ความเบื้องต้น

โลกอุบัติมาตั้งแต่เมื่อใดไม่ทราบได้ แต่นักวิทยาศาสตร์คาดเดากันว่า น่าจะมีอายุอย่างน้อยประมาณ 4,600 ล้านปีมาแล้ว ในครั้งนั้นยังไม่มีมนุษย์เกิดมาชมโลก ทว่ามนุษย์ที่ถือว่าเป็นสัตว์ประเสริฐพึ่งจะลืมตามาดูโลกเมื่อ 2 ล้านปี หากจะลองเทียบกับอายุของโลกลดทอนลงมาเป็น 24 ชั่วโมงแล้ว มนุษย์เพิ่งจะเกิดได้เพียง 3 ชั่วโมง 48 นาทีเท่านั้น ถึงแม้ว่าเพิ่งจะลืมตาก็ตาม แต่มนุษย์ก็สามารถพัฒนาตนเองให้โดดเด่นและแตกต่างจากสัตว์ร่วมโลกประเภทอื่น ๆ จนสามารถครองโลกดุจเป็นจ้าวโลกอยู่ทุกวันนี้ได้ เป็นเพราะมนุษย์มีพลังมันสมองที่รู้จักคิดและมีเวลาคิดหาเหตุผล ทั้งรู้จักใช้เหตุผลเป็นด้วย

แม้ว่ามนุษย์แต่อดีตจะอยู่กับธรรมชาติ แต่ก็ค่อยเรียนรู้ธรรมชาติ รู้จักดัดแปลงสภาพแวดล้อมเพื่อให้เหมาะแก่ตนเองจะได้มีความสุขสบาย พัฒนาการของมนุษย์ทำให้เราเห็นว่า แต่ก่อนมนุษย์ชอบร่อนเร่เรื่อยไป อยู่ไม่เป็นที่ แต่มนุษย์รู้จักนำเอาสิ่งที่ได้พบเห็นจากธรรมชาติมาเป็นบทเรียน ประมวลลงเป็นกฎเกณฑ์ เลียนแบบธรรมชาติ จึงรู้จักการเพาะปลูก การเกษตรกรรม เมื่อเกษตรกรรมแพร่หลาย ก็รวมตัวเป็นกลุ่มตั้งรกรากและอยู่กันเป็นที่เป็นทาง ถาวรและสัดส่วน เป็นสังคม เมื่อไม่ต้องเร่ร่อนและอยู่กันเป็นหลักฐาน มนุษย์จึงมีเวลาว่างที่จะคิดหรือเกิดความคิดสงสัยเรื่องต่าง ๆ รอบตัว ทั้งยังรู้จักแลกเปลี่ยนความคิดและประสบการณ์ของกันและกัน เพื่อจะได้อยู่ร่วมกันอย่างสงบและสร้างจุดหมายร่วมของการเป็นสังคมเดียวกัน จึงต้องถ่ายทอดความรู้แก่กันและกันอย่างทั่วถึง สุดท้ายจนมีความเชื่อและอุดมการณ์เป็นแบบเดียวกัน นั่นคือจุดเริ่มต้นของศาสนาและปรัชญา ซึ่งเกิดมาเมื่อประมาณ 5,000 – 1,500 ปี เทียบอายุโลก เท่ากับเพิ่งเกิดมาได้แค่ 34 – 10 วินาที

เพราะมนุษย์เป็นคนช่างคิดช่างสงสัย สนใจและสังเกตในทุกสิ่งทุกอย่างรอบข้าง พร้อมกับเสาะแสวงหาคำตอบที่คิดว่าจะสมเหตุสมผลต่อปัญหาที่คาใจของตน นั่นแหละคือจุดเริ่มต้นของการเป็น “นักปรัชญา” ดังนั้น ความเป็นนักปรัชญาจึงเกิดมาจากสถานภาพที่มนุษย์รู้จักใช้เหตุผลเป็น ดังที่อริสโตเติล ปรัชญาเมธีกรีก นิยามความหมายของมนุษย์ว่า “มนุษย์เป็นสัตว์ที่มีเหตุผล (Man is a rational animal.)”

บุคคลที่ได้รับการยกย่องว่า เป็นบิดาแห่งปรัชญาตะวันตก คือ ธาเลส แห่งไมเลตุส (Thales of Miletus) นักปรัชญาชาวกรีกรุ่นแรกแห่งกลุ่มไอโอเนีย (Ionic Group) เพราะเป็นคนแรกที่จัดกระบวนความคิดทางปรัชญาอย่างเป็นระบบ