให้เห็นถึงความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยทางด้านศาสนากับความรุนแรงที่เกิดขึ้นในที่ต่างๆและว่าที่จริงก็ใช่จะเป็นแค่เรื่องของความเป็นจารีตนิยมของศาสนาอิสลาม อย่างที่มักจะถูกหยิบยกขึ้นมาเป็นตัวอย่างของคำอธิบายเท่านั้น หากแต่กลุ่มศาสนาที่แสดงออกในลักษณะของการใช้ความรุนแรงมีอยู่ในทุกศาสนา เช่น กลุ่มฝ่ายขวาของชาวคริสต์ในสหรัฐอเมริกา กลุ่มจารีตนิยมของชาวมุสลิมและกลุ่มขวาของพวกยิวในตะวันออกกลาง กลุ่มหัวรุนแรงของชาวฮินดู และมุสลิมในเอเชียใต้ และรวมถึงกลุ่มศาสนาพุทธนิกายโอมชินริเกียวในญี่ปุ่น เป็นต้น

อย่างไรก็ตาม กลุ่มที่แสดงออกอย่างเด่นชัดในกรณีเหล่านี้ อาจจะเป็นพวกจารีตนิยมของศาสนาอิสลาม ดังจะเห็นได้ไม่ยากจากข่าวที่ปรากฏไม่ว่าจะเป็นกรณีระเบิดพลีชีพในตะวันออกกลางหรือเครือข่ายของ โอซามา บินลาเดน ก็ตาม

ปัจจัยทางด้านศาสนาเช่นนี้ทำให้เห็นถึงความเปลี่ยนแปลงที่แต่เดิมพลังขับเคลื่อนของกิจกรรมทางการเมืองที่รุนแรงจะเป็นเรื่องของอุดมการณ์ แต่เมื่อสงครามเย็นยุติลง พร้อม ๆ กับการหมดยุคของการต่อสู้ทางอุดมการณ์แบบสังคมนิยมและทุนนิยมได้เกิดช่องว่างของพลังที่จะเป็นแรงขับเคลื่อนของปฏิบัติการทางการเมือง

ซึ่งในกรณีเช่นนี้ ศาสนาได้เคลื่อนตัวเข้ามาแทนที่เป็นพลังขับเคลื่อนใหม่ โดยเฉพาะศาสนาได้กลายเป็นพลังทางด้านจิตใจอันสำคัญยิ่งที่ให้ความมั่นใจกับคนในยามที่ต้องต่อสู้กับความรุนแรงของกระแสโลกาภิวัตน์ที่บุกทะลวงเข้าไปในส่วนต่าง ๆ ของโลกและทั้งยังเป็นพลังของความหวัง ที่ให้หลักประกันในเรื่องของความเชื่อและความศรัทธา

ในขณะเดียวกันศาสนาก็เป็นพลังทางการเมือง เช่น ศาสนาเป็นปัจจัยในการสร้างเอกลักษณ์ทางการเมืองตลอดรวมถึงการที่ศาสนาเป็นปัจจัยของการก่อรูปของอุดมการณ์ทางการเมือง ดังจะเห็นได้ว่า ในกรณีเช่นนี้อาจจะไม่มีความแตกต่างกันเท่าใด ระหว่างมุสลิมจารีตนิยมกับชาวคริสต์ฝ่ายขวา เพราะในทั้งสองกรณีล้วนแต่มีคำอธิบายทางศาสนา เพื่อสร้างความชอบธรรมทั้งในทางการเมืองและทางจิตใจรองรับต่อปฏิบัติการของตน

» ประเภทของวัฒนธรรม

» กระบวนการทางวัฒนธรรม

» วัฒนธรรมกับกลุ่มชาติพันธุ์

» ความหลากหลายทางชาติพันธุ์

» ประชากรและสังคมโลก

» สังคมโลก

» ภูมิศาสตร์วัฒนธรรมโลก

» สถานการณ์ความขัดแย้งทางสังคมและวัฒนธรรมระดับโลกในยุคโลกาภิวัตน์

» ลัทธิการครอบโลก

» พัฒนาการของความขัดแย้ง

» สถานการณ์ความขัดแย้งทางสังคมและวัฒนธรรมต่างๆที่เกิดขึ้นในโลกตามการจัดแบ่งมูลเหตุแห่งความขัดแย้ง

» ความขัดแย้งทางสังคมและวัฒนธรรม ระดับโลกในยุคโลกาภิวัตน์

» การเชื่อมต่อของอารยธรรมขงจื๊อ-อิสลาม

» พันธมิตรด้านมืด